Η μετριοπαθής κομμουνίστρια Γιανέτ Χάρα οδεύει να αναμετρηθεί με τον υποψήφιο της άκρας δεξιάς Χοσέ Αντόνιο Καστ σε κάτι λιγότερο από έναν μήνα στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Χιλή, σύμφωνα με τα ακόμη μερικά αποτελέσματα του πρώτου γύρου που διεξήχθη χθες Κυριακή, με φόντο τις ανησυχίες για την εγκληματικότητα και την παράτυπη μετανάστευση.
Η υποψήφια της κεντροαριστερής συμμαχίας στην εξουσία λάμβανε το 26,58% των ψήφων, έναντι 24,32% του υπερσυντηρητικού αντιπάλου της Καστ, σύμφωνα με τα δεδομένα της εφορευτικής επιτροπής (SERVEL) μετά την καταμέτρηση σχεδόν του 53% των ψηφοδελτίων.
Ελλείψει ανατροπής της τελευταίας στιγμής, οι δυο τους θα αναμετρηθούν στον δεύτερο γύρο την 14η Δεκεμβρίου.
Ωστόσο δημοσκοπήσεις δείχνουν πως η κ. Χάρα διατρέχει κίνδυνο να ηττηθεί από τον υποψήφιο της άκρας δεξιάς λόγω του συσχετισμού ψήφων.
Τα ως τώρα αποτελέσματα «είναι πολύ κακή είδηση για τη Γιανέτ Χάρα», σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ροδρίγο Αρεγιάνο, αναλυτής που εργάζεται σε πανεπιστήμιο της Χιλής.
«Οι προβλέψεις της ομάδας της ήταν πως θα λάμβανε πάνω από το 30%, εξήγησε, τονίζοντας πως «οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης (σ.σ. αθροιστικά) προηγούνται με σχεδόν διπλάσιο» ποσοστό.
Για πρώτη φορά μετά το τέλος της δικτατορίας του Αουγκούστο Πινοτσέτ το 1990, η άκρα δεξιά ενδέχεται να επιστρέψει στην εξουσία. «Θα ανοικοδομήσουμε» τη χώρα, εξήγγειλε ο Χοσέ Αντόνιο Καστ μετά τον πρώτο γύρο.
Η άκρα δεξιά εκπροσωπήθηκε επίσης από τον Γιοχάνες Κάισερ, ακραίο φιλελεύθερο κοινοβουλευτικό, που σημείωσε ταχεία άνοδο κατά τις δημοσκοπήσεις και συχνά παρουσιάζεται ως η εκδοχή στη Χιλή του προέδρου της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι. Έλαβε 13,92% των ψήφων. Εξέφρασε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των πρώτων αποτελεσμάτων την υποστήριξή του στον Χοσέ Αντόνιο Καστ.
Παρότι η χώρα, πλούσια σε χαλκό και λίθιο, παραμένει μια από τις πιο ασφαλείς στην ήπειρο, η εγκληματικότητα έχει αυξηθεί αισθητά. Ο δείκτης των ανθρωποκτονιών ανέβηκε από τις 2,5 το 2004 στις 6 ανά 100.000 κατοίκους και καταγράφτηκαν 868 απαγωγές την περασμένη χρονιά, αριθμός αυξημένος κατά 76% σε σύγκριση με το 2021, κατά επίσημους αριθμούς.
«Πυγμή»
Η άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της βίας μοιάζει να έχει παραμερίσει τις ελπίδες για αλλαγή που οδήγησαν το 2022 στην εξουσία τον πρόεδρο της αριστεράς Γκαμπριέλ Μπόριτς και την υπόσχεσή του, που έμεινε ανεκπλήρωτη, ότι θα προωθούσε νέο Σύνταγμα, για να αντικατασταθεί το ισχύον, κληρονομιά του Πινοτσέτ.
Η ανησυχία των πολιτών εντείνεται εξαιτίας της εμφάνισης εκφάνσεων του οργανωμένου εγκλήματος «ως τώρα άγνωστων στη χώρα», όπως οι δολοφονίες από πληρωμένους εκτελεστές, παρατηρεί ο Γκονσάλο Μίλερ, διευθυντής του κέντρου πολιτικών μελετών της Χιλής.
«Λείπει πυγμή στη Χιλή, είμαστε υπερβολικά χαλαροί (…) Πρέπει να κλείσουμε τα σύνορα και να διώξουμε όλους τους (μετανάστες) χωρίς χαρτιά», είπε 64χρονος εργάτης, ο Ραούλ Λουέισα, προτού πάει να ψηφίσει σε λαϊκή συνοικία της πρωτεύουσας.
Στην εκστρατεία κυριάρχησε το ζήτημα της ασφάλειας, με τη Γιανέτ Χάρα να υπόσχεται μέτρα, χωρίς ωστόσο να πείσει.
Μέλος του κομμουνιστικού κόμματος από την εφηβεία της, η πρώην υπουργός Εργασίας, 51 ετών, διαβεβαίωσε πως δεν έχει «κανένα κόμπλεξ όσον αφορά την ασφάλεια», τασσόμενη ιδίως υπέρ ενισχυμένων μέτρων ελέγχου τη μετανάστευσης.
«Το να επιτείνεται ο φόβος δεν αρκεί για να κυβερνήσει κανείς τη χώρα», είπε πάντως προτού ψηφίσει στο Σαντιάγο.
Ο Χοσέ Αντόνιο Καστ, 59 χρονιών, γιος γερμανού στρατιώτη που πολέμησε στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο προτού μεταναστεύσει στη Χιλή, διεκδικεί την προεδρία για τρίτη φορά.
Ο πολιτικός του λόγος βάζει χωρίς περιστροφές στο στόχαστρο τους περίπου 337.000 παράτυπους μετανάστες, στην πλειονότητά τους πολίτες της Βενεζουέλας, με φόντο την ανησυχία για την άφιξη ξένων συμμοριών στη Χιλή. Το μεγαλύτερο μέρος της κοινής γνώμης είναι πεισμένο πως η αύξηση της εγκληματικότητας συνδέεται με την παράτυπη μετανάστευση.
«Χρειαζόμαστε ενότητα για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα (…) που συνδέονται με την ασφάλεια» είπε ο επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, πατέρας εννιά παιδιών, ψηφίζοντας στην πρωτεύουσα.
Εξαγγέλλει μαζικές απελάσεις, την ανέγερση τείχους στα σύνορα, να δώσει ισχυρότερο οπλισμό στην αστυνομία και να αναπτύξει στρατό σε περιοχές με το οξύτερο πρόβλημα εγκληματικότητας.
Πάνω από 15,6 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν χθες στις κάλπες για να επιλέξουν ανάμεσα σε οκτώ υποψήφιους για την προεδρία, να ανανεώσουν τη σύνθεση όλης της κάτω Βουλής και της μισής Γερουσίας της Χιλής.
EPA/ADRIANA THOMASA
