«Τι ακριβώς μας προσφέρει το F-35; Πως γίνεται να περιορίσουμε τις απώλειες μας; Υπάρχει τρόπος να σταματήσουμε να ξοδεύουμε τόσο πολλά χρήματα για ένα μέσο τόσο χαμηλής απόδοσης, καθώς όπως ξέρετε τα κόστη διατήρησης τους είναι θηριώδη;»
Αυτά και πολλά ακόμη δήλωσε σε εκδήλωση του Ινστιτούτου Brookings ο βουλευτής των Δημοκρατικών Adam Smith. Μόνο που ο τελευταίος δεν είναι απλώς ένα βουλευτής των ΗΠΑ αλλά ο πανίσχυρος πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων της Αμερικανικής Βουλής, προκαλώντας τον σχετικό σάλο στους αμυντικούς κύκλους της χώρας. Ο ίδιος συνέχισε ακόμη πιο καυστικά λέγοντας πως «πρέπει να βρεθεί ένα μίγμα μαχητικών και αεροσκαφών κρούσης (για την Αεροπορία) που θα είναι το πιο αποδοτικό από πλευράς επένδυσης. Και σας λέω αυτή τη στιγμή πως μεγάλο μέρος αυτής της προσπάθειας θα είναι να βρούμε κάτι που θα μας απεξαρτήσει από το F-35 για τα επόμενα 35 χρόνια».
Η έκρηξη του Smith δεν είναι βέβαια ξαφνική καθώς εδώ και πολύ καιρό μέλη του Κογκρέσου, βουλευτές και γερουσιαστές, έχουν εκφράσει δημόσια την απογοήτευση τους για το πρόγραμμα του F-35 το οποίο όχι μόνο δεν ολοκληρώνεται ως προς τις συνεχείς αναβαθμίσεις, μετατροπές, αλλαγές του αεροσκάφους, αλλά δεν καταφέρνει ούτε να μειώσει το κόστος ανά ώρα πτήσης, ούτε το γενικότερο κόστος συντήρησης, ενώ και ο ρυθμός παραγωγής παραμένει σε μη ικανοποιητικά επίπεδα. Ενώ βέβαια η Αμερικανική Αεροπορία ακόμη παλεύει να πετύχει την αναμενόμενη διαθεσιμότητα του τύπου, η οποία αυτή τη στιγμή είναι στο 69% με στόχο τουλάχιστον το 80% (ως διαθεσιμότητα ορίζεται το ποσοστό των αεροσκαφών που μπορούν οποιαδήποτε στιγμή να ολοκληρώσουν μια αποστολή).
Ποιο το μέλλον; Κανείς δεν είναι σίγουρος. Η Αμερικανική Αεροπορία έχει ξεκινήσει σχετικές μελέτες για το μελλοντικό μίγμα αεροσκαφών της και στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές ιδέες. Από την παραγγελία νέων F-16, που θα σηκώνουν το φορτίο της καθημερινής χρήσης, την παραγγελία νέων F-15EX, την κατασκευή ενός νέου μαχητικού με ικανότητες μεταξύ 4ης και 5ης γενιάς (περιγράφεται ως «γενιάς 4,5»), την στροφή προς το μέλλον με την εμφάνιση του μαχητικού 6ης γενιάς που ήδη βρίσκεται στα σχεδιαστήρια.
Σε αμφισβήτηση βρίσκεται βέβαια και η συνολική αμερικανική προμήθεια που προβλέπει την αγορά 1.763 μαχητικών F-35 με μελέτες να λένε ήδη πως δεν έχει νόημα να προμηθεύεσαι το ίδιο μαχητικό για 20 και περισσότερα χρόνια, όταν αυτό θα έχει πλέον ξεπεραστεί, έχοντας στην πλάτη του και άλλη μια δεκαετία δοκιμών και εξέλιξης.
Όσο για τον Smith, αυτός στην ίδια εκδήλωση “πυροβόλησε” κανονικότατα και το σχέδιο για ένα αμερικανικό στόλο “500 σκαφών”, το όραμα δηλαδή της διακυβέρνησης Τραμπ. Λέγοντας πως αυτό δεν έχει πλέον νόημα και είναι επίσης πεταμένα λεφτά. Ειδικά για αυτό όμως θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο μας.