του Αντγου ε.α. Δημητρίου Κυριάκου, επιτίμου Δντη ΔΙΤ/ΓΕΣ
H παραχώρηση επιπλέον αρμάτων LEO 1A5 στην Ουκρανία, αποτέλεσε τη κυριότερη είδηση της 24ης Συνάντησης των χωρών υποστηρικτών, η οποία έλαβε χώρα, στη Γερμανία, στις 6 Σεπτεμβρίου 2024, στην αμερικανική αεροπορική βάση του Ramstein. Στις Συναντήσεις αυτές συμμετέχουν 50+ δυτικές χώρες, εκ των οποίων οι 32 είναι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.
Μετά τη Συνάντηση, η Γερμανία, η Δανία και η Ολλανδία ανακοίνωσαν ότι ενεργώντας από κοινού, θα ενισχύσουν την Ουκρανία με 77, επιπλέον, άρματα LEO 1A5.
Το Ιστορικό της Διάθεσης των LEO 1A5 στην Ουκρανία
Το Φεβρουάριο του 2023 ανακοινώθηκε η κοινή απόφαση της Γερμανίας, της Δανίας και της Ολλανδίας να χρηματοδοτήσουν από κοινού την επαναφορά στην ενέργεια τουλάχιστον 100 αρμάτων LEO 1A5, σύμφωνα με τη επίσημη ανακοίνωση. Αν και ο αριθμός προσδιορίστηκε αρχικά σε 100+ άρματα, η σχετική άδεια εξαγωγής αμυντικού υλικού που εκδόθηκε στις αρχές του ίδιου μήνα προσδιόριζε τον πιθανό αριθμό, προς εξαγωγή σε 178 (!) άρματα. Με αλλά λόγια, οι Γερμανοί, αρχικά, εκτιμούσαν ότι θα μπορούσαν να εξεύρουν ικανό αριθμό LEO 1A5 για να συγκροτηθούν από τους Ουκρανούς, σχεδόν 6 επιλαρχίες των 31 αρμάτων.
Για λόγους σύγκρισης, το NATO συνολικά, κατόρθωσε να συγκεντρώσει και να προωθήσει, στην Ουκρανία, μόλις 150+, δυτικής προέλευσης, άρματα 3ης γενιάς [31 Μ1Α1 από τις ΗΠΑ, 14 CHALLENGER 2 από τη Βρετανία και 90 LEO 2 (A4, A5 και Α6)] από χώρες χρήστες του τύπου. Ειδικά για τα LEO 2, οι χώρες που συνεισέφεραν είναι οι εξής: η Γερμανία με 18 LEO 2A6, η Πορτογαλία με 3 LEO 2A6, η Σουηδία με 10 LEO 2A5S, η Πολωνία με 14 LEO 2A4, η Νορβηγία με 8 LEO 2A4, o Καναδάς με 10 LEO 2A4 και η Ισπανία με 20 LEO 2A4 (10 αρχικά + 10 μεταγενέστερα). Η Ισπανία έχει υποσχεθεί 9 ακόμη LEO 2A4 (ήδη υποβάλλονται σε εργοστασιακή συντήρηση), ενώ η Δανία και η Ολλανδία έχουν δεσμευτεί για επιπλέον 14 LEO 2A4 (χωρίς να αναφέρεται η προέλευσή τους). Τέλος, ο Καναδάς έχει δεσμευτεί για επιπλέον μικρό αριθμό αρμάτων, χωρίς αυτός να προσδιορίζεται επίσημα. Συνεπώς το σύνολο των LEO 2 που παραχωρήθηκαν ή θα παραχωρηθούν στην Ουκρανία, αναμένεται οριακά να προσεγγίσει τα 110 άρματα. Ο δε συνολικός αριθμός δυτικών αρμάτων 3ης γενιάς, με το ζόρι, θα ξεπεράσει τα 150 άρματα, συνολικά. Επισημαίνεται ότι περίπου τα μισά απ’ αυτά, είναι ήδη εκτός ενεργείας με αρκετά να θεωρούνται οριστικές απώλειες ενώ πολλά απαιτούν μακροχρόνιες επισκευές, εκτός Ουκρανίας. Συνεπώς η επιτάχυνση της παράδοσης των LEO 1A5 συνιστά μερική ικανοποίηση της αδήριτης επιχειρησιακής ανάγκης εξεύρεσης αρμάτων, για την Ουκρανία. Σήμερα ανακοινώθηκε επίσης ότι η Αυστραλία θα παραχωρήσει 49 M1A1.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 2024, έγινε γνωστό ότι μόλις 58 LEO 1A5 είχαν συνολικά παραληφθεί από τους Ουκρανούς, τα οποία οριακά επαρκούσαν για τη συγκρότηση 2 επιλαρχιών. Βέβαια και ο τύπος αυτός των αρμάτων, είχε αρχίσει να καταγράφει τις απώλειές του.
Η εκπαίδευση των Ουκρανών στα LEO 1A5 ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2023, ενώ τα πρώτα 10 έφτασαν στην Ουκρανία, τον Ιούλιο του 2023. Εντυπωσίασε το γεγονός ότι τόσο τα πρώτα 10 άρματα που χρησιμοποιήθηκαν για εκπαίδευση των πρώτων πληρωμάτων, όσο και τα επόμενα 10 που στάλθηκαν στην Ουκρανία για εξοικείωση των Ουκρανών, απορρίφθηκαν κατά τη παραλαβή τους και εστάλησαν εκτός Ουκρανίας για εργοστασιακές και λοιπές επισκευές.
Στις αρχές Νοεμβρίου του 2023, ανακοινώθηκε ότι περίπου 25 LEO 1A5 άρχισαν να χρησιμοποιούντα επιχειρησιακά, από τους Ουκρανούς, ενώ η πρώτη απώλεια LEO 1A5, καταγράφηκε στα τέλη του ίδιου μήνα και πανηγυρίστηκε από τoυς Ρώσους. Σχετικά βίντεο και φωτογραφικό υλικό που αποδέσμευσαν, απέδωσαν την εξουδετέρωση του άρματος σε πυρά πυροβολικού των 152 mm.
Στην εργοστασιακή αξιοποίηση των LEO1 A5 εμπλέκονται, κατά κύριο λόγο τρεις γερμανικές εταιρείες: η FFG (Flensburger Fahrzeugbau Gesellschaft) που διατηρούσε αποθηκευμένα 99 LEO 1A5 (πρώην του στρατού της Δανίας), η KMW και η Rheinmetall. Συνεπώς οι τρεις γερμανικές εταιρείες, κολοσσοί, αλλά και άλλες μικρότερες (όπως η Koch Dismantling Gmbh), που ενεπλάκησαν στην εργοστασιακή αξιοποίηση των LEO 1A5 απέδωσαν, σε 19 μήνες μόλις 58 (!) εργοστασιακά αξιοποιημένα άρματα. Αυτό αποδεικνύει και το δύσκολο του εγχειρήματος, αλλά και την ένδεια των βιομηχανικών δυνατότητων της γερμανικής αμυντικής βιομηχανίας, στο τομέα των αρμάτων. Άλλωστε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δυόμιση χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου, η γερμανική βιομηχανία μόλις και αποδίδει περί τα 50 καινούργια άρματα LΕΟ 2Α7V και LEO 2A8 το χρόνο, με αποτέλεσμα τις πολύ μακρές λίστες αναμονής… Η δε γερμανική γραμμή παραγωγής της KMW (νυν KNDS) στο Μόναχο είναι η μόνη ενεργή γραμμή παραγωγής αρμάτων στην Ευρώπη. Για την επίτευξη αυτού του ρυθμού συμβάλουν σημαντικότατα και ελληνικές εταιρείες (ΜΕΤΚΑ, EODH, ΑΚΜΩΝ)
Από το μέχρι τώρα φωτογραφικό και βιντεοληπτικό υλικό από τα πεδία της Ουκρανίας, διαπιστώνεται ότι χρησιμοποιούνται κυρίως άρματα LEO 1A5 με συγκολλητούς και όχι χυτούς πύργους όπως τα ελληνικά και πρώην γερμανικά LEO 1A5. Αυτό τεκμηριώνει ότι τα μέχρι τώρα άρματα προέρχονται, κατά κύριο λόγο, από το απόθεμα της FFG, με τα πρώην άρματα της Δανίας. Είναι, όμως, γνωστό ότι ήδη έχουν εξασφαλισθεί και άρματα και από άλλες πηγές. Η Rheinmetall είχε προσεγγίσει βελγική εταιρεία (OIP Land Systems) που διέθετε αποθηκευμένα περί τα 50 LEO 1A5ΒΕ για να ενεργοποιήσει τουλάχιστον 30 απ’ αυτά. Τα πρώην Βελγικά άρματα διαθέτουν χυτό πύργο και βελγικό Σύστημα Ελέγχου Πυρός (ΣΕΠ) της SABCA, καθώς και διαφορετικό θερμικό περισκόπιο. Η εργοστασιακή αποκατάστασή τους αποτελεί βιομηχανικό γρίφο… Αντιθέτως η KMW φαίνεται ότι έχει αρχίσει να αξιοποιεί και κάποια πρώην γερμανικά LEO 1A4 που είχαν οδηγηθεί το διαλυτήριο (βλέπε Koch Dismantling Gmbh), αλλά διατηρήθηκαν εκεί. Τον Ιανουάριο του 2024, εντοπίστηκε στην Ουκρανία το πρώτο LEO 1A5 με χυτό πύργο και εξωτερική εμφάνιση παρέπεμπε σε πρώην βελγικό LEO 1A5BE…
Οι Ουκρανοί αντελήφθησαν γρήγορα ότι η θωράκιση των LEO 1A5, δεν παρέχει σοβαρή προστασία, από τις απειλές του συγχρόνου πεδίου της μάχης. Γι΄ αυτό υιοθέτησαν την γρήγορη λύση της τοποθέτησης, , ενεργητικής θωράκισης εξωτερικά του πύργου και του σκάφους. Ταυτόχρονα ανέπτυξαν μιας μορφής πτυσσόμενου «cope cage» δηλαδή μεταλλικού πλέγματος προστασίας οροφής, για την – έστω και περιορισμένη προστασία από FPV (First Person View) drone που αποτελούν πλέον τη πλέον συνήθη απειλή στα πεδία μαχών της Ουκρανίας.
To δεύτερο μέρος του άρθρου μας θα δημοσιευτεί αύριο.
