Tου Βασίλη Νέδου, από την Καθημερινή
Σε αναζήτηση τρόπων ώστε η καριέρα στις Ένοπλες Δυνάμεις να ξαναγίνει ελκυστική για τους νέους που συμπληρώνουν τα μηχανογραφικά δελτία τους για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις βρίσκεται η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας. Η φετινή εικόνα ήταν αποκαρδιωτική, καθώς έμειναν κενές περίπου 450 θέσεις για την είσοδο σε ανώτατα στρατιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα (Σχολές Ευελπίδων, Ναυτικών Δοκίμων και Ικάρων) και τις ανώτερες στρατιωτικές σχολές υπαξιωματικών.
Η εικόνα αυτή δεν προέκυψε εκ του μηδενός, αλλά αποτελεί απότοκο πολυετούς επιδείνωσης όλων των δεικτών που συνδέονται με τη στρατιωτική εκπαίδευση, περιλαμβανομένης και της μνημονιακής περιόδου, κατά την οποία ο αριθμός εισακτέων είχε μειωθεί δραματικά. Πάντως, ακόμη και αυτή τη στιγμή ο αριθμός αποφοίτων αξιωματικών προκαλεί πονοκέφαλο, ειδικά στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, καθώς σε συνδυασμό με την παραίτηση εν ενεργεία στελεχών, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη στελέχωση των μάχιμων μονάδων.
Τα μέτρα που αναμένεται να ληφθούν είναι τα εξής:
Πρώτον, τις επόμενες ημέρες οι υπουργοί Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας και Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης θα ανακοινώσουν ότι διευρύνεται η δυνατότητα των υποψηφίων να δηλώσουν στρατιωτικές σχολές σε όλα τα επιστημονικά πεδία.
Δεύτερον, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα αναγγείλει την αναπροσαρμογή των μισθών των σπουδαστών στις στρατιωτικές σχολές στα πρότυπα των σχολών της αστυνομίας, δηλαδή να κινούνται στα 2/3 του πρώτου μισθού ενός νέου αξιωματικού από το 1/4 που βρίσκονται σήμερα. Σήμερα ένας εύελπις λαμβάνει συμβολική αποζημίωση της τάξης των 150 ευρώ τον μήνα. Το ποσό αυτό θα ανέλθει στα 600 ευρώ, αγγίζοντας περίπου τα 2/3 του μισθού ενός ανθυπολοχαγού που αποφοιτά από τη Σχολή Ευελπίδων (περίπου 880-900 ευρώ).
Το τρίτο μέτρο αφορά την κατάσταση των υποδομών στις στρατιωτικές σχολές, η οποία κρίνεται (επιεικώς) μέτρια. Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας σχεδιάζει ανακαίνιση των στρατιωτικών σχολών προκειμένου αυτές να ανταποκρίνονται σε σύγχρονα πρότυπα, ώστε η ποιότητα ζωής των σπουδαστών να είναι υψηλή. Πρόκειται για σχολές με απαιτητικό αντικείμενο σπουδών και οι κακές υποδομές αποτελούν σημαντικό αντικίνητρο για τους νέους και νέες που επιτυγχάνουν. Το τέταρτο μέτρο, ήδη θεσμοθετημένο στο πλαίσιο της ενίσχυσης της εγχώριας επιστημονικής έρευνας για την αμυντική βιομηχανία, είναι η βελτίωση των προγραμμάτων σπουδών και η δυνατότητα που παρέχεται στα Ανώτατα Στρατιωτικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΣΕΙ) να χορηγούν και διδακτορικούς τίτλους. Αυτή η διάσταση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ουσιαστικά επιτρέπει στα ΑΣΕΙ να παράγουν βιομηχανική έρευνα η οποία στη συνέχεια θα απορροφηθεί προς όφελος των Ενόπλων Δυνάμεων.
Πέρα από αυτά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας γίνεται ευρύτερη συζήτηση για τους τρόπους με τους οποίους το επάγγελμα του στρατιωτικού καριέρας μπορεί να παρουσιαστεί ξανά σε μια νέα γενιά με προσδοκίες πολύ διαφορετικές από εκείνες γονέων και παππούδων. Για τη χαρτογράφηση των τάσεων που υπάρχουν στη νεολαία αυτή τη στιγμή το υπουργείο Εθνικής Αμυνας αναμένει την ολοκλήρωση έρευνας που διεξάγεται και θα παραδοθεί τους επόμενους μήνες για το πώς το στρατιωτικό επάγγελμα μπορεί να γίνει πιο ελκυστικό.
Στρατιωτικές σχολές, κρίσιμη τριπλή αποτυχία σε βάσεις, εισακτέους, αύξηση θέσεων!
«Αγκάθι» οι χαμηλοί μισθοί
Το πλέον σοβαρό πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει το υπουργείο Εθνικής Άμυνας είναι η εξεύρεση των πόρων που θα επιτρέψουν την αύξηση των μισθών των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Δεδομένων των εξοπλιστικών υποχρεώσεων που έρχονται τα επόμενα χρόνια, της ανάγκης να κρατηθεί ένα επίπεδο λειτουργικού προϋπολογισμού, αλλά και της δαπάνης για την –εκ των πραγμάτων– μισθοδοσία υπαλλήλων οι οποίοι δεν επιτελούν κάποιο έργο, η δυνατότητα ουσιαστικών αυξήσεων στην παρούσα φάση είναι περιορισμένη. Κάποια επιδόματα που λαμβάνουν μπορεί να βελτιώνουν τη γενικότερη εικόνα, αλλά σε γενικές γραμμές οι μισθοί δεν θεωρούνται ανταγωνιστικοί.
Ένας νέος ανθυπολοχαγός αγγίζει τα 900 ευρώ, ένας λοχαγός περίπου τα 1.400 και ένας ταξίαρχος περί τα 2.000 ευρώ. Ωστόσο, τα επιδόματα γάμου, παιδιών, χρονοεπιδόματα και όλα όσα σχετίζονται με την επικινδυνότητα μπορεί να αυξήσουν το εισόδημα περαιτέρω. Η βάση, πάντως, του μισθού είναι πρόδηλα χαμηλή.
Μια από τις παρεμβάσεις που η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας ήδη προωθεί δεν είναι μισθολογική, αλλά αυξάνει το διαθέσιμο εισόδημα για τα στελέχη που υπηρετούν στα νησιά ή τη μεθόριο. Πρόκειται για την ανέγερση οικημάτων. Ο κ. Δένδιας έχει ανακοινώσει πρόγραμμα ανέγερσης συνολικά 1.400 κατοικιών το οποίο θα εξελιχθεί σε διάφορες φάσεις. Η πρώτη φάση αφορά 500 κατοικίες σε 13 νησιά τα οποία είναι πολύ ακριβά για τον μισθό των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Η φάση αυτή προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το 2026 και μέρος των κατοικιών (έχει εξαγγελθεί ποσοστό της τάξης του 15%) θα παραχωρηθεί σε ομάδες επαγγελματιών που αντιμετωπίζονται με αδιαφορία από τις τοπικές κοινωνίες, όπως οι γιατροί και οι εκπαιδευτικοί, που επίσης αδυνατούν να ανταποκριθούν στο τίμημα ενοικίου που ζητείται. Κάθε φάση θα κοστίσει περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ και για την πρώτη ένα σημαντικό τμήμα των πόρων που απαιτούνται έχει ήδη εξευρεθεί.
