Τη σαφή στήριξη της Ιταλίας στην καταδίκη του τουρκολιβυκού μνημονίου και μια σταδιακή μετατόπιση της άποψης της ιταλικής κυβέρνησης όσον αφορά τη στάση της απέναντι στην Τουρκία, διαπίστωσε κατά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια με τον Ιταλό ομόλογό του Λουίτζι Ντι Μάιο στη Ρώμη, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Αλέξανδρος Παπαϊωάννου. «Η ιταλική πλευρά φάνηκε να είναι προβληματισμένη όσον αφορά τις τελευταίες εξελίξεις. Αυτό μας προκάλεσε το ενδιαφέρον μας» ανέφερε ο κ. Παπαϊωάννου κατά την ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών. Επίσης, διαπίστωσε πως υπήρξε μεγάλη σύγκλιση απόψεων με την Ιταλία σε ό,τι αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια και τις εξελίξεις στη Λιβύη.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην ομιλία που απηύθυνε ο Νίκος Δένδιας στην επιτροπή Εξωτερικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της ιταλικής Βουλής, τονίζοντας πως εντάσσεται στο πλαίσιο του ανοίγματος των επαφών που έχει η Ελλάδα, όχι μόνο στο επίπεδο των κυβερνήσεων αλλά και με τα εκλεγμένα μέλη των Κοινοβουλίων που επισκέπτεται ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας. Μάλιστα, συγκράτησε από την επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στην ιταλική Βουλή ότι ορισμένοι Ιταλοί βουλευτές ήταν πάρα πολύ επικριτικοί απέναντι στην Τουρκία για διάφορα ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό, τις κοινές αξίες και αρχές. «Ήταν περισσότερο και απ’ ό,τι θα ανέμενε κανείς» επισήμανε χαρακτηριστικά.
Γνωστοποίησε πως κατά τη συνάντηση με τον γραμματέα του κράτους της Αγίας Έδρας στο Βατικανό συζητήθηκε κατά πόσον θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί στο μέλλον μια πολυμερής συνάντηση στην οποία θα μπορούσαν να συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας και της Αγίας Έδρας, μαζί με άλλους υπουργούς Εξωτερικών της περιοχής. «Αυτή θα ήταν μια σημαντική εξέλιξη, αλλά ακόμα είμαστε στο πολύ αρχικό στάδιο» υπογράμμισε.
«Όλες οι χώρες να απέχουν από τη χρήση ή την απειλή χρήσης βίας»
Ξεκινώντας την ενημέρωση, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, με αφορμή τη συμπλήρωση 103 ετών από τον τερματισμό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, εξέφρασε την ευχή για τον τερματισμό των πολέμων και το μήνυμα ότι όλες οι χώρες να απέχουν από τη χρήση βίας ή την απειλή χρήσης βίας, όπως ορίζει ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών. «Η σημερινή ημερομηνία είναι σημαδιακή γιατί πριν από 103 χρόνια, την 11η ώρα, της 11ης ημέρας, του 11ου μήνα τερματίστηκε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παπαϊωάννου και εκμυστηρεύτηκε ότι εντυπωσιάστηκε από την επίσκεψή του στο Συμμαχικό Νεκροταφείο στη Φλάνδρα, «γιατί είναι άλλο να ακούς και άλλο να βλέπεις 12.000 τάφους και οι περισσότεροι από αυτούς δεν έχουν καν τα ονόματα των στρατιωτών».
Στη συνέχεια σκιαγράφησε το πλαίσιο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής αναφερόμενος στους 5 κύκλους που αλλητοτέμνονται, που παρουσίασε χθες ο υπουργός Εξωτερικών, τονίζοντας πως ο Νίκος Δένδιας υλοποίησε αυτή τη στρατηγική στις επαφές που είχε τις περασμένες εβδομάδες. Υπενθύμισε επιγραμματικά πως ο πρώτος κύκλος είναι τα Βαλκάνια, ο δεύτερος κύκλος η Μέση Ανατολή και γενικά η γειτονία μας, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας και της Ανατολικής Μεσογείου, ο τρίτος κύκλος είναι η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές χώρες, ο τέταρτος οι ΗΠΑ και διατλαντικός δεσμός και ο 5ος κύκλος είναι το άνοιγμα προς άλλες κατευθύνεις, αναδυόμενες δυνάμεις, Κίνα, Ινδία, Ρωσία και το άνοιγμα σε άλλες χώρες του κόσμου στις οποίες η Ελλάδα είχε ελάχιστες επαφές, όπως η υποσαχάρια Αφρική.
Αναφέρθηκε αναλυτικά στον διπλωματικό κύκλο επαφών του Νίκου Δένδια κατά τις προηγούμενες εβδομάδες. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την επίσκεψή του στη Μεγάλη Βρετανία, υπογράμμισε πως ήταν η δεύτερη επίσκεψη του στο Λονδίνο μέσα στο χρόνο και αναλογιζόμενος ότι η τελευταία επίσκεψη πριν αυτή του Φεβρουαρίου είχε γίνει το 2014, είπε ότι αυτό λέει αρκετά για τη σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στη διμερή σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στη συμφωνία-πλαίσιο συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο και τόνισε πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που υπογράφει κάτι τέτοιο με τη Μεγάλη Βρετανία. Επισήμανε πως κατά τις συνομιλίες η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών έδωσε ιδιαίτερο βάρος στους τομείς της άμυνας, του εμπορίου και των επενδύσεων, από τους 10 και πλέον τομείς που περιέχονται στη συμφωνία-πλαίσιο. Ο εκπρόσωπος συγκράτησε κατά τις επαφές την ιδιαίτερη ανησυχία που εκφράστηκε και από τη βρετανική πλευρά για τις εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Όσον αφορά τη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον Κινέζο ομόλογό του στην Αθήνα, ο κ. Παπαϊωάννου έδωσε έμφαση στις στενές σχέσεις που έχει η χώρα μας με την Κίνα, ειδικά στο εμπορικό και επενδυτικό τομέα, καθώς και στους πολιτιστικούς δεσμούς. Ιδιαίτερα, στάθηκε στις αναφορές του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών στο Διεθνές Δίκαιο και συγκεκριμένα στη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας. «Αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει είναι ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες, η Κίνα αναγνωρίζει την ύπαρξη της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και των διατάξεων της και δεν συμπεριφέρεται ως σαν να μην υπάρχει αυτή η Σύμβαση».
Ειδική μνεία έκανε ο εκπρόσωπος στη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών με τον γενικό γραμματέα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου, σημειώνοντας πως ήταν η τρίτη συνάντηση μέσα σε έξι μήνες. «Έχουμε μια ριζική αλλαγή και εμβάθυνση των σχέσεων με τις χώρες του Κόλπου. Έχει αλλάξει και ο τρόπος που βλέπουμε αυτή την περιοχή. Θεωρούμε ότι η περιοχή του Κόλπου αποτελεί ουσιαστικά μέρος της ευρύτερης γειτονίας μας και άρα δεν μπορούμε να είμαστε απόντες» σημείωσε. Σε αυτό το πλαίσιο, καταδίκασε τις επιθέσεις των Χούτι εναντίον άμαχου πληθυσμού στη Σαουδική Αραβία.
Αναφερθείς στη συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Σέρβο υπουργό Εξωτερικών, επισήμανε πως τα βασικά μηνύματα που μεταφέρθηκαν ήταν ότι η σχέση των δύο κρατών θα πρέπει να ανταποκρίνεται στο λαϊκό αίσθημα των ιδιαίτερα στενών σχέσεων μεταξύ των δύο λαών διαχρονικά και τονίστηκε πως υπάρχουν αρκετά περιθώρια γι’ αυτό. Στη συνάντηση αυτή, η ελληνική πλευρά εξέφρασε την ιδιαίτερη ανησυχία της για τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, την άνοδο του εθνικισμού, καθώς και για εξωγενείς παράγοντες που επηρεάζουν, ιδιαίτερα εκείνοι που χρησιμοποιούν ιστορικά, οθωμανικά και θρησκευτικά στοιχεία, δηλαδή τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, για να αυξήσουν την επιρροή τους. Όπως σημείωσε, ιδιαίτερη ανησυχία εκφράστηκε από την πλευρά του Νίκου Δένδια για τις εξελίξεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.
Περαιτέρω, αναφερόμενος στην επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών της Σλοβενίας στην Αθήνα, η οποία ασκεί την τρέχουσα προεδρία της ΕΕ, είπε πως στο επίκεντρο βρέθηκαν οι εξελίξεις στα Δ. Βαλκάνια και ότι αμφότερες οι πλευρές τόνισαν πως η ΕΕ και τα κράτη-μέλη θα πρέπει να κάνουν ακόμα περισσότερα για την ενταξιακή πορεία των Δ. Βαλκανίων.
Ξεχωριστή αναφορά έκανε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών στη σχέση της Ελλάδας με τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής, με αφορμή την επίσκεψη του Νίκου Δένδια στη Ρουάντα. Όπως τόνισε, ήταν η πρώτη επίσκεψη Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στη Ρουάντα, η οποία είναι ένα υπόδειγμα εθνικής συμφιλίωσης και οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και με περιφερειακό ρόλο στην Αφρική.
Τέλος, αναφέρθηκε στην επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών στη Ρώμη, με αφορμή την ανταλλαγή των οργάνων επικύρωσης της συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, η οποία και τυπικά ορίζει και την έναρξη εφαρμογής αυτής της διμερούς συμφωνίας. Κάτι το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όπως τόνισε, καθώς υποδηλώνει την προσήλωση των δύο χωρών στο Διεθνές Δίκαιο και στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
«Η Ελλάδα στηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων»
Ο εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ επανέλαβε πως η Ελλάδα στηρίζει την άμεση έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τόσο με τη Βόρεια Μακεδονία όσο και με την Αλβανία. Απευθυνόμενος στις χώρες της περιοχής των Δυτικών Βαλκανίων, διαμήνυσε πως θα πρέπει να τηρούν τα συμφωνημένα. «Οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν, αλλά τα κράτη μένουν» τόνισε επικαλούμενος τη φράση από συνέντευξη του Νίκου Δένδια. Ειδικότερα για τη Βόρεια Μακεδονία, υπογράμμισε πως η Ελλάδα ζητά την πιστή εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Αναφερθείς στη χθεσινή επικοινωνία του Νίκου Δένδια με την υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ, είπε πως μίλησαν αποκλειστικά για τις εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια. Κατά την επικοινωνία, ο Νίκος Δένδιας εξέφρασε την εντονότατη ανησυχία για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και επανέλαβε τη στήριξη της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Σε αυτό το πλαίσιο, ενημέρωσε πως η Βικτόρια Νούλαντ εξέφρασε την ικανοποίησή της, ότι οι ΗΠΑ προσβλέπουν στον ρόλο της Ελλάδας για να συνεχίσει να βοηθά τις χώρες στην ευρωπαϊκή τους προοπτική.
Καταδίκη εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού και στήριξη Πολωνίας
Ο κ. Παπαϊωάννου επανέλαβε την πλήρη στήριξη της Ελλάδας προς την Πολωνία λόγω της κατάστασης στην περιοχή, σημειώνοντας πως η χώρα μας ήταν από τις πρώτες που εξέδωσε ανακοίνωση στήριξης. Εξίσου, καταδίκασε κάθε απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού και ερωτηθείς για το ενδεχόμενο ευρωπαϊκών κυρώσεων, απάντησε: «Εμείς στηρίξαμε και θα συνεχίζουμε να στηρίζουμε την επιβολή κυρώσεων στη Λευκορωσία».
Η συντριπτική πλειονότητα των κρατών που ενδιαφέρονται για τη Λιβύη μιλάνε για πλήρη αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων
Απαντώντας σε ερώτηση για τη Διάσκεψη του Παρισιού για τη Λιβύη, ο Αλέξανδρος Παπαϊωάννου επανέλαβε την πάγια θέση της Ελλάδας, ότι τάσσεται υπέρ της αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων από τη Λιβύη. Σημείωσε παράλληλα πως αυτή τη θέση συμμερίζεται η συντριπτική πλειονότητα των χωρών που έχουν ενδιαφέρον για τη Λιβύη, σημειώνοντας ότι αυτή την άποψη εξέφρασε και η ιταλική, αλλά και η ρωσική πλευρά, κατά τη συνομιλία που είχαν τη Δευτέρα Νίκος Δένδιας και Σεργκέι Λαβρόφ, για την πλήρη αποχώρηση. Σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες της Διάσκεψης, είπε ότι αναμένει πως το θέμα της αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων θα τεθεί ψηλά στην ατζέντα. Επιπρόσθετα, τόνισε πως ζητάμε επίμονα τη διενέργεια εκλογών στη βάση των όσων έχουν συμφωνηθεί από τους ίδιους τους Λίβυους.
Επανέλαβε επίσης το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη Λιβύη, αναφέροντας πως εξετάζεται το ενδεχόμενο να μεταβεί πάλι ο υπουργός Εξωτερικών στο πλαίσιο διάφορων δραστηριοτήτων που έχει αναλάβει η χώρα μας και στο ανθρωπιστικό κομμάτι.
Για τη στρατηγική πυξίδα της ΕΕ
Ερωτηθείς από το ΑΠΕ-ΜΠΕ για το προσχέδιο της πυξίδας της στρατηγικής της ΕΕ, είπε ότι η Ελλάδα θα τοποθετηθεί την προσεχή Δευτέρα στο Συμβούλιο υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ που θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες. Επισήμανε πως τη Δευτέρα ανοίγει αυτή η συζήτηση, είναι το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων και ότι ο σκοπός είναι να υιοθετηθεί τον Μάρτιο του 2022.
Όσον αφορά το ζήτημα της ευρωπαϊκής αυτονομίας, επισήμανε εκ νέου πως η Ελλάδα είναι υπέρ της ενίσχυσης των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων, αλλά παράλληλα θεωρεί ότι αυτό πρέπει να γίνεται σε ένα πλαίσιο ευρωατλαντικό και να αλληλο-υποστηρίζει η ΕΕ τις υποχρεώσεις στο ΝΑΤΟ. Σε αυτό το πλαίσιο, κατέστησε σαφές ότι η Ελλάδα θα συνεχίζει να υποστηρίζει την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατιωτικών δυνατοτήτων και τη δυνατότητα της ΕΕ εφόσον χρειαστεί να κληθεί, να αναλάβει δράσεις αυτόνομα, πάντα υπό την αιγίδα μιας απόφασης του Συμβουλίου Ασφάλειας του ΟΗΕ.
