Tiger ‘131’:  Όταν o «Τίγρης» μπήκε στο κλουβί

Ήταν η απόλυτη φονική μηχανή. Και μόνο το όνομά του έφθανε για να κάνει τους αρματιστές των Συμμάχων να κοιτούν ανήσυχοι γύρω τους. Τις περισσότερες φορές αντιλαμβάνονταν την παρουσία του όταν ήταν πολύ αργά. Όπως το ομώνυμο αρπακτικό, τo Tiger χτυπούσε αιφνιδιαστικά και με θανατηφόρα αποτελέσματα. Αναφέρεται ότι μόνο σε μια ημέρα οι «Τίγρεις» κατέστρεψαν 100 συμμαχικά άρματα και δεκάδες άνδρες κάηκαν ζωντανοί. Ο τρόμος που ένιωθαν τα πληρώματα απέκτησε ιδιαίτερο όνομα: «Τιγροφοβία».
Το νέο γερμανικό τανκ δεν κατέστρεφε μόνο άρματα, κατέστρεφε και το ηθικό. Ώσπου από ένα καπρίτσιο της τύχης, το 1943 ένα άρμα του τύπου πιάστηκε άθικτο στην Τυνησία. Η ιστορία είναι γνωστή, όμως νεότερα στοιχεία δίνουν μια διαφορετική εκδοχή.

Η κατάληψη του Tiger Ι με τακτικό αριθμό ‘131’ ήταν ένα ανέλπιστο δώρο για τους Συμμάχους. Ήταν τόσο σημαντική ώστε ο Πρωθυπουργός Ουίνστων Τσώρτσιλ και ο ίδιος ο Βασιλεύς Γεώργιος ΣΤ΄ πέταξαν ως την Τύνιδα για δουν από κοντά το γερμανικό θηρίο στο «κλουβί» και να φωτογραφηθούν με αυτό. Ο Τσώρτσιλ ήθελε οπωσδήποτε ένα. «Ταγματάρχα, θέλω να μου φέρεις ένα άρμα Tiger. Πάρκαρε το αναθεματισμένο μπροστά στην εξώπορτά μου. Κατάλαβες;» είπε με το γνωστό του ύφος στον Ταγματάρχη Ντάγκλας Λίντερντεϊλ. Οι τύχες του πολέμου θα έκαναν την επιθυμία του πραγματικότητα.

Το πιο επίφοβο άρμα των Γερμανών έπεσε σε βρετανικά χέρια μετά από μια άγρια μάχη στην έρημο της Τυνησίας στις 21 Απριλίου 1943. Κατά την διάρκεια εμπλοκής με βρετανικά Churchill του 48^th Royal Tank Regiment κοντά στο Μαζάζ αλ-Μπαμπ, το Tiger ‘131’ του 3^ου Ουλαμού της 1^ης Ίλης του 504^ου Αποσπάσματος Βαρέως Αρμάτων (1 Kompanie/schwere Panzer Abteilung 504) κατάφερε να βγάλει εκτός μάχης δύο τανκς των αντιπάλων όταν μια «τυχερή» βολή βρετανικού άρματος εποστρακίστηκε στην κάννη και σφηνώθηκε στην βάση του πύργου.
Παρόλο που δεν διαπέρασε την θωράκιση, μπλόκαρε τον μηχανισμό περιστροφής του τραυματίζοντας τον αρχηγό πληρώματος. Οι Γερμανοί σκέφθηκαν ότι η επόμενη βολή ίσως να ήταν πιο… τυχερή κι αποφάσισαν να εγκαταλείψουν το Tiger τρέχοντας.

Την επομένη, το άρμα  περισυνελέγη από προσωπικό του Τεχνικού (REME, Royal Electrical and Mechanical Engineers) που το φόρτωσε σε αμερικανικό αρματοφορέα με προορισμό τα μετόπισθεν. Σύμφωνα με τον οδηγό-μηχανικό του REME Ρόϋ Έλλιοτ, η μεταφορά του λαφύρου διήρκεσε τρείς ολόκληρες εβδομάδες και η λάβρα της ερήμου σίγουρα δεν τις έκανε ευκολότερες.
Οι τροχοί του αρματοφορέα κολλούσαν συνεχώς στην άμμο από το βάρος του γερμανικού τανκ και το τριμελές πλήρωμα έπρεπε να σκάβει για να τους απελευθερώσει. Αφού ο κινητήρας του Tiger δούλευε κανονικά, σκέφτηκαν να το κατεβάσουν και να το οδηγήσουν για λίγο. Αργότερα το φόρτωσαν πάλι και συνέχισαν. Κοιμόντουσαν όπου έβρισκαν, κυρίως στην άμμο, ώσπου στις 24 Μαΐου 1943 έφθασαν επιτέλους στην Τύνιδα.

Σύντομα ο «Τίγρης» θα αποκάλυπτε τα μυστικά του. Η σχεδίαση της Henschel έδωσε στην Wehrmacht ένα άρμα 57 τόννων (Panzerkampfwagen Tiger, Sd.Kfz. 181 Ausf. E) εξοπλισμένο με ένα KwK 36 L/56 των 88 χιλ. πίσω από 120 χιλ. θωράκισης. Ο συνδυασμός απεδείχθη φονικός για τα συμμαχικά άρματα αλλά και τα αντιαρματικά όπλα της εποχής. Για να έχεις κάποιες πιθανότητες με το Tiger έπρεπε να το πλησιάσεις αρκετά. Αυτό ήταν κάτι πολύ επικίνδυνο.
Tο θηρίο ωστόσο δεν ήταν χωρίς μειονεκτήματα. Ο κινητήρας Maybach HL210 είχε την κακή συνήθεια να πιάνει ξαφνικά φωτιά ενώ το κιβώτιο μετάδοσης κίνησης ήταν επιρρεπές σε αστοχία εάν ζοριζόταν πολύ. Στην περίπτωση αυτή οι τεχνικοί έπρεπε να αφαιρέσουν τον πύργο για να φτάσουν να το επισκευάσουν. Επίσης, σε κακές καιρικές συνθήκες οι αλλεπάλληλοι τροχοί παγίδευαν λάσπη και πάγο που ακινητοποιούσαν το άρμα. Αν σε σημάδευε το 88άρι του όμως δεν σκεφτόσουν τις αδυναμίες του Tiger αλλά… τις δικές σου.

Όταν τον Οκτώβριο του ’43 το άρμα έφθασε μετά από ένα περιπετειώδες θαλάσσιο ταξίδι στην Βρετανία προκειμένου να αξιολογηθεί από τους ειδικούς του School of Tank Technology, ο Υπίλαρχος Πήτερ Γκάτζιν διετάχθη να γράψει μια λεπτομερή αναφορά γι’ αυτό. Ο Υπίλαρχος βρισκόταν στην πατρίδα με αναρρωτική άδεια, έχοντας τραυματιστεί μετά από μάχη με άρματα του τύπου στο Τζεμπέλ Τζάφφα της Τυνησίας. Ο ίδιος πίστευε ότι το αιχμαλωτισμένο ‘131’ ήταν το ίδιο που είχε καταστρέψει το Churchill που διοικούσε και ότι η τυχερή βολή που αχρήστευσε το Tiger είχε έλθει από κάποιο άλλο άρμα του 48 RΤR. Αυτή ήταν η επίσημη εκδοχή –μέχρι πρόσφατα.
Πρόσφατη έρευνα, εν γνώσει του Μουσείου Αρμάτων στο Bovington όπου εκτίθεται το διάσημο Tiger, αποκαλύπτει ότι το ‘131’ εξουδετερώθηκε 15 μίλια μακρύτερα, στο Gueriat el Atach, γνωστό και ως Σημείο 174, κατά την επίθεση του 2^ου Τάγματος των Sherwood Foresters στις 24 Απριλίου 1943. «Μετά την απόκρουση των Γερμανών, οι Foresters έσκαψαν ορύγματα και προετοιμάσθηκαν για την γερμανική αντεπίθεση η οποία περιελάμβανε και έναν αριθμό αρμάτων Tiger» λέει ο Ντέιλ Όσκροφτ ο οποίος σε μια επίσκεψή του στο Μουσείο Αρμάτων το 2012 ανακάλυψε ότι η ιστορία του ‘131’ και οι πολεμικές αναμνήσεις του πατέρα του, Τζων, είχαν πολλά κοινά στοιχεία.

Οπλισμένος με ένα φορητό αντιαρματικό όπλο PIAT, ο Τζων Όσκροφτ διετάχθη να προωθηθεί δίχως να γίνει αντιληπτός και να βάλλει κατά του πλησιέστερου άρματος. Πλησιάζοντας όσο τολμούσε πιο κοντά, σημάδεψε, έβαλλε και είδε το βλήμα να χτυπά στον πύργο και να εποστρακίζεται. Όταν ο πύργος του Tiger άρχισε να γυρίζει απειλητικά προς το μέρος του, χαμήλωσε… όσο πιο πολύ μπορούσε.
«Ευτυχώς γι’ αυτόν, το άρμα στην συνέχεια χτυπήθηκε, όπως του είπαν αργότερα, από ένα παλιό γαλλικό «75άρι» που είχαν πάρει οι Foresters από τους Γερμανούς. Με ανακούφιση είδε το πλήρωμα να πηδάει έξω και να το σκάει. Η μετέπειτα επιθεώρηση του Tiger έδειξε πως είχε δεχθεί μια τυχερή βολή στον δακτύλιο του πύργου… Ο πατέρας μου υπέθεσε πως το πλήρωμα θα σκέφτηκε πως οι Foresters διέθεταν κάτι πιο ισχυρό απ’ ότι πραγματικά είχαν».
Η έρευνα που διεξήγαγε ο Ντέιλ Όσκροφτ χρησιμοποιώντας στρατιωτικούς χάρτες του Β΄ ΠΠ, έγγραφα και φωτογραφίες εποχής αλλά και σύγχρονες δορυφορικές εικόνες, δείχνουν ότι το Tiger αιχμαλωτίσθηκε στο Point 174 και όχι στο Τζεμπέλ Τζάφφα όπως πιστεύετο. «Έκπληκτος από τις ομοιότητες της αφήγησης του πατέρα μου και της επίσημης εκδοχής (των γεγονότων) ξεκίνησα την έρευνα αυτή η οποία αποδεικνύει ότι το ‘131’ ήταν το άρμα που πολεμούσε ο πατέρας μου» λέει.

Λαμβάνοντας την έρευνα του Όσκροφτ υπ’ όψιν, το Tank Museum έφτιαξε εκμαγείο από τα σημάδια του βλήματος που εποστρακίσθηκε και συγκρίνοντάς τα με βλήμα πυροβόλου 6 Pdr (57 χιλ.) απεφάνθη ότι το Tiger εβλήθη από ένα Churchill, είτε του 142^ου Συντάγματος Αρμάτων ή του 48 RTR, το οποίο υποστήριζε την επίθεση του 2^ου Τάγματος από αρκετά μεγάλη απόσταση. Προφανώς, αν και οι Foresters κατέλαβαν το γερμανικό τανκ, δεν το εξουδετέρωσαν αυτοί. Και σίγουρα το Tiger στο Τζεμπέλ Τζάφφα δεν ήταν το ‘131’.

«Η Ιστορία ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε γενιά, αποφασισμένη να μάθει, να κάνει τις δικές της συγκρίσεις και να ανακαλύψει την σχέση της με τις ιστορίες του παρελθόντος» λέει ο Ντέιβιντ Γουίλλυ, curator του Μουσείου Αρμάτων. «Αυτήν την εποχή οι ερευνητές έχουν νέα εργαλεία στην διάθεσή τους –το Ίντερνετ, αρχεία online, e-mail και ένα τεράστιο κοινό πρόθυμο να απαντήσει σε ερωτήσεις και να σχολιάσει νέες θεωρίες… Με την μαγεία της τεχνολογίας, όπως τους χάρτες της google, μια νέα ιστορία γράφεται για την κατάληψη του Tiger ‘131’. Και η ιστορία δεν σταματά εδώ καθώς περισσότερα στοιχεία θα έλθουν αναμφίβολα στο φως, συμπληρώνοντας κι άλλο την εικόνα» τονίζει.
Το πρώτο Tiger I (Fahrgestell Nr. 250112) που περιήλθε άθικτο στα χέρια των Συμμάχων παραμένει μια από τις σημαντικότερες ατραξιόν του Tank Museum. Με πήγμα κατασκευασμένο από την Henschel στο Κάσσελ και πύργο από την Wegmann A.G κατέφθασε ολοκαίνουργιο στην Τυνησία για να γράψει ιστορία. Και το κατάφερε, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Σήμερα είναι το μόνο αυθεντικό Tiger που βρίσκεται σε λειτουργική κατάσταση. Στοίχημα ότι οι βετεράνοι αρματιστές που το ακούν να γρυλίζει στο youtube ανατριχιάζουν ακόμη.
Αλέξανδρος Θεολόγου  
Πρώτη δημοσίευση 22/4/2019