F-16 Block 52M και ατρακτίδια DB-110 στη μάχη της επιτήρησης των συνόρων

Στην «συστράτευση» ανθρώπων και μέσων για την θωράκιση και προστασία των ελληνικών συνόρων τέθηκαν από την προηγούμενη εβδομάδα με την κλιμάκωση του ασύμμετρου πολέμου που μας έχει κηρύξει ο νεοσουλτάνος Ερντογάν και ορισμένα από τα στρατηγικά συστήματα που διαθέτει το ΓΕΕΘΑ.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, αποστολές αναγνώρισης έχουν εκτελέσει καθημερινά από το τέλος της προηγούμενης εβδομάδας και μέχρι σήμερα F-16 Block 52M της 335Μ με ατρακτίδια DB-110. Τα ψηφιακά είδωλα που αποκομίζουν αποτελούν το εξαιρετικά πολύτιμο υλικό για τον σχεδιασμό και την άμεση ανταπόκριση στις τουρκικές προκλήσεις.
Από την γενικότερη γνώση που έχουμε για τις επιχειρήσεις αυτού του είδους από παλαιότερα ρεπορτάζ μας  πιστεύεται ότι τα Viper από τον Άραξο, με συνοδεία άλλων F-16 πετούν  (αναλόγως των τοπικών καιρικών συνθηκών) σε μέσα και μεγάλα ύψη κατά μήκος των ανατολικών συνόρων «κοιτώντας» με τις κάμερες LOROP (βλέπε παρακάτω) από απόσταση βαθιά μέσα στην τουρκική ενδοχώρα αλλά και σε μια εγγύτερη «λωρίδα» εκατέρωθεν του ίχνους πτήσης.
Οι επιδόσεις των οπτικών συγκροτημάτων των DB-110 δεν είναι γνωστές αλλά πιστεύεται ότι μπορούν να διακρίνουν οχήματα και καταυλισμούς από ικανές αποστάσεις.

Να θυμίσουμε ότι το DB-110 έχει τις καταβολές του στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η εταιρεία Itek Optical Systems κατασκεύαζε το σύστημα SYERS για τα αεροσκάφη U-2.  Το δεύτερης γενιάς DB-110 προέρχεται από το αντίστοιχο σύστημα RAPTOR για το Tornado της RAF, της αμερικανικής Goodrich Surveillance & Reconnaissance Systems, μέλος πλέον του ομίλου UTC Aerospace Systems.
Η Πολεμική Αεροπορία επέλεξε το σύστημα το καλοκαίρι του 2005 και βασικό ρόλο στην επιλογή της έπαιξε το γεγονός ότι το DB-110 έχει δοκιμαστεί σε επιχειρησιακές συνθήκες και μπορούσε να καλύψει μεγάλο εύρος των αναγκών τακτικής αναγνώρισης. Επιπλέον, ήταν ένα σύστημα που είχε τότε ήδη πιστοποιηθεί στο F-16 Block 52+/Advanced για λογαριασμό τρίτης χώρας κι έτσι δεν υπήρχε σχετικό κόστος που έπρεπε να επωμιστεί σε αντίθεση με άλλες προτάσεις.
Η μεγάλη αξία του συστήματος έγκειται στο γεγονός της ύπαρξης ζεύξης δεδομένων με δυνατότητα αποστολής αρχείων σε πραγματικό χρόνο. Έτσι το πλήρωμα μπορεί να έχει συνεχή ροή της ψηφιακής απεικόνισης προς τον σταθμό εδάφους με προφανή πλεονεκτήματα! Η αξιοποίηση των φωτογραφιών είναι άμεση, οπότε και ανάλογα γρήγορα βγαίνουν οι έξοδοι προσβολής των στόχων!
Βάσει των παραπάνω, ο τακτικός διοικητής έχει στη διάθεσή του αρχεία υψηλής ανάλυσης σε πολύ μικρό χρόνο, γεγονός που αυξάνει κατακόρυφα την ευελιξία των δυνάμεων. Το DB-110 αποτελείται από έναν αισθητήρα που λειτουργεί σε διπλή ζώνη του φάσματος (DB-Dual Band) στο ορατό ή στο υπέρυθρο τμήμα του ή ταυτόχρονα και στα δύο. Στο φάσμα του ορατού μήκους κύματος καλύπτει τη ζώνη των 0,55-0,9 μm, ενώ αντίστοιχα στο υπέρυθρο φάσμα καλύπτει 3-5 μm. Στην αξιοποίησή του διακρίνονται τρεις βασικοί τρόποι φωτογράφησης. Η LOROP (Long Range Oblique Photography) υλοποιείται με το F-16 να πετά σε μεγάλη απόσταση από τον στόχο (25-60 ναυτικά μίλια) και σε μεγάλο ύψος (30.000 έως και 50.000 πόδια). Ο αισθητήρας λειτουργεί σε στενό εύρος θέας NFOV (Narrow Field Of View) με ισοδύναμη εστιακή απόσταση 110 ιντσών για το ορατό φάσμα και 55 ίντσες για το υπέρυθρο.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στη διαμόρφωση λειτουργίας LOROP το αποτέλεσμα είναι σημαντικά υπέρτερο του αντίστοιχου που προσέφερε η φωτομηχανή KS-27A του RF-4E.

Σε κατακόρυφη φωτογράφηση μέσου ύψους το F-16 εκτελεί υπερπτήση αλλά σε κατάλληλο υψόμετρο ώστε να παραμένει εκτός WEZ (Weapons Employment Zone) των συστημάτων αεράμυνας μικρού-μέσου βεληνεκούς και με τη μέγιστη δυνατή ταχύτητα. Εδώ αξιοποιείται η δυνατότητα ευρείας θέας WFOV (Wide Field Of View) με ισοδύναμη εστιακή απόσταση φακού 16 ίντσες για το ορατό και 14 ίντσες για το υπέρυθρο φάσμα.
Τέλος, στην κατακόρυφη φωτογράφηση χαμηλού ύψους το μαχητικό πετά σε όσο το δυνατόν μικρότερο υψόμετρο και με υψηλή ταχύτητα προσπαθώντας να αιφνιδιάσει τα εχθρικά συστήματα σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο GBADS. Γι’ αυτές τις ιδιαίτερες σε απαιτήσεις αποστολές το σύστημα λειτουργεί στη διαμόρφωση πολύ ευρείας γωνίας θέας SWFOV (Super Wide Field of View) με ισοδύναμο φακό εστιακής απόστασης 2,5 ιντσών αποκλειστικά στο υπέρυθρο φάσμα. Η εναλλαγή μεταξύ των λειτουργιών είναι δυνατή είτε προ πτήσεως στο έδαφος είτε και στον αέρα από τον χειριστή στη διαμόρφωση στόχου ευκαιρίας-TOO (Target Of Opportunity).

Για την αξιοποίηση του συστήματος η 335 Μοίρα βασίζεται στον σταθμό RMPS (Reconnaissance Mission Planning System) που υποστηρίζεται και από το σύστημα σχεδίασης αποστολών PFPS (Portable Flight Planning System) της Μοίρας. Ο Σταθμός Σχεδίασης Αποστολών Αναγνώρισης είναι πλήρως μετακινούμενος και μπορεί να αναπτυχθεί σε ελάχιστο χρόνο σε οποιοδήποτε σημείο της επικράτειας.
Βάσει των δεδομένων της αποστολής το σύστημα θέτει τα όρια της περιοχής πτήσης του F-16 ώστε να παραμένει εντός εμβέλειας της ζεύξης, ενώ προγραμματίζονται και όλες οι παράμετροι για τη βέλτιστη φωτογράφηση και την αποφυγή των επίγειων απειλών. Τα στοιχεία σχεδιασμού φορτώνονται στο ατρακτίδιο με μια κάρτα PCMCIA.
Το DB-110 παρέχει δύο βασικές διαμορφώσεις (mode) λειτουργίας, την πρωτεύουσα λειτουργία Pre-planned, ή αλλιώς auto, και τη δευτερεύουσα, γνωστή ως Dynamic (in-air re–tasking). Στην πρώτη όλες οι παράμετροι της αποστολής είναι προεπιλεγμένες από τον σχεδιασμό μέσω του συστήματος RMPS. Καθήκον του Ιπταμένου είναι να φέρει το F-16 σε συγκριμένα σημεία εισόδου (gate) ώστε να ξεκινήσει η φωτογράφηση.
Η συμβολογία με τα σημεία εισόδου προβάλλεται πάνω στο HSD (Horizontal Situation Display) σε μια από τις δυο έγχρωμες MFD στο πιλοτήριο. Ένα σημαντικό στοιχείο της λειτουργίας του DB-110 και της διασύνδεσης με το αεροσκάφος-φορέα είναι η προβολή της ψηφιακής απεικόνισης του αισθητήρα σε MFD του πιλοτηρίου ώστε ο χειριστής να έχει ακριβή αντίληψη της καταγραφής.
Στη δευτερεύουσα λειτουργία το πλήρωμα έχει τη δυνατότητα να αποκλίνει από το προγραμματισμένο σκέλος πτήσης εφόσον κρίνει ότι υπάρχει στόχος ευκαιρίας που απαιτείται να φωτογραφηθεί ή ανταποκρινόμενο σε νέες διαταγές. Στην περίπτωση αυτή διακόπτεται η πρωτεύουσα λειτουργία, δεν υπάρχει πλέον ζεύξη δεδομένων με τον σταθμό εδάφους και η ψηφιακή απεικόνιση θα είναι διαθέσιμη όταν το αεροσκάφος επιστρέψει στη μητρική μονάδα.
Σε αντίθεση όμως με τα Recce Phantom, τα F-16 Block 52M έχουν ασύγκριτα υψηλότερες δυνατότητες όχι μόνο στην εκτέλεση της αποστολής τους, αλλά και στην επιβίωση προκειμένου να επιστρέψουν με το πολύτιμο φορτίο τους. Πυλώνας της ικανότητας αυτής είναι και πάλι το Link 16 και η εικόνα τακτικής κατάστασης που εξασφαλίζει στο αμυνόμενο μαχητικό από όλα τα φίλια μέσα: άλλα μαχητικά στην περιοχή, σταθμούς εδάφους ή το ΑΣΕΠΕ που περιπολεί στον τομέα διατηρώντας συνεχώς αντίληψη για την εξέλιξη της πιθανής απειλής.