Aeronautica Militare F-35B
H Ιταλική Αεροπορία (Aeronautica Militare, ΑΜ) επέδειξε πρόσφατα την ικανότητα διεξαγωγής αεροπορικών επιχειρήσεων υπό συνθήκες εκστρατείας με JSF, όταν ένα F-35B που διαθέτει, συμμετείχε στις 30 Ιουνίου σε μια σημαντική εκπαιδευτική δραστηριότητα από το μικρό αεροδρόμιο, της Παντελερίας, του νησιού που βρίσκεται 110 χιλιόμετρα νότια της Σικελίας, στο κέντρο της Μεσογείου.
Με τη συνεργασία των Giovanni Colla και Remo Guidi
Η άσκηση, που οργανώθηκε από το ιταλικό γενικό επιτελείο, αφορούσε την «Επίδειξης Ικανότητας Διεξαγωγής Εκστρατευτικών Επιχειρήσεων » με την ανάπτυξη αεροπορικών μέσων και διεξαγωγής αποστολών από εγκαταστάσεις με ελάχιστες υποδομές.
Να θυμίσουμε ότι η συμμετοχή της γειτονικής χώρας στο πρόγραμμα JSF δημιούργησε τα τελευταία χρόνια έντονη πολιτική αντιπαράθεση ανάμεσα στα κόμματα των ιταλικών κυβερνήσεων συνεργασίας,, η οποί α έχει ως αποτέλεσμα ένα πλαίσιο αβεβαιότητας. Η Ιταλία, σύμφωνα με τον τρέχοντα σχεδιασμό, εξακολουθεί να έχει δεσμεύσεις για την απόκτηση 90 συνολικά μαχητικών, 60 F-35A για την Αεροπορία συν 30 F-35B, τα οποία θα μοιραστούν εξ ημισείας ανάμεσα στην Aeronautica Militare και την Αεροπορία Ναυτικού. Οι παραγγελίες όμως, ειδικά στην έκδοση STOVL έχει εκτροχιαστεί από τον αρχικό προγραμματισμό και η Ιταλική Αεροπορία, για παράδειγμα, να διαθέτει μόλις ένα μαχητικό του τύπου και να μην είναι βέβαιη πότε θα παραλάβει το επόμενο, καθώς το Ναυτικό έχει προτεραιότητα στην παραλαβή, από την γραμμή συναρμολόγησης FACO (Final Assembly and Check-Out) στο Cameri. Τα δυο αρχικά F-35B πέρασαν στα χέρια του και βρίσκονται σήμερα στον Αεροναύσταθμο των Πεζοναυτών MCAS Beaufort, στη Νότια Καρολίνα, όπου υποστηρίζουν την εκπαίδευση των πιλότων του Marina Militare.
Ακόμη όμως και με το μοναδικό F-35B η ΑΜ αποφάσισε την άσκηση, και ως επιπλέον απόδειξη ανάκτησης ετοιμότητας μετά το πρώτο κύμα της πανδημίας COVID-19, το οποίο ανέστειλε σχεδόν καθολικά τις εκπαιδευτικές και άλλες μη κρίσιμες δραστηριότητες των ιταλικών ενόπλων δυνάμεων.
Το 13° Gruppo του 32ο Stormo διέθεσε το F-35B, ενώ το 28° Gruppo της ίδιας Πτέρυγας από την βάση της Amendola διέθεσε ένα MQ-1C Predator A+ σε ρόλο ISTAR (Intelligence, Surveillance, Target Acquisition & Reconnaissance), ενώ ένα G550 CAEW (Conformal Airborne Early Warning) υποστήριξε το εγχείρημα, ως εναέριο κέντρο διοίκησης και ελέγχου.
Η 46η Brigata Aerea διέθεσε C-130J για τη μεταφορά του προσωπικού, υλικών και εξοπλισμού για την εγκατάσταση της «προκεχωρημένης βάσης» και KC-130J ώστε να συγκροτηθεί ένα προκεχωρημένο σημείο ανεφοδιασμού-ALARP (Air Landed Aircraft Refueling Point) παρέχοντας καύσιμα από τα ατρακτίδια εναέριου ανεφοδιασμού με ειδικό τερματικό ακροφύσιο για επίγεια χρήση.
Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε την προβολή αεροπορικής ισχύος από τοποθεσία μακριά από τη μητρική βάση, που δεν επέτρεπε τη χρήση συμβατικών μαχητικών (λόγω μικρού μήκους διαδρόμου), υπό εχθρική παρουσία.
Στην εκπαιδευτική δραστηριότητα το F-35B απογειώθηκε από τη βάση της Amendola και προσγειώθηκε στην Παντελερία με τεχνική STOL, τροχοδρομώντας στη συνέχεια στο σημείο όπου βρισκόταν ήδη ο σταθμός ALARP. Πραγματοποίησε «hot refueling», δηλαδή με τον F135 σε λειτουργία, προσομοιώνοντας επιχειρήσεις πεδίου.
Στη συνέχεια ο κινητήρας τέθηκε εκτός λειτουργίας και το τζετ ρυμουλκήθηκε στο παρακείμενο υπόστεγο για επανεξοπλισμό και αλλαγή επιχειρησιακής διαμόρφωσης.
Στην ολοκλήρωση της άσκησης το Lightning II απογειώθηκε και πάλι με τεχνική STOL και επέστρεψε στη βάση του, σε απόσταση 630 χιλιομέτρων.
Ο Αντιπτέραρχος Alberto Rosso, αρχηγός του γενικού επιτελείου της Ιταλικής Αεροπορίας αποκάλυψε ότι όταν η Ιταλία αποφάσισε να συμμετάσχει στο βιομηχανικό πρόγραμμα JSF, η Aeronautica Militare κλήθηκε να αποφασίσει για τον τύπο του μαχητικού πέμπτης γενιάς που θα αγόραζε. Οι επιλογές ήταν ένας στόλος αποκλειστικά από F-35A, όπως έχουν οι περισσότερες χώρες, ή μόνο F-35B, δρόμο που επέλεξε το Ηνωμένο Βασίλειο. Στην απόφαση ενός μικτού στόλου, που δεν ήταν η οικονομικότερη λύση αλλά πρόσφερε τη μεγαλύτερη επιχειρησιακή ευελιξία, οδηγήθηκε όχι μόνο με βάση τις επιχειρησιακές ανάγκες και την εμπειρία του παρελθόντος. Ο Ιταλός A/ΓΕΑ σημείωσε ότι οι ρίζες της απόφασης πήγαιναν πίσω στον Πόλεμο του Κόλπου το 1991, όταν τα ιταλικά Tornado αναγκάστηκαν να επιχειρούν από την Al Dhafra Air Base, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, περίπου 800 χιλιόμετρα από τους στόχους τους, που σήμαινε ότι τα αεροπλάνα χρειάζονταν πολύ χρόνο για τη μετάβαση και επιστροφή αλλά και εκτεταμένη υποστήριξη με εναέριους ανεφοδιασμούς. Η ΑΜ, που είχε τότε ελάχιστα ιπτάμενα τάνκερ, επένδυσε σε τέτοια μέσα, τα οποία όμως ποτέ δεν μπορεί να είναι αρκετά. Έτσι, στην αγορά νέου μαχητικού, δηλαδή των JSF, αποφάσισε να υιοθετήσει το δόγμα των Αμερικανών Πεζοναυτών και το F-35B, που σχεδιάστηκε με την ικανότητα να επιχειρεί από διαδρόμους των 1000-1.500 μέτρων χωρίς απαγορευτικούς περιορισμούς στη μεταφορά οπλικού φορτίου, ενώ σε αντίθεση με τα AV-8B που αντικαθιστά έχει και πλήρεις δυνατότητες υπερηχητικού μαχητικού υψηλών επιδόσεων με χαρακτηριστικά στελθ.
Ο Αντιπτέραρχος Alberto Rosso αναφέρθηκε στην προσήλωση της Ιταλικής Αεροπορίας στη διεξαγωγή επιχειρήσεων από πρόχειρες, προκεχωρημένες βάσεις και υπενθύμισε το FIAT G.91, το οποίο σχεδιάστηκε (με βάση πρόγραμμα του ΝΑΤΟ, αν και τελικά δεν υιοθετήθηκε καθολικά από τις χώρες-μέλη του) με τέτοια χαρακτηριστικά, όπως η χρήση ελαστικών επισώτρων χαμηλής πίεσης που του επέτρεπαν να απογειώνεται από χωμάτινους ή χορταρένιους διαδρόμους.
Το F-35B δεν μπορεί να κάνει το ίδιο (απαιτεί ασφάλτινους διαδρόμους) αλλά έχει την ικανότητα να επιχειρεί από διαδρόμους μικρού μήκους, που δεν μπορούν να αξιοποιήσουν συμβατικά αεριωθούμενα μαχητικά υψηλών επιδόσεων. Ο Ιταλός A/ΓΕΑ υπογράμμισε για παράδειγμα ότι σε όλη την Αφρική υπάρχουν λιγότερα από εκατό αεροδρόμια με διάδρομο 2.800-3.000 μέτρων, που είναι απαραίτητος για αποστολές συμβατικών μαχητικών. Υπάρχουν όμως δύο χιλιάδες μικρά αεροδρόμια με διαδρόμους 1000-1.500 μέτρων που μπορούν να αξιοποιήσουν τα F-35Β, προσφέροντας υψηλή ευελιξία επιχειρήσεων.
