Όλα όσα γνωρίζουμε για τη σύγκρουση της νορβηγικής φρεγάτας με το ελληνόκτητο τάνκερ

Το βασιλικό νορβηγικό ναυτικό βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα καταστροφικό πλήγμα τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Νοεμβρίου όταν μία από τις πέντε κύριες φρεγάτες του κλάσης Nansen συγκρούστηκε με ένα έμφορτο δεξαμενόπλοιο πάνω από 10 φορές μεγαλύτερο, καθώς επέστρεφε από την άσκηση του ΝΑΤΟ Trident Juncture .
Η Helge Ingstad υπέστη σοβαρές ζημιές, έχασε το πηδάλιο τιμόνι και έπεσε με ταχύτητα πέντε κόμβους πάνω στη βραχώδη ακτή κοντά στο νορβηγικό λιμάνι του Στουρ, βόρεια του Μπέργκεν με αποτέλεσμα τουλάχιστον να σωθεί από την βύθιση έξω από τα φιόρδ της περιοχής.
Η Ingstad στηρίζεται τώρα σε τρία σημεία στο βυθό, αλλά όπως έχει γίνει γνωστό σύμφωνα με το defensenews, έχει ασφαλιστεί με συρματόσχοινα βαρέως τύπου ώστε να αποφευχθεί η περαιτέρω βύθισή ή έστω κίνησή της.
Η καταστροφή αυτή έχει σοβαρές συνέπειες για το νορβηγικό Ναυτικό, το οποίο απώλεσε το 20% της κύριας μαχητικής του ικανότητας με την απώλεια της συγκεκριμένης φρεγάτας.
Η κατάσταση γίνεται όλο και πιο δύσκολη επικοινωνιακά για το Ναυτικό καθώς αποδεικνύεται ότι η Ingstad προειδοποιήθηκε επανειλημμένα να αλλάξει πορεία πριν από τη σύγκρουση και απέτυχε να λάβει διορθωτικά μέτρα για να την αποφύγει.
Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι το δεξαμενόπλοιο Sola TS με σημαία Μάλτας κι ελληνικής ιδιοκτησίας εντόπισε έγκαιρα την Ingstad και προσπάθησε να αποφύγει την καταστροφή. Οι αναφορές αποκάλυψαν και λεπτομέρειες που δείχνουν ότι η Ingstad δεν είχε μια ξεκάθαρη αντίληψη της επιφάνειας στην οποία έπλεε.
Η καταστροφή εξελίχθηκε ταχέως, καθώς η Ingstad διέσχιζε το κανάλι με 17 κόμβους και το Sola TS έπλεε ρυμουλκούμενο σε 7 κόμβους.
Το Sola TS επικοινώνησε με την το Ingstad πολλές φορές και ήρθε σε επαφή για τον επικείμενο κίνδυνο με τον κεντρικό σταθμό ελέγχου του καναλιού στην ακτή, σύμφωνα με τη Νορβηγική εφημερίδα Verdens Gang.
Η ανταπόκριση από την Ingstad φαίνεται ότι ήταν συγκεχυμένη. Αρχικά μετέδωσαν ασυρματικά ότι αν άλλαζαν πορεία θα έρχονταν πολύ κοντά στα βράχια, γεγονός που ώθησε την Sola TS να απαντήσει ότι θα έπρεπε να κάνουν κάτι οπωσδήποτε, αλλιώς θα ακολουθούσε αναπόφευκτη σύγκρουση.
Η κατάσταση χειροτέρευσε από το γεγονός ότι όπως αναφέρεται, η Ingstad φαίνεται να είχε απενεργοποιημένο το αυτόματο σύστημα αναγνώρισης (AIS) που διαθέτει. Αυτό φαίνεται ότι καθυστέρησε την αναγνώριση από τον κεντρικό σταθμό ελέγχου αλλά και άλλα πλοία στην περιοχή που η Ingstad εισερχόταν με προφανή κίνδυνο, όπως αφήνει να εννοηθεί η αναφορά στην VG.
Υπενθυμίζετα ότι AIS εκτός λειτουργίας ήταν μία από τις αιτίες της σύγκρουση του αμερικανικού αντιτορπιλικού USS Fitzgerald το 2017. Το Fitzgerald πέρασε κατά λάθος από εξερχόμενο κανάλι διέλευσης με το AIS απενεργοποιημένο, πράγμα που σύμφωνα με το αμερικανικό Ναυτικό των ΗΠΑ συνέβαλε στη σύγκρουση.
Οι νορβηγικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν επανειλημμένα αρνηθεί να σχολιάσουν την ακολουθία των γεγονότων, επικαλούμενες ότι βρίσκεται σε εξέλιξη έρευνα από μια ομάδα έρευνας ατυχημάτων.
Ενώ πολλά παραμένουν ακόμα άγνωστα σχετικά με τις λεπτομέρειες που οδήγησαν στην σύγκρουση, η έκταση των ζημιών που υπέστη η Ingstad ήταν ακόλουθη με την ξεκάθαρη αναντιστοιχία μεγέθους μεταξύ του δεξαμενόπλοιου και του πολεμικού πλοίου, σύμφωνα με αρκετούς ευρωπαίους εμπειρογνώμονες.
Σύμφωνα με τη ναυτιλιακή ιστοσελίδα Marine Traffic, το Sola TS, όταν μεταφέρει πλήρες φορτίο πετρελαίου, εκτοπίζει περίπου 113.000 τόνους περισσότερο από ένα αμερικανικό αεροπλανοφόρο, ενώ ακόμα και όταν είναι κενό, έχει 10 φορές περισσότερο εκτόπισμα από την Helge Ingstad.
Τα πολεμικά πλοία είναι συνήθως κατασκευασμένα από λεπτότερο μέταλλο από ό, τι τα εμπορικά, επειδή χρειάζονται περισσότερη ταχύτητα για ελιγμούς στην μάχη. Εξάλλου τα πολεμικά πλοία δεν είναι πλέον τα μεγαλύτερα πλοία στις θάλασσες.
Το μόνο που φαίνεται να λειτούργησε σωστό ήταν μετά τη σύγκρουση όταν και ακολουθήθηκαν πιστά όλες οι διαδικασίες για να εγκαταλειφθεί το πλοίο και να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του πληρώματος.
Πιθανολογείται δε ότι αυτό θα μπορούσε να έχει να κάνει με μια παλιότερη τάση μεταξύ ορισμένων ευρωπαϊκών ναυτικών δυνάμεων που έχουν προσαρμόσει τον προσαντολισμό τους σε επιχειρήσεις χαμηλής έντασης, όπως καταπολέμηση πειρατείας, λαθρεμπορίας και διάσωση μεταναστών που διατρέχουν κίνδυνο στη θάλασσα.
Επιπλέον, τα αμερικανικά πλοία είναι μεγαλύτερες και πιο ισχυρές κατασκευές με περισσότερο χάλυβα στην σχεδίασή τους σε σχέση με τα ευρωπαϊκά που είναι συνήθως μικρότερου εκτοπίσματος και πρέπει να μειώσουν το βάρος με κάθε τρόπο.
Τα πληρώματα ολοκλήρωσαν πάντως τη διαδικασία της ασφάλισης της Ingstad στις ακτές με συρματόσχοινα και μόλις εξασφαλιστεί ότι το πλοίο δεν θα παρασυρθεί και θα βυθιστεί, το νορβηγικό Ναυτικό θα μπορέσει να επιβιβάσει εμπειρογνώμονες και τεχνικούς πάνω στη φρεγάτα, σύμφωνα με τη νορβηγική εφημερίδα Aftenposten.
Όπως αναφέρει η ίδια εφημερίδα, οι ασυρματικές μεταδόσεις από την φρεγάτα αφήνουν να εννοηθεί ότι το Sola TS άνοιξε μια τεράστια τρύπα στο μηχανοστάσιο, αν κι η ακριβής έκταση της ζημιάς δεν έχει αξιολογηθεί ακόμα.
Το σχέδιο αυτή τη στιγμή είναι να διαπιστωθεί πόσο εύκολο είναι να σφραγιστεί η τρύπα αυτή και να αντληθούν τα ύδατα από το εσωτερικό του πλοίου ώστε να ανυψωθεί και τοποθετηθεί πάνω σε ειδική φορτηγίδα που θα το μεταφέρει έπειτα σε κατάλληλες εγκαταστάσεις για επισκευή.
Εν τω μεταξύ, το Sola TS έλαβε άδεια για να αποπλεύσει από τη Νορβηγία αφού το πλήρωμα υποβλήθηκε σε ερωτήσεις από τους ειδικούς ανακριτές και βρισκόταν ήδη στη Βρετανία το Σάββατο, σύμφωνα πάντα με την Aftenposten.