Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί αρκετά σοβιετικής σχεδίασης αεροσκάφη –βομβαρδιστικά, μεταφορικά και ορισμένα βαριά αναχαιτιστικά– διέθεταν «γυάλινο» ρύγχος; Το συγκεκριμένο σχεδιαστικό χαρακτηριστικό ανάγεται στην εποχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά επεβίωσε στα πολυκινητήρια τζετ πρώτης γενιάς του Ψυχρού Πολέμου και στα αντίγραφά τους, φθάνοντας μέχρι τις μέρες μας με τα Il-76.
Διαφανές ρύγχος είχαν μεταξύ άλλων τα βομβαρδιστικά Il-28 ‘Beagle’ και Tu-16 ‘Badger’ όπως και τα κινεζικά αντίγραφά τους Harbin H-7, Xian JH-7 και Xian H-6, τα αναχαιτιστικά Yak-38 ‘Brewer’ και η έκδοση ηλεκτρονικού πολέμου που ακολούθησε, μεταγωγικά An-12, An-30, Il-76, αμφίβια ανθυποβρυχιακού πολέμου Be-12 ‘Mail’ ακόμη και επιβατικά αεροσκάφη όπως τα Tu-104, Tu-114, Tu-124 και Tu-134, για να αναφέρουμε μόνο μερικά. Ποιος ήταν όμως ο πραγματικός λόγος αυτού του αναχρονισμού;
Αντίθετα με ότι συνέβη στην Δύση όπου τα «θερμοκήπια» (greenhouse nose) καταργήθηκαν σχετικά σύντομα με την έλευση της αεριοπροώθησης, οι Σοβιετικοί σχεδιαστές συνέχισαν να τα χρησιμοποιούν. Το Il-76 είναι ίσως το τελευταίο αεροσκάφος τζετ σε παραγωγή που διατηρεί το εν λόγω χαρακτηριστικό και την θέση του ναυτίλου.
Η αναγκαιότητα της ύπαρξης διαφανούς ρύγχους και ναυτίλου οφείλεται στις αχανείς εκτάσεις της Σοβιετικής Ένωσης και των δορυφόρων της και στα υποδεέστερα, σε σύγκριση με την Δύση, ραδιοβοηθήματα. Ο συγκεκριμένος τομέας αναπτύχθηκε πιο αργά, ιδίως κατά το δεύτερο ήμισυ του Ψυχρού Πολέμου, οπότε ο ναυτίλος ήταν… σταθερή αξία τόσο στην στρατιωτική όσο και στην πολιτική Αεροπορία.
Σημειωτέον ότι εκτός από ρίψεις ακριβείας, σε περίοδο πολέμου τα Il-76 θα χρησιμοποιούνταν δευτερευόντως και ως βομβαρδιστικά. Όπως και να ‘χει, τίποτα δεν υποκαθιστά έναν ναυτίλο που ξέρει καλά την δουλειά του, ιδίως όταν τα υπάρχοντα ραδιοβοηθήματα είναι εκτός λειτουργίας λόγω καιρού ή συνεπεία εχθρικής δράσης.
Έχοντας συμπληρώσει δύο δεκαετίες υπηρεσίας και στον 21ο αιώνα, τα Il-76 συνεχίζουν να πετούν ανά τον κόσμο με «γυάλινο» ρύγχος. Ακόμη και τα αναβαθμισμένα Il-76 αλλά και τα νέα ιπτάμενα τάνκερ Il-78M-90A διατηρούν την παλιά δοκιμασμένη διαμόρφωση, παρά τα σύγχρονα συστήματα ναυτιλίας και το GPS. Άλλωστε εάν ένα σύστημα αποδίδει, γιατί να το αλλάξεις; Απλή (ρωσική) λογική.
Αλέξανδρος Θεολόγου
