Σε μια ιστορική απόφαση η Ελλάδα προχώρησε στην ανακήρυξη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) στο Ιόνιο Πέλαγος, καλύπτοντας μια εκτεταμένη περιοχή που φτάνει μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο, το νοτιότερο σημείο της ηπειρωτικής Ελλάδας. Η απόφαση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) στις 17 Απριλίου 2025 (Τεύχος Α’ 59/17.04.2025), αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) της 10ης Δεκεμβρίου 1982.
Τα Όρια της νέας ΑΟΖ
Η περιοχή που ορίστηκε καλύπτει ένα μεγάλο τμήμα του Ιονίου Πελάγους, με συντεταγμένες που εκτείνονται από το Bορρά, κοντά στην Κέρκυρα, μέχρι το νοτιότερο σημείο, δυτικά της Κρήτης. Συγκεκριμένα, οι συντεταγμένες που δόθηκαν στο ΦΕΚ περιλαμβάνουν 16 σημεία, τα οποία σχηματίζουν ένα πολύγωνο βασισμένο στην ήδη οριοθέτηση με την Ιταλία:
Στοιχεία από το ΦΕΚ: 20250100059
Σημασία της απόφασης
Η ανακήρυξη της ΑΟΖ στο Ιόνιο έχει πολλαπλές διαστάσεις:
- Οικονομική: Η Ελλάδα αποκτά αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης φυσικών πόρων (αλιεία, υδρογονάνθρακες, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) στην περιοχή.
- Γεωπολιτική: Ενισχύεται η θέση της Ελλάδας στη Μεσόγειο, ιδιαίτερα σε σχέση με γειτονικές χώρες όπως η Αλβανία και η Ιταλία, με τις οποίες μοιράζεται θαλάσσια σύνορα στο Ιόνιο.
- Περιβαλλοντική: Η ΑΟΖ επιτρέπει καλύτερο έλεγχο για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, μιας περιοχής γνωστής για τη βιοποικιλότητά της.
Αντιδράσεις και επόμενα βήματα
Υπάρχει η πιθανότητα η απόφαση να προκαλέσει αντιδράσεις από την Αλβανία, καθώς η χάραξη σε ότι αφορά την Ιταλία, ακολουθεί την ήδη υπάρχουσα συμφωνία του 2020 με τη Ρώμη, η οποία καθόρισε τα μεταξύ μας όρια περί θαλασσίων ζωνών. Πάντως η ανακήρυξη της ΑΟΖ μέχρι το Ταίναρο ανοίγει τον δρόμο για περαιτέρω οριοθετήσεις, ίσως στο Αιγαίο μέχρι και την Ανατολική Μεσόγειο, αν και αυτό παραμένει ένα πιο σύνθετο ζήτημα λόγω των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Φαίνεται πως το ΥΠΕΞ δούλευε εντατικά εδώ και 2 χρόνια για το θέμα, ενώ ως προοίμιο μπορεί να θεωρηθεί ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός που υπέγραψε ο νέος ΥΠΕΝ λίγες μέρες μετά την τοποθέτησή του στο υπουργείο.
