Πόσο απειλή είναι η «Ιρανική απειλή»;

Τρομερά αντίποινα υπόσχεται η Τεχεράνη μετά τον θάνατο του πανίσχυρου Στρατηγού Κάσεμ Σουλεϊμάνι από επίθεση αμερικανικού drone στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης. «Η εκδίκηση έρχεται» για τους «εγκληματίες» που βρίσκονται πίσω από την επίθεση, διαμηνύει η ιρανική ηγεσία. Οι εμπρηστικές δηλώσεις ανέκαθεν ήταν το φόρτε της όμως τί ακριβώς γνωρίζουμε για τις στρατιωτικές δυνατότητες του Ιράν;
Πόσο μεγάλος είναι ο ιρανικός Στρατός; Σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών μελετών, εκτιμάται ότι το Ιράν διατηρεί 523.000 άνδρες εν ενεργεία –350.000 τακτικό Στρατό και τουλάχιστον 150.000 στο επίλεκτο Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Οι Φρουροί διαθέτουν επίσης 20.000 άνδρες που υπηρετούν στις ναυτικές δυνάμεις τους, επιχειρώντας με μικρά οπλισμένα ταχύπλοα στα Στενά του Ορμούζ όπου πέρυσι σημειώθηκαν διάφορα επεισόδια με ξένα τάνκερς.
Στους Φρουρούς της Επανάστασης ανήκει και η διαβόητη Μπασίζ, μια δύναμη εθελοντών η οποία έχει συνδράμει στην καταστολή αντιφρονούντων στο εσωτερικό. Έχοντας ουσιαστικά ρόλο εφεδρείας η συγκεκριμένη μονάδα δύναται να κινητοποιήσει εκατοντάδες χιλιάδες επίστρατους.

Οι Φρουροί της Επανάστασης συγκροτήθηκαν πριν τέσσερεις δεκαετίες για την προάσπιση του ισλαμικού (θεοκρατικού) συστήματος διακυβέρνησης της χώρας, καθιστάμενοι στρατιωτικο-πολιτικο-οικονομική δύναμη από μόνοι τους. Αν και λιγότεροι αριθμητικώς εν σχέσει με τον τακτικό στρατό, θεωρούνται η πιο αξιόπιστη μαχητική δύναμη της χώρας.
Επιχειρήσεις στο εξωτερικό: Η Δύναμη Κούντς, της οποίας ηγείτο ο Στρατηγός Σουλεϊμάνι, πραγματοποιεί μυστικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό για τους Φρουρούς της Επανάστασης και αναφέρει στον Ανώτατο Ηγέτη της χώρας, Αγιατολά Αλί Χαμενεΐ. Εκτιμάται ότι αριθμεί κάπου 5.000 άνδρες και είναι γνωστό ότι έχει αναπτυχθεί στην Συρία σε ρόλο στρατιωτικού συμβούλου δυνάμεων πιστών στον Σύρο Πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσσαντ και των Σιιτών πολιτοφυλάκων που πολεμούν στο πλευρό τους. Δραστηριοποιούνται δε και στο Ιράκ, υποστηρίζοντας την σιιτική, ως επί το πλείστον, παραστρατιωτική δύναμη η οποία βοήθησε στην ήττα του Ισλαμικού κράτους.
Κατά τους Αμερικανούς πάντως, η Κούντς διαδραματίζει ευρύτερο ρόλο παρέχοντας χρηματοδότηση, εκπαίδευση, όπλα και εξοπλισμό σε οργανώσεις στην Μέση Ανατολή τις οποίες η Ουάσιγκτον χαρακτηρίζει τρομοκρατικές. Η Χεζμπολλά στον Λίβανο και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ είναι μερικές από αυτές.

Τα οικονομικά προβλήματα και οι επιβληθείσες κυρώσεις έχουν αφήσει το σημάδι τους στις εισαγωγές όπλων από το Ιράν. Αν και σχετικά μικρές συγκριτικά με άλλες χώρες της περιοχής –σύμφωνα με το Διεθνές Ερευνητικό Ινστιτούτο για την Ειρήνη που εδρεύει στην Στοκχόλμη, οι ιρανικές εισαγωγές αμυντικού υλικού την περίοδο 2009-2018 ήταν στο 3,5% των αντίστοιχων της Σαουδικής Αραβίας– στην πλειονότητά τους προέρχονταν από την Ρωσία και κατά δεύτερο λόγο από την Κίνα. Οι κακές γλώσσες λένε πως το Ιράν είχε «έξωθεν βοήθεια» για την ανάπτυξη του πυραυλικού του προγράμματος.
Ποια είναι η ιρανική πυραυλική απειλή; Από την στιγμή που οι αεροπορικές του δυνάμεις υπολείπονται των αντιπάλων του, Ισραήλ και Σαουδική Αραβία, το Ιράν βασίζεται στο πυραυλικό πρόγραμμα προσδίδοντάς του ρόλο «εξισορροποιητή». Έκθεση του Πενταγώνου χαρακτηρίζει τις πυραυλικές δυνάμεις της χώρας ως τις μεγαλύτερες σε μέγεθος στην Μ. Ανατολή, αποτελούμενες κυρίως από βαλλιστικούς πυραύλους μικρού και μέσου βεληνεκούς.
Το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας λέει πως το Ιράν δοκιμάζει «διαστημική τεχνολογία» ώστε να μπορέσει να αναπτύξει διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους με μεγαλύτερη εμβέλεια. Η συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά του Ιράν ανέστειλε το πρόγραμμα ανάπτυξης ICBM. Ωστόσο, δεδομένης της στάσης του Προέδρου Τραμπ απέναντι στην συμφωνία αυτή, δεν αποκλείεται το σχετικό πρόγραμμα να συνεχίζεται.

Σε κάθε περίπτωση, πύραυλοι που ήδη διαθέτει η Τεχεράνη έχουν εντός βεληνεκούς πολλούς στόχους στην Σαουδική Αραβία και την περιοχή του Κόλπου και πιθανώς στο Ισραήλ. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάιο, όταν οι σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν γνώριζαν νέα ένταση, η Ουάσιγκτον ανέπτυξε πυραύλους Patriot στην Μ. Ανατολή «για κάθε ενδεχόμενο» καθώς εκτός από αεροσκάφη και βλήματα cruise το σύστημα δύναται να αναχαιτίζει και βαλλιστικούς πυραύλους.
Διαθέτει το Ιράν «μη συμβατικά όπλα»; Παρά τα χρόνια κυρώσεων εις βάρος του, το Ιράν κατάφερε να αποκτήσει δυνατότητες drone. Ιρανικά UAV χρησιμοποιούνται εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ από το 2016 ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι οπλισμένα drones έχουν διεισδύσει σε ισραηλινό εναέριο χώρο επιχειρώντας από βάσεις στην Συρία.
Τον Ιούνιο του 2019 το Ιράν κατέρριψε ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό drone υποστηρίζοντας ότι είχε παραβιάσει ιρανικό εναέριο χώρο πάνω από τα Στενά του Ορμούζ. Η προθυμία των Ιρανών να πουλήσουν ή να μεταφέρουν τεχνολογία drone σε συμμάχους και φίλα προσκείμενες δυνάμεις στην περιοχή είναι μια ανησυχητική διάσταση του ιρανικού προγράμματος.

Πέρυσι πραγματοποιήθηκαν δύο επιθέσεις με drones και πυραύλους εναντίον σαουδαραβικών πετρελαϊκών εγκαταστάσεων –επιθέσεις που προκάλεσαν αίσθηση. Ηνωμένες Πολιτείες και Σαουδική Αραβία τις συνέδεσαν με το Ιράν, με την Τεχεράνη να αρνείται οποιαδήποτε ανάμιξη, ισχυριζόμενη πως οι αντάρτες στην Υεμένη ανέλαβαν την ευθύνη.
Ιρανικός… κυβερνοπόλεμος; Οι σκληροπυρηνικοί Φρουροί της Επανάστασης δεν αρκούνται μόνο σε απειλές με οπλισμένα ταχύπλοα στον Περσικό, έχουν και την δική τους Διοίκηση Κυβερνοπολέμου η οποία εκτελεί στρατιωτική όσο και εμπορική κατασκοπεία. Αμερικανική στρατιωτική έκθεση επεσήμαινε πέρυσι ότι το Ιράν έχει στοχοποιήσει αεροδιαστημικές εταιρίες, κατασκευαστές αμυντικού υλικού, εταιρίες ενέργειας και φυσικών πόρων καθώς και τηλεπικοινωνιακούς κολοσσούς διεξάγοντας επιχειρήσεις κυβερνοκατασκοπείας σε ολόκληρο τον κόσμο.
Επίσης το 2019 η Microsoft ανέφερε ότι μια ομάδα χάκερ η οποία «προερχόταν από το Ιράν και συνδέεται με την ιρανική κυβέρνηση» στοχοποίησε την αμερικανική προεδρική προεκλογική εκστρατεία προσπαθώντας να εισβάλλει στους λογαριασμούς Αμερικανών κυβερνητικών αξιωματούχων. Η ειρωνεία είναι πως η Τεχεράνη πείστηκε να ενισχύσει τις δυνατότητές της στον κυβερνοπόλεμο μετά από μια μεγάλη κυβερνοεπίθεση το 2010 στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Προφανώς οι Ιρανοί έμαθαν καλά το μάθημά τους.
Αλέξανδρος Θεολόγου