του Ζαν-Μπατίστ Σαστάν ειδικού απεσταλμένου της Monde στο Βελιγράδι
«Μια στρατηγική στροφή» και «ένα πραγματικό ευρωπαϊκό πνεύμα»: αυτά αποδίδει ο πρόεδρος Μακρόν στο Βελιγράδι μετά την υπογραφή συμφωνίας για την αγορά 12 γαλλικών αεροσκαφών Rafale από τη Σερβία, μια χώρα που ήταν ως τώρα εξοπλισμένη αποκλειστικά με μαχητικά αεροσκάφη MiG-29 ρωσικής τεχνολογίας.
«Για πρώτη φορά, θα έχουμε αεροσκάφη δυτικής κατασκευής και νομίζω πως είναι ένας καλός δρόμος», δήλωσε από την πλευρά του ο σέρβος πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσιτς μετά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο Μακρόν στις 29 Αυγούστου. «Τα Rafale είναι τα καλύτερα αεροπλάνα του κόσμου».
Η Σερβία είναι η όγδοη χώρα του κόσμου που αγοράζει Rafale. Είναι όμως ο πιο ευαίσθητος πελάτης λόγω της ιστορικής της σχέσης με τη Ρωσία και της έντασης που χαρακτηρίζει τις σχέσεις της με πολλούς από τους γείτονές της, κυρίως το Κόσοβο.
Σύμφωνα με τον Ερίκ Τραπιέ, γενικό διευθυντή της Dassault Aviation, οι Σέρβοι θα αποκτήσουν το πιο σύγχρονο από τα μοντέλα που διαθέτουν σήμερα οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις. Αρνήθηκε όμως να διευκρινίσει αν πρόκειται για το F3-R ή το F4.1. Η Σερβία θα μπορέσει να εφοδιάσει τα Rafale της με πυραύλους MICA, η Γαλλία αρνήθηκε να της δώσει πρόσβαση στους Meteor, που είναι πιο σύγχρονοι πύραυλοι και έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας προσπάθησε να διασκεδάσει τους φόβους για βιομηχανική κατασκοπεία της Ρωσίας. Ούτε εκείνος όμως ούτε ο Τραπιέ διευκρίνισαν τι μέτρα θα λάβουν για να εμποδιστεί η διαρροή τεχνολογιών από το Βελιγράδι προς τη Μόσχα.
Με την πώληση των Rafale, η Γαλλία πιστεύει ότι μπορεί να απομακρύνει τη Σερβία από την τροχιά της Μόσχας. «Πρόκειται για μια βαθιά πολιτική αλλαγή για τη Σερβία, που θα τη φέρει πιο κοντά στη Δύση», εκτιμά ο Αλεξάνταρ Ράντιτς, ειδικός του Balkan Security Network για θέματα εξοπλισμών. Ο ίδιος ο Βούτσιτς είπε σε συνέντευξη Τύπου πως όταν τον ρωτούν γιατί δεν αγοράζει ρωσικά αεροσκάφη, απαντά ότι δεν έχει τρόπο να τα φέρει στη Σερβία.
Μολονότι παρασημοφορήθηκε το 2019 από τον ίδιο τον Πούτιν, ο Βούτσιτς αναγκάστηκε να πάρει τις αποστάσεις του από το Κρεμλίνο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Σερβία ψήφισε πολλά ψηφίσματα του ΟΗΕ που καταδικάζουν την εισβολή και επιτρέπει στα εργοστάσιά της να παράγουν πυρομαχικά για το Κίεβο. Σέρβοι στρατιώτες συμμετέχουν επίσης σε όλο και περισσότερες ασκήσεις του ΝΑΤΟ.
Από την άλλη πλευρά, ο Βούτσιτς αφήνει τα ελεγχόμενα μέσα ενημέρωσης να επιδίδονται σε φιλορωσική προπαγάνδα και δεν προσπαθεί να πείσει την κοινή του γνώμη ότι πρέπει να προχωρήσει σε ρήξη με τη Μόσχα. Αρνείται επίσης να συμμετάσχει κι αυτός στις ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της Μόσχας. Ο πρόεδρος Μακρόν απέφυγε να επικρίνει αυτή τη στάση, λέγοντας ότι η Σερβία δεν ανήκει στην ΕΕ και άρα ακολουθεί ανεξάρτητη πολιτική. Ξέχασε να πει όμως ότι η ευθυγράμμιση της εξωτερικής πολιτικής της Σερβίας με την ευρωπαϊκή αποτελεί μέρος των κριτηρίων ένταξης της χώρας αυτής στην Ευρώπη.
