Η κρυφή ζωή των μαύρων Albatross

Κάποια από τα αεροναυαγοσωστικά Albatross της USAF είχαν… διπλή ζωή. Από τα 297 αμφίβια SA-16A που παρέλαβε η Αεροπορία, τα περισσότερα υπηρέτησαν σε Μοίρες της Air Rescue Service ενώ κατά την διάρκεια του πολέμου στην Κορέα διέσωσαν σχεδόν 1.000 άτομα από τα χειρότερα. Όμως ορισμένα έκαναν κι άλλα που δεν πολυδιαφημίζονται. Διότι είναι απόρρητα.
Όταν το 1954 η αμερικανική Αεροπορία αποφάσισε την διάλυση των ενεργών μονάδων Air Commando και την συγκρότηση ομάδων ειδικών επιχειρήσεων εντός της Αεροπορικής Εθνοφρουράς, το αμφίβιο της Grumman θεωρήθηκε το καταλληλότερο αεροπλάνο για «σκιώδεις αποστολές» σε εχθρικό περιβάλλον. Σχεδιασμένο με βάση τις απαιτήσεις του Ναυτικού για ένα αμφίβιο αεροσκάφος γενικής χρήσεως, το SA-16A τράβηξε την προσοχή της Αεροπορίας που είδε σε αυτό το ιδανικό αεροναυαγοσωστικό.

Η Grumman συνέχισε να αναπτύσσει το αεροσκάφος και το 1955 παρουσίασε το SA-16B το οποίο διέθετε μεγαλύτερο εκπέτασμα πτερύγων κατά 5,02 μέτρα καθώς και μεγαλύτερες επιφάνειες ελέγχου και ουραίο πτέρωμα. Η 135^η Ομάδα Εναερίου Εφοδιασμού της Αεροπορικής Εθνοφρουράς του Μέρυλαντ, μια από τις Μοίρες που θα ακόνιζαν τις δεξιότητές τους στον σκοτεινό κόσμο των ανορθόδοξων επιχειρήσεων, πετούσε με δικινητήρια Curtiss C-46 Commando όταν το 1956 άρχισε να εξοπλίζεται με SA-16A.
Τον επόμενο χρόνο παρέλαβε το πρώτο Albatross της έκδοσης –Β, συνεχίζοντας να πετά και τις δύο εκδόσεις μέχρι το 1962. Πέραν του 135^th Air Commando Group, αποστολές ειδικών επιχειρήσεων θα αναλάμβαναν επίσης το 129^th ACG της Αεροπορικής Εθνοφρουράς της Καλιφόρνια, το 130^th ACG από την Δυτική Βιρτζίνια και το 143^rd ACG στο Ροντ Άϊλαντ.

Τα αεροσκάφη που θα εκτελούσαν μυστικές αποστολές ξεχώριζαν από το μαύρο χρώμα τους. Την ημέρα, διότι την νύχτα γίνονταν ένα με αυτήν. Τα ελάχιστα διακριτικά που έφεραν –αριθμό σειράς, την επιγραφή U.S. Air Force και τα αρχικά της Εθνοφρουράς στην οποία ανήκαν– ήταν βαθυκόκκινα ώστε να είναι ακόμη πιο δυσδιάκριτα.
Τα Albatross θα αναλάμβαναν την διείσδυση ανδρών των Ειδικών Δυνάμεων σε εχθρική περιοχή, είτε με αλεξίπτωτο ή με προσθαλάσσωση σε απομακρυσμένες ακτές ή τμήματα ποταμών. Εάν η προσγείωση/προσθαλάσσωση για την απόσυρση του προσωπικού δεν ήταν δυνατή, η περισυλλογή θα γινόταν με την βοήθεια του Fulton Recovery System το οποίο έχει εύστοχα χαρακτηρισθεί σαν ένα… αντίστροφο bungee jumping.
Η εκπαίδευση των πληρωμάτων στον νέο ρόλο δεν ήταν για λιπόψυχους. Σαν να μην έφθανε που η προσθαλάσσωση ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη από μόνη της, οι χειριστές έπρεπε να μάθουν να το κάνουν νύχτα και μάλιστα χωρίς φώτα. Το Ναυτικό διέθεσε την βάση του στο Patuxent River, ένα ναυαγοσωστικό και την φιλική συμβουλή ότι η προσθαλάσσωση στα σκοτεινά είναι μια πολύ κακή ιδέα. Σύντομα απεδείχθη πόσο δίκιο είχε.

Τον Μάιο του ’56 τρείς αεροπόροι σκοτώθηκαν όταν το αεροσκάφος τους συνετρίβη κατά την διάρκεια εκπαίδευσης υπό συνθήκες blackout. Η πίεση του νερού άνοιξε τις θυρίδες του ρινιαίου σκέλους καθώς το SA-16 υδατοδρομούσε, σκίζοντας το αεροπλάνο στα δύο. Ένα δεύτερο θανατηφόρο συμβάν σημειώθηκε το 1959 όταν ένα Albatross συνετρίβη στο Colgate Creek λίγο μετά την απογείωσή του. Ποτέ δεν βρέθηκε τί έφταιξε.
Τα SA-16 μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν και ρουκέτες JATO για απογείωση από βραχείς διαδρόμους ή ταραγμένη θάλασσα. Στην πράξη ωστόσο δεν ήταν τόσο απλό όσο ακούγεται. Σε περίπτωση που τα JATO αποτύγχαναν να ανάψουν ταυτόχρονα, η αιφνίδια ασύμμετρη ώση μπορούσε να εκτρέψει στην στιγμή το αεροπλάνο καθιστώντας το σχεδόν ανεξέλεγκτο.
Υπήρξε τουλάχιστον ένα γνωστό τέτοιο περιστατικό με Albatross της Αεροπορικής Εθνοφρουράς του Μέρυλαντ, ευτυχώς χωρίς να τραυματισθεί κανείς. Όμως το αεροπλάνο λίγο έλειψε να χτυπήσει τον Πύργο Ελέγχου της βάσης. Όλοι τους στάθηκαν πολύ, πάρα πολύ τυχεροί.

Μετά την εκπαίδευση ακολούθησαν οι ασκήσεις. Η «Swamp Rat» που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1959 ήταν μια τυπική άσκηση Special Ops κατά την οποία εννέα SA-19 πέταξαν από το Μέρυλαντ ως το Fort Bragg στην Ν. Καρολίνα για να ασκηθούν με τους επίλεκτους του 77^th Special Forces Group. Οι αλεξιπτωτιστές επιβιβάσθηκαν με τον εξοπλισμό τους για άλμα κοντά στα έλη του Fort Stewart στην Τζώρτζια και τα πληρώματα των Albatross τους ανεφοδίασαν από αέρος πριν τούς παραλάβουν με την ολοκλήρωση της αποστολής.
Εξυπακούεται ότι οι μονάδες με «ειδικό ρόλο» της Air National Guard είχαν στενή συνεργασία με τις αμερικανικές Υπηρεσίες Πληροφοριών. Μια συνηθισμένη αποστολή ήταν η παραλαβή εκπαιδευομένων πρακτόρων, πτήση για κάποια ώρα με αρκετά ζιγκ-ζαγκ για να χάσουν τον προσανατολισμό τους και ρίψη με αλεξίπτωτο. Οι εκπαιδευόμενοι έπρεπε να φθάσουν όπως μπορούσαν σε ένα συγκεκριμένο σημείο –μια διαδικασία που μπορούσε να πάρει έως και έξι εβδομάδες. Μετά, τα Albatross θα τούς γύριζαν στην βάση τους.

Το 1963 οι τέσσερεις μονάδες ανορθοδόξου πολέμου της Εθνοφρουράς μετασχηματίσθηκαν σε Air Commando Groups και πέντε χρόνια αργότερα επανασυγκροτήθηκαν ως Special Operations Groups. Τα μαύρα HU-16B, όπως μετονομάσθηκαν μετά το 1962 τα Albatross βάσει της νέας ονοματολογίας που καθιέρωσε το υπουργείο Άμυνας, συνέχισαν να υπηρετούν, ορισμένα μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του ’70. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τί ακριβώς έκαναν εκτός από εκπαίδευση. Αυτά είναι απόρρητα πράγματα.
Σήμερα δεν απομένουν παρά μερικές λιγοστές φωτογραφίες των αμφιβίων της Grumman με το χαρακτηριστικό χρώμα. Την τελευταία φορά που θεάθηκε κάποιο από αυτά ήταν στο νεκροταφείο αεροπλάνων της Davis-Monthan στην Αριζόνα, κρυμμένο ανάμεσα σε ατελείωτες σειρές άλλων παροπλισμένων τύπων. Οι φωτογραφίες αυτές είναι το μόνο αποδεικτικό στοιχείο της άλλης, μυστικής ζωής των «μαύρων Albatross».
Αλέξανδρος Θεολόγου
 
Πρώτη δημοσίευση 30/12/2018