Τέσσερις θεωρίες για τον σχηματισμό της Σελήνης

Το Φεγγάρι μας είναι ένας από τους παράγοντες που έκαναν δυνατή την δημιουργία ζωής στην Γη. Αν και είναι το εγγύτερο πλανητικό σώμα στην Γη, είναι ακόμη γεμάτο μυστήρια. Για παράδειγμα δεν γνωρίζουμε πως σχηματίστηκε.
Οι εικασίες για το Φεγγάρι είναι μια ασχολία που την μοιράστηκαν διαχρονικά επιστήμονες, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες. Ο Γαλιλαίος ήταν ο πρώτος επιστήμονας που παρατήρησε ότι το φεγγάρι έχει ανάγλυφο παρόμοιο με αυτό της Γης.
Με τον καιρό, άλλοι επιστήμονες πρότειναν ένα πλήθος υποθέσεων για το τι είναι το Φεγγάρι και από που προήλθε. Από θεωρίες που έχουν σχεδόν καταρριφθεί μέχρι τις σημερινές δεσπόζουσες θεωρίες οι επιστήμονες έχουν κατασκευάσει πολλά διαφορετικά σενάρια. Κάθε ένα από αυτά εξηγεί μέχρις ενός βαθμού από που προήλθε το Φεγγάρι μας, άλλα κανένα από αυτά δεν είναι αψεγάδιαστο.
1. Θεωρία της Σχάσης της Γης.

Περίπου στα 1800 ο Γεώργιος Δαρβίνος, γιος του Κάρολου Δαρβίνου, πρότεινε ότι η Γη και το Φεγγάρι μοιάζουν τόσο, επειδή, σε κάποιο σημείο της Ιστορίας της η Γη γύριζε τόσο γρήγορα που κομμάτι του πλανήτη αποκολλήθηκε και εκτοξεύτηκε στο διάστημα. Εκεί παγιδεύτηκε σε τροχιά λόγω της βαρυτικής έλξης της Γης. Οι θεωρητικοί της σχάσης υπέθεταν ότι το κομμάτι της Γης που σχημάτισε την Σελήνη προήλθε από το σημείο που σήμερα βρίσκεται ο Ειρηνικός Ωκεανός. Όμως όταν δείγματα από την Σελήνη επέστρεψαν και αναλύθηκαν στην Γη, η θεωρία καταρρίφθηκε. Για να μην μακρηγορούμε αποδείχθηκε ότι ο Ειρηνικός Ωκεανός είναι πολύ νέος για να είναι το σημείο από όπου προήλθε η Σελήνη.
2. Θεωρία της Σύλληψης
Η Θεωρία της σύλληψης προτείνει ότι η Σελήνη σχηματίστηκε σε άλλο σημείο του Γαλαξία μας τελείως ανεξάρτητα από την Γη. Μέτα, καθώς το Φεγγάρι περνούσε κοντά από την Γη παγιδεύτηκε από την βαρύτητα της. Τα προβληματικά σημεία αυτής της θεωρίας είναι ότι αν αυτό όντως είχε συμβεί, τότε το Φεγγάρι δεν θα έμενε για πολύ σε τροχιά γύρω από την Γη. Άλλο ένα προβληματικό σημείο είναι ότι μέσω της ανάλυσης των δειγμάτων αποδεικνύεται ότι Γη και Σελήνη δημιουργηθήκαν περίπου την ίδια χρονική περίοδο. Επίσης η Θεωρία αγνοεί βασικές αρχές του ηλιακού μας συστήματος. Για παράδειγμα εάν ένα πλανητικό σώμα του μεγέθους της Σελήνης περνούσε μέσα από το ηλιακό μας σύστημα τότε θα παγιδευόταν από τον Δία ή ακόμη και από τον Κρόνο. Μάλιστα είναι γνωστό ότι ο Δίας δρα ουσιαστικά σαν “προστάτης” της Γης από πλανητικά σώματα κάθε μεγέθους, παγιδεύοντας τα στο δικό του βαρυτικό πεδίο.
3. Η θεωρία της συσσώρευσης.

Επίσης γνωστή και σαν θεωρία της συμπύκνωσης, η υπόθεση αυτή προτείνει ότι η Γη και το Φεγγάρι σχηματίστηκαν μαζί, μαζεύοντας και συμπυκνώνοντας αστρικό υλικό, καθώς βρισκόταν σε τροχια γύρω από την μελάνη οπή στο κέντρο του Γαλαξία μας. Αν αυτό όμως είχε όντως συμβεί οι βαρυτικές δυνάμεις της μελανής οπής θα είχαν συντήξει τα δύο πλανητικά σώματα σε ένα. Επίσης ένα άλλο βασικό θέμα που προκύπτει είναι ότι, αυτή η θεωρία δεν εξηγεί την διάφορα στην πυκνότητα μεταξύ Γης και Σελήνης.
4. Η θεωρία της γιγάντιας πρόσκρουσης

Η δεσπόζουσα θεωρία αυτή την στιγμή είναι ότι, ένα πλανητικό σώμα στο μέγεθος του Άρη προσέκρουσε στην αρχέγονη Γη που ακόμη σχηματιζόταν. Ο πλανήτης αυτός ονομάστηκε “Θεία”, επειδή στην αρχαία Ελληνική μυθολογία η Θεία ήταν η μητέρα της θεάς Σελήνης (σ.σ: Πρόκειται για την τιτάνιδα Ευρυφάεσσα αδερφή και σύντροφο του Τιτάνα Υπερίωνα, μητέρα του Ηλίου, της Σελήνης και της Ηω.) Όταν λοιπόν η Θεία χτύπησε την Γη κομμάτι της τελευταίας εκτινάχθηκε σε τροχιά και σχημάτισε το Φεγγάρι. Αυτή η θεωρία είναι καλή στον να εξηγήσει γιατί Γη και Σελήνη έχουν τόσο παρόμοιες χημικές συστάσεις, άλλα δεν μπορεί να εξηγήσει γιατί Γη και Σελήνη είναι χημικά πανομοιότυπες. Σαν απάντηση οι επιστήμονες έδωσαν πως ίσως η Θεία να ήταν φτιαγμένη εξολοκλήρου από πάγο ή ότι τα συστατικά της Θείας ομογενοποιήθηκαν με αυτά της Γης κατά την πρόσκρουση, και έτσι η Θεία δεν άφησε κανένα ίχνος. Άλλοι υποθέτουν ότι η χημική σύσταση της Θείας ήταν η ίδια με αυτή την Γης. Όμως μέχρι να μπορέσουμε να καθορίσουμε υπό ποια γωνία έγινε η πρόσκρουση, το μέγεθος της Θείας, και ποια ήταν η σύνθεση της, η θεωρία της γιγάντιας πρόσκρουσης θα παραμείνει θεωρία.
Μια πιθανή βελτιωμένη έκδοση της θεωρίας δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Geoscience το 2017. Η θεωρία προτείνει ότι πολλαπλά πλανητικά αντικείμενα χτύπησαν την Γη. Τα αντικείμενα αυτά είχαν μέγεθος όσο της Σελήνης ή όσο του Άρη. Από τις συγκρούσεις αυτές δημιουργήθηκαν συντρίμμια που εκτινάχθηκαν σε τροχιά σχηματίζοντας δακτύλους, όπως αυτούς του Κρόνου, γύρω από την Γη. Έπειτα αυτοί οι δακτύλιοι μετατράπηκαν σε μικρά Φεγγάρια πριν τελικά ενοποιηθούν σε ένα μεγάλο.
Πηγή: mnn