Την προηγούμενη εβδομάδα ο διευθύνων σύμβουλος της Turkish Aerospace Industries (ΤΑΙ), ο Temel Kotil, σε συνέντευξη του παρουσίασε τις -υπερβολικά αισιόδοξες έως και εξωπραγματικές- προβλέψεις του για το νέο τουρκικό μαχητικό και τα άλλα προγράμματα που αναπτύσσει ο όμιλος του. Στην ίδια συνέντευξη όμως παρέθεσε και μια σειρά από στοιχεία για τις υποδομές της ΤΑΙ που μας προβλημάτισαν έντονα.
Πριν τις αναφέρουμε, να θυμίσουμε πως η ΤΑΙ είναι μια ουσιαστικά κρατική αεροδιαστημική βιομηχανία της Τουρκίας, η μεγαλύτερη της (με βασικό μέτοχο το Ίδρυμα των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, το οποίο δρα ως πάτρωνας σχεδόν όλων των αμυντικών βιομηχανιών της Τουρκίας). Η ΤΑΙ αυτή την στιγμή παράγει το ελικοφόρο εκπαιδευτικό Hurkus, εξελίσσει το εκπαιδευτικό τζετ Hurjet και το μαχητικό TF-X, μετέχει στην παραγωγή του επιθετικού ελικοπτέρου Τ129, παράγει UAV, έχει διεκπεραιώσει τα προγράμματα αναβάθμισης των τουρκικών F-16 και μιας σειράς άλλων πολεμικών αεροσκαφών και ελικοπτέρων, είναι βασικό μέλος στην ανάπτυξη των δορυφόρων Gokturk και Τurksat, ενώ παράγει εξαρτήματα για αεροσκάφη της Airbus και της Boeing.
Τι ανέφερε λοιπόν ο Kotil που μας προβλημάτισε; Πως αυτή τη στιγμή εργάζονται στον όμιλο 4.000 μηχανικοί, από αυτούς οι μισοί με μεταπτυχιακό, και 100 με διδακτορικό, ενώ στόχος είναι το 2028 να φθάσουν τους 10.000 όταν το πρόγραμμα του TF-X είναι σε πλήρη ανάπτυξη. Επίσης είπε πως ο όμιλος ήδη χτίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη υποηχητική αεροσήραγγα δοκιμών στην Ευρώπη, η οποία προβλέπεται να είναι έτοιμη το 2022. Ακόμη πως έγινε αγορά ενός νέου υπερυπολογιστή και πως έχει αγοραστεί ένας τρισδιάστατος ψηφιακός τόρνος, για επεξεργασία τεμαχίων αλουμινίου και τιτανίου διαστάσεων 6 επί 6 μέτρων. Στις εγκαταστάσεις της εταιρίας έχει προστεθεί ένα εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης για μη επανδρωμένα αεροσκάφη, όπως και ένα εργαστήριο δοκιμών υψηλών τάσεων για έλεγχο αντοχής αεροσκαφών σε κεραυνούς.
Τα παραπάνω (όσο μεγαλεπήβολα και να ακούγονται), δείχνουν πως η TAI -ουσιαστικά το τουρκικό κράτος- κάνει μεγάλες επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη στην αεροδιαστημική τεχνολογία και βέβαια σε ένα ευρύ φάσμα υψηλής τεχνολογίας με εκτεταμένες αμυντικές εφαρμογές. Ακόμη, όπως είναι ήδη γνωστό, οι επενδύσεις αυτές σε ανθρώπινους πόρους και υποδομές γίνονται σε στενή συνεργασία με πανεπιστήμια και πολυτεχνεία της χώρας, όπως το Middle East Technical University και το Yildiz Technical University, όπου η ΤΑΙ έχει εγκαταστήσει ερευνητικά κέντρα.
Το προφανές αυτών των εξελίξεων είναι πως η Τουρκία συσσωρεύει διαρκώς τεχνογνωσία στον αμυντικό τομέα, όπου γνωρίζει βέβαια και αποτυχίες, καθυστερήσεις και αδιέξοδα. Είναι όμως ανησυχητικό για εμάς καθώς αυτή η τεχνογνωσία είναι πλέον σε θέση να παράγει εγχώρια σημαντικό μέρος των αμυντικών της συστημάτων και να προγραμματίζει (έστω με αρκετές φαντασιώσεις) ακόμη πιο φιλόδοξα προγράμματα. Εικόνα δηλαδή τελείως αντίθετη με την Ελλάδα, όπου ιδιωτικές και κρατικές αμυντικές εταιρίες πασχίζουν σε μια ιδιότυπη «μοναξιά» να επιβιώσουν, χωρίς ούτε τη μεταξύ τους διασύνδεση, ούτε τη συστηματική εθνική στήριξη και ούτε εκείνο το μακροπρόθεσμο προγραμματισμό και το όραμα εγχώριας παραγωγής που θα επέτρεπε την απροβλημάτιστη εξέλιξη τους.
