Η Πολωνική Αεροπορία προχώρησε στην επίσημη απόσυρση του μαχητικού αεροσκάφους Sukhoi Su-22, γνωστού και με το κωδικό όνομα του ΝΑΤΟ ως Fitter, στις 11 Σεπτεμβρίου 2025. Αυτό το αεροσκάφος, που υπηρέτησε πιστά τη χώρα για πάνω από τέσσερις δεκαετίες, αντιπροσωπεύει το τέλος μιας εποχής σοβιετικής τεχνολογίας στην ευρωπαϊκή αεροπορία, καθώς η Πολωνία ήταν ο τελευταίος χρήστης του στην ήπειρο.
Το Su-22, ένα μαχητικό-βομβαρδιστικό με μεταβλητή γεωμετρία πτερύγων, σχεδιάστηκε από το σοβιετικό γραφείο μελετών Sukhoi και εισήλθε σε υπηρεσία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, βασισμένο στο προηγούμενο μοντέλο Su-17. Η ανάπτυξή του ξεκίνησε το 1966, με την πρώτη πτήση να πραγματοποιείται τον Αύγουστο του ίδιου έτους, και σύντομα έγινε ένα από τα πιο αξιόπιστα όπλα των αεροποριών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, χρησιμοποιούμενο σε ρόλους κρούσης, αναγνώρισης ενώ έλαβε μέρος και σε πολεμικές επιχειρήσεις σε διάφορες συγκρούσεις ανά τον κόσμο.
Η παραγωγή του διήρκησε από το 1967 έως το 1990, με συνολικά χιλιάδες μονάδες να κατασκευάζονται, κυρίως για εξαγωγές σε συμμαχικές χώρες της Σοβιετικής Ένωσης. Ως εξαγωγική έκδοση του Su-17, το Su-22 προσαρμόστηκε για να ανταποκρίνεται σε ποικίλες επιχειρησιακές ανάγκες, με βελτιώσεις σε ηλεκτρονικά συστήματα και οπλισμό, κάνοντάς το ιδιαίτερα αποτελεσματικό σε χαμηλού υψομέτρου επιθέσεις. Οι επιδόσεις του αεροσκάφους ήταν εντυπωσιακές για την εποχή του, με μέγιστη ταχύτητα που έφτανε τα 870 μίλια την ώρα ή περίπου Mach 1,7 σε χαμηλό υψόμετρο, ενώ σε υψηλότερα επίπεδα μπορούσε να ξεπεράσει το Mach 2. Τ
Το μέγιστο υψός πτήσης αγγίζει τα 46.590 πόδια, δηλαδή περίπου 14.200 μέτρα, και ο ρυθμός ανόδου φτάνει τα 45.275 πόδια ανά λεπτό, επιτρέποντάς του γρήγορη ανάβαση σε επιχειρησιακά υψόμετρα. Η εμβέλεια του κυμαίνεται από 945 ναυτικά μίλια έως και 1.430 ναυτικά μίλια με εξωτερικές δεξαμενές καυσίμων, ενώ μπορεί να μεταφέρει φορτίο όπλων έως και 9.370 λίβρες, συμπεριλαμβανομένων βομβών, πυραύλων, πυραύλων αέρος-εδάφους και πυροβόλων, σε οκτώ εξωτερικούς πυλώνες.
Ο κινητήρας του, ένας turbojet τύπου R-29BS-300, παρέχει ώθηση 78,4 kN σε ξηρή ώση και 112,3 kN με μετάκαυση, εξασφαλίζοντας ισχύ και ευελιξία σε συνθήκες μάχης. Οι διαστάσεις του περιλαμβάνουν άνοιγμα πτερύγων 13,68 μέτρα (σε πλήρη έκταση) και 10,02 μέτρα (όταν είναι συνεπτυγμένες), μήκος 19,02 μέτρα και ύψος 5,12 μέτρα, κάνοντάς το ένα στιβαρό και ευέλικτο μαχητικό.
Στην Πολωνική Αεροπορία, το Su-22 εισήλθε σε υπηρεσία το 1984, με το πρώτο αεροσκάφος, ένα Su-22M4 με αριθμό σειράς 3005, να προσγειώνεται στη βάση του Piła στις 28 Αυγούστου εκείνης της χρονιάς. Στα επόμενα χρόνια, η Πολωνία απέκτησε συνολικά περίπου 110 μονάδες, εκ των οποίων 90 μονοθέσια και 20 διθέσια εκπαιδευτικά, καθιστώντας το τον κύριο πυλώνα των αεροπορικών δυνάμεων κρούσης κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και μετά.
Με την πάροδο του χρόνου υπέστη διάφορους εκσυγχρονισμούς μικρής κλίμακας προκειμένου να παραμείνει ικανό για τις σύγχρονες απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων ασκήσεων του ΝΑΤΟ μετά την ένταξη της Πολωνίας το 1999. Το αεροσκάφος αποδείχθηκε αξιόπιστο και ανθεκτικό, με μακρά διάρκεια ζωής χάρη στην στιβαρή κατασκευή του. Μέχρι το 2004, μαζί με τα MiG-29, αποτελούσε το κύριο μαχητικό της Πολωνίας, αλλά η ανάγκη για αντικατάσταση έγινε εμφανής, οδηγώντας τελικά στην απόσυρσή του. Η τελετή απόσυρσης, που πραγματοποιήθηκε με πτήσεις αποχαιρετισμού πάνω από βάσεις όπως το Powidz και το Świdwin, σηματοδοτεί τη μετάβαση σε νεότερα αεροσκάφη, όπως τα F-16 και τα επερχόμενα F-35, κλείνοντας ένα κεφάλαιο ηρωικής υπηρεσίας για το Su-22.
