Ανοιχτό παραμένει το μέτωπο των τουρκικών προκλήσεων που εκδηλώνονται εις βάρος της Ελλάδος τόσο με «παραδοσιακές» όσο και «μη συμβατικές» μεθόδους. Η Άγκυρα φαίνεται στην νέα αυτή φάση να απειλεί ευθέως την Αθήνα, δηλώνοντας πρόθεση να χρησιμοποιήσει το Τουρκικό Ναυτικό (TDK) και την Ακτοφυλακή που «θα αναλάβουν να διασφαλίσουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο» ως απάντηση στην προσπάθεια της Ελλάδας, να αποτρέψει την διακίνηση όπλων και μεταναστών μέσω παλιών εμπορικών πλοίων.
Την ίδια στιγμή η γειτονική χώρα βρίσκεται στο επίκεντρο της δίνης της πανδημίας, με ενδείξεις ότι μεγάλο μέρος του γενικού πληθυσμού έχει μολυνθεί από τον ιό «COVID 19», γεγονός που υπάρχει κίνδυνος να αποτελέσει τη «θρυαλλίδα» ενός ντόμινο δυσμενών εξελίξεων που θα υπονομεύσουν την εσωτερική σταθερότητα και την βιώσιμη οικονομία. Με 812 νεκρούς επίσημα καταγεγραμμένους μέχρι χθες (9/4/2020) και τις καταγγελίες να πολλαπλασιάζονται από τη πλευρά της τουρκικής αντιπολίτευσης για απόκρυψη της πραγματικής κατάστασης, ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται πλέον υπό ασφυκτική πίεση καθώς επικρίνεται ανοιχτά – τόσο από πολιτικά κόμματα – όσο και τουρκικά ΜΜΕ για ολιγωρία στη λήψη μέτρων προστασίας.
Παράλληλα η οικονομία της χώρας βυθίζεται ανεξέλεγκτα, λόγω των άμεσων συνεπειών του περιορισμού της ελεύθερης διακίνησης προσώπων και αγαθών ενώ στο μεταξύ έχουν ήδη προηγηθεί οι πρόσφατες -επανειλημμένες – αποτυχίες σε ότι αφορά τόσο τις εξελίξεις στο μέτωπο της Συρίας όσο και στην οργανωμένη προσπάθεια παραβίασης των ελληνικών συνόρων από μαζικό αριθμό παράτυπων μεταναστών προερχόμενων από χώρες της Ασίας και της Β. Αφρικής.
Τα στοιχεία αυτά συνθέτουν μια εξαιρετικά δυσάρεστη εικόνα για την τουρκική ηγεσία και προσωπικά για τον Ερντογάν, γεγονός που οδηγεί στην αυξημένη πιθανότητα ο ίδιος να κληθεί να λάβει αποφάσεις υπό καθεστώς πίεσης, εξαιτίας της διογκούμενης δυσμένειας στο εσωτερικό (σε επίπεδο τουρκικής κοινής γνώμης) όσο και λόγω του διεθνή παράγοντα, καθόσον η Άγκυρα έχει ανοίξει μέτωπα οξύτατης αντιπαράθεσης τόσο με παραδοσιακούς συμμάχους όσο και με γειτονικές χώρες και φυσικά τη Ρωσία.
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να ερμηνευτεί και η πρόσφατη δήλωση του υπουργού Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος επεσήμανε ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει το ενεργειακό πρόγραμμά της στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Κύπρο με τρόπο «εμφατικό» και «συνεχή».
«Πλοία – φαντάσματα» στο Αιγαίο
Στο μεταξύ με τη φύλαξη των συνόρων στον Έβρο να εξακολουθεί να παραμένει ισχυρή από τις ΕΔ, μετά την επιτυχημένη απόκρουση διαδοχικών προσπαθειών παραβίασης από τις οργανωμένες πολυπληθείς ομάδες παράτυπων μεταναστών (κατευθυνόμενων από τις τουρκικές δυνάμεις ασφαλείας) η Άγκυρα πλέον επιστρέφει στο προσκήνιο εκ νέου, χρησιμοποιώντας την τακτική των «πλοίων-φαντάσματων».
Πρόκειται για παροπλισμένα και επικίνδυνα πλοία χωρίς σημαία και νηολόγιο που επιστρατεύονται για να χρησιμοποιηθούν στη μεταφορά όπλων στην Λιβύη αλλά και για την διακίνηση μεταναστών προς την Ιταλία αλλά και τις ακτές της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Τελευταίο επεισόδιο ήταν με το πλοίο το οποίο γεμάτο μετανάστες, προσάραξε τα ξημερώματα της 16ης Μαρτίου, έξω από το λιμάνι της Τζιας.
Ακολούθησε το περιστατικό με το τουρκικό δεξαμενόπλοιο που μπήκε σε ελληνικά χωρικά ύδατα μεταξύ Σάμου και Ικαρίας στις 2 Απριλίου που έγινε εμφανώς με βάση οργανωμένο σχέδιο της Άγκυρας να χρησιμοποιεί παροπλισμένα «πλοία –φαντάσματα» για να ασκήσει έντονη πίεση στην Ελλάδα. Στην περίπτωση αυτή οι ελληνικές αρχές βρίσκονταν σε ετοιμότητα και άμεσα ένα Πλοίο Ανοικτής Θάλασσας (ΠΑΘ) του Λιμενικού πήρε εντολή να κινηθεί κοντά στο δεξαμενόπλοιο, ενώ στην περιοχή βρισκόταν και μονάδα επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού. Οι προσπάθειες επικοινωνίας δεν απέδωσαν και διατηρήθηκε ετοιμότητα επέμβασης από άγημα νηοψίας της Μονάδας Υποβρυχίων Αποστολών του ΛΣ. Τελικά το πλοίο ενώ βρισκόταν κοντά στο Αγαθονήσι, άλλαξε ρότα και επέστρεψε στα τουρκικά χωρικά ύδατα κινούμενο νότια με κατεύθυνση προς Ρόδο.
Εκτιμάται ότι η Άγκυρα θα αποπειραθεί σε δεύτερο χρόνο να επαναλάβει το εγχείρημα ελπίζοντας σε έναν «αιφνιδιασμό» των ελληνικών αρχών με αντικειμενικό σκοπό την μαζική αποστολή αλλοδαπών που θα κατακλύσουν νησιά και νησίδες του Αν. Αιγαίου. Η δυνητική αυτή απειλή, κρίνεται ότι βρίσκεται απόλυτα εντός των δυνατοτήτων και προθέσεων της γείτονος, γεγονός που συνιστά ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ και αυξημένη ΕΠΑΓΡΥΠΝΗΣΗ και ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ από πλευράς ΠΝ και ΛΣ.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από την νέα έκδοση παράνομης Navtex με την οποία για πρώτη φορά, η Άγκυρα ανακοινώνει ότι ορίζει τον εαυτό της τοποτηρητή της «ελεύθερης ναυσιπλοΐας» έναντι των ελληνικών κινήσεων!
http://www.shodb.gov.tr/shodb_esas/index.php/en/safety-of-navigation/navigational-warnings/izmir-navtex-station
Δεν θα πρέπει να διαφεύγει της προσοχής ότι η Τουρκία στις 3 Απριλίου είχε εκδώσει NAVTEX (20051/20) ισχυριζόμενη ότι το τουρκικό πλοίο στο περιστατικό της 2ας Απριλίου, «δέχθηκε πυρά από την Ελληνική Ακτοφυλακή» καλώντας όλα τα πλοία να είναι σε επαφή με το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό και την Ακτοφυλακή.
Με νέα NAVTEX που εξέδωσε, η Τουρκία κατηγόρησε την Ελλάδα ότι είναι αυτή που παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο ,θέτει σε κίνδυνο ζωές ναυτικών και εμποδίζει την ελεύθερη ναυσιπλοΐα απειλώντας ότι το Τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό και η Ακτοφυλακή «είναι έτοιμοι να προστατεύσουν την ελευθερία της Ναυσιπλοΐας και να αποτρέψουν τις παράνομες δραστηριότητες της Ελληνικής Ακτοφυλακής»..
Σημειώνεται ότι οι ενέργειες αυτές γίνονται εις βάρος των Εθνικών Κυριαρχικών Δικαιωμάτων της χώρας μας εν μέσω κρίσης πανδημίας κορονοϊού η οποία ουδόλως φαίνεται να επηρεάζει την «ευρηματικότητα» και τη διάθεση των σχεδιαστών της Άγκυρας να δημιουργήσουν τετελεσμένα εις βάρος της ελληνικής κυβέρνησης και της Εθνικής Κυριαρχίας.
Κατά συνέπεια με βάση τα παραπάνω εκτιμάται ότι:
- Η πρόθεση «δυναμικής» απάντησης εκ μέρους της Ελλάδας σε οποιοδήποτε περιστατικό πρόκλησης (όπως απέδειξε η ετοιμότητα δυνάμεων του ΠΝ και του ΛΣ στο περιστατικό της 2ας Απριλίου), λειτουργεί επί της ουσίας αποτρεπτικά και αποτελεί υπολογίσιμο παράγοντα για τον αντίπαλο.
- Κρίσιμη παράμετρος στον κίνδυνο εφαρμογής ενός νέου σχεδίου από την Τουρκία, ώστε να εκβιάσει την Ελλάδα (και κατ’ επέκταση την ΕΕ) με κλιμάκωση μεταναστευτικών ροών από τα μικρασιατικά παράλια, είναι και το γεγονός ότι σημαντικό τμήμα των ομάδων αυτών ενδέχεται να είναι φορείς του ιού “COVID 19”. Κάτι που με τη σειρά του συνιστά διαστάσεις ασύμμετρης απειλής σε επίπεδο δημόσιας υγείας του πληθυσμού της χώρας μας (με αυξημένη πιθανότητα «διάχυσης» τμήματος των ανθρώπων αυτών και σε τρίτες χώρες με απρόβλεπτες συνέπειες).
Πρόθεση για διατήρηση ναυτικής παρουσίας και στην Ν.Α Μεσόγειο
Παράλληλα με τις παραπάνω εξελίξεις ο τουρκικός σχεδιασμός για έρευνες και γεωτρήσεις δεν έχει ακυρωθεί αν και εκτιμάται ότι οι επεκτατικές βλέψεις της Άγκυρας θα δοκιμαστούν από την ραγδαία επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας.
Ενδεικτική των προθέσεων της γείτονος, είναι η δήλωση του υπουργού Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ ο οποίος κατάστησε απόλυτα σαφές ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει το ενεργειακό πρόγραμμά της στο Αιγαίο, στην Ανατολική Μεσόγειο και στην Κύπρο δηλώνοντας τα εξής: «Βασίζουμε τις ενέργειές μας στις σχέσεις καλής γειτονίας. Όμως για εμάς, ο συμβιβασμός επί των δικαιωμάτων και των συμφερόντων μας αποκλείεται. Έχουμε εργασθεί σε στενό συντονισμό με το υπουργείο Ενέργειας της χώρας μας για τη στήριξη των γεωτρήσεων και των ερευνητικών επιχειρήσεων τόσο διά θαλάσσης όσο και από τον αέρα, και έτσι θα συνεχίσουμε να πράττουμε».
Τέλος οι επιδιώξεις του Ερντογάν στην Λιβύη εξακολουθούν να διατηρούνται μέσω της αποστολής ναυτικών δυνάμεων στις οποίες περιλαμβάνονται πέντε φρεγάτες κλάσης O.H Perry (GABYA). Πρόκειται για τις «Goksu», «Gediz», «Gelibol», «Giresun» και «Gokceada» οι οποίες συνοδεύονται από το το πετρελαιοφόρο Gungor ενώ έχει αναφερθεί και η παρουσία ενός τουρκικού υποβρυχίου.
Αποστολή της ναυτικής αυτής δύναμης είναι να στηρίξει την φιλοτουρκική κυβέρνηση Σάρατζ για να παραμείνει εν ισχύ το παράνομο μνημόνιο συνεργασίας που υπέγραψαν Άγκυρα και Τρίπολη με βάση το οποίο η Τουρκία επιχειρεί να «οικειοποιηθεί» τμήμα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.
Σημείο προσοχής θα πρέπει να αποτελέσει η επικείμενη ανάληψη αποστολής επιτήρησης από πλοία του ΠΝ στο πλαίσιο της επιχείρησης «Ειρήνη» στην οποία θα συμμετέχουν και μονάδες επιφανείας από χώρες της ΕΕ με σκοπό να τηρηθεί η απόφαση του ΟΗΕ για έλεγχο του εμπάργκο όπλων στον λιβυκό εμφύλιο.
Ειδικότερα προβληματισμός υπάρχει σε ότι αφορά το πλαίσιο ελευθερίας δράσης και κανόνων εμπλοκής που θα ανατεθούν στους διοικητές των πλοίων, σε περίπτωση εξέλιξης περιστατικού ελέγχου ύποπτου πλοίου, στο οποίο είναι βέβαιο ότι θα εμπλακούν και πλοία της τουρκικής ναυτικής δύναμης που θα περιπολεί στην περιοχή.
