Στην προσπάθειά της να αναπληρώσει μεγάλα κενά στο πεζικό της, η Ουκρανία έχει στραφεί στη στρατολόγηση κρατουμένων προκειμένου να συμμετάσχουν στη μάχη κατά της Ρωσίας, και μέχρι τώρα πάνω από τέσσερις χιλιάδες από αυτούς έχουν καταθέσει αίτηση.
Βάσει μιας συμφωνίας που προσφέρθηκε στους κρατούμενους από την κυβέρνηση, το υπόλοιπο της ποινής τους θα διαγραφεί –ανεξάρτητα από το ύψος της– εάν συμφωνήσουν να υπηρετήσουν στον στρατό χωρίς άδεια μέχρι το τέλος του πολέμου.
Τότε θα τους δοθεί χάρη.
«Η μητέρα μου έπαθε υστερία… είμαι εδώ για πέντε χρόνια — έμεινε ένας χρόνος και φεύγω για τον πόλεμο, δήλωσε ένας από αυτούς που υπέβαλαν αίτηση, ο Μίκολα Ριμπάλκα, στο Reuters στην αυλή της φυλακής όπου κρατείται, στην περιοχή του Κιέβου.
Ο Ριμπάλκα, που είπε πως έχει καταδικαστεί για κλοπή, είναι ένας από τους 129 κρατούμενους μιας σωφρονιστικής αποικίας 700 ατόμων που κατέθεσαν αίτηση για να καταταγούν στον στρατό, σύμφωνα με το υπουργείο Δικαιοσύνης.
«Ξέρετε, πέντε χρόνια πίσω από αυτούς τους τοίχους αφήνουν το σημάδι τους. Βλέπεις πολλά και καταλαβαίνεις πολλά. Δεν φοβάσαι τίποτα πια, είπε.
Η Ουκρανία, που ο πληθυσμός της είναι περίπου 38 εκατομμύρια σε σύγκριση με τα 144 εκατομμύρια της Ρωσίας, πασχίζει να στρατολογήσει αρκετούς στρατιώτες, ιδιαίτερα για να πολεμήσουν σε θέσεις της πρώτης γραμμής όπου δέχονται το μεγαλύτερο μέρος των επιθέσεων του εχθρού και υφίστανται βαριές απώλειες.
Οι στρατιώτες της υπολείπονται σε αριθμό και έχουν εξαντληθεί. Ένας νέος νόμος έχει υπογραφεί πρόσφατα με σκοπό τη στρατολόγηση αρκετών εκατοντάδων χιλιάδων επιπρόσθετων στρατιωτών — αν και πιθανότατα θα περάσουν μήνες προτού σημαντικός αριθμός νέων στρατιωτών να είναι έτοιμοι.
«Υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα σε στρατιωτικούς διοικητές να στρατολογήσουν (κρατουμένους) εφόσον υπάρχει έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, άρα θέλουν πραγματικά να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους ανθρώπους», δήλωσε ο υπουργός Δικαιοσύνης Ντένις Μαλιούσκα στους δημοσιογράφους που επισκέφθηκαν τη φυλακή χθες, Πέμπτη.
Υπεύθυνοι στρατολόγησης από την 3η και την 5η Ταξιαρχία Εφόδου που ήταν παρόντες στη συνάντηση με τους δημοσιογράφους χαρακτήρισαν την ανταπόκριση των κρατουμένων πολύ υψηλή.
Ο εκπρόσωπος της 5ης Ταξιαρχίας, που συστήθηκε ως Βλάντισλαβ, είπε στο Reuters πως η ταξιαρχία του στρατολόγησε περίπου 90 ανθρώπους από τη φυλακή και στρατολογεί και σε άλλες.
Είπε πως όσοι εντάχθηκαν στην ταξιαρχία του θα τοποθετηθούν σε ξεχωριστές μονάδες, μόνο για κρατούμενους, και πως οι διοικητές θα τους έχουν υπό στενή παρακολούθηση.
Δεν υπάρχει, ωστόσο, μεγάλο περιθώριο να λιποτακτήσουν, αν λάβει κανείς υπόψη τη δύναμη πυρός που μπορεί να εξαπολύσει η Ρωσία στην περίπτωση μιας άτακτης αποχώρησης, είπε ο Βλάντισλαβ.
Ο εκπρόσωπος της 3ης Ταξιαρχίας Όλεχ Πετρένκο είπε πως η ταξιαρχία του δεν θα έχει διαφορετική μεταχείριση απέναντι στους καταδίκους σε σχέση με τους άλλους στρατιώτες.
«Δεν βλέπουμε καμία διαφορά ανάμεσα στους κανονικά στρατολογημένους και τους κρατούμενους», είπε.
Στις αρχές του πλήρους κλίμακας πολέμου, η ρωσική ιδιωτική εταιρία μισθοφόρων Βάγκνερ (Wagner) στρατολόγησε δεκάδες χιλιάδες Ρώσους κρατούμενους για να πολεμήσουν στην Ουκρανία, προσφέροντάς τους πλήρη απαλλαγή αν επιζούσαν έπειτα από έξι μήνες στο μέτωπο.
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας εξακολουθεί από τότε να στρατολογεί κρατούμενους από φυλακές για τις δικές του μονάδες Storm-Z.
Στην Ουκρανία, κρατούμενοι που έχουν καταδικαστεί για ορισμένα αδικήματα δεν επιτρέπεται να υπηρετήσουν στον στρατό. Τα αδικήματα αυτά περιλαμβάνουν τη δολοφονία δύο ή περισσότερων ανθρώπων, ανθρωποκτονία που προκάλεσε μεθυσμένος οδηγός, σεξουαλικά αδικήματα, προδοσία και διαφθορά.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης ανέφερε πως 4.564 κρατούμενοι έχουν μέχρι τώρα υποβάλει αίτηση για να καταταγούν στον στρατό. Θα πρέπει να περάσουν ιατρικούς ελέγχους και η αίτησή τους να εγκριθεί από δικαστήριο — τουλάχιστον 1.700 έχουν πάρει ήδη το ‘πράσινο φως‘.
Ο υπουργός είχε πει προηγουμένως πως περιμένει πως συνολικά 10.000-20.000 κρατούμενοι θα υποβάλουν αιτήσεις.
Ο Μαλιούσκα είπε πως ελπίζει ότι οι περισσότεροι αιτούντες θα υπηρετήσουν σε περίπου δύο μήνες. Το Reuters προσκλήθηκε σε ένα τοπικό δικαστήριο και είδε έναν δικαστή να εγκρίνει την αίτηση ενός άνδρα που εκτίει ποινή για ένοπλη ληστεία.
Εμφανίστηκε μέσω βιντεοσύνδεσης από τη φυλακή — η διαδικασία κράτησε περίπου 10 λεπτά.
Ο δικαστής, ο Ντμίτρο Τκατσένκο, είπε πως η φυλακή έδωσε διαβεβαιώσεις ότι θα στείλει μόνο αιτούντες που πληρούν τα κριτήρια του νόμου και πως ο ίδιος και άλλοι δύο δικαστές εξέτασαν περίπου 10 έως 20 υποθέσεις την ημέρα την περασμένη εβδομάδα.
Από περίπου 100, δύο απορρίφθηκαν επειδή αμφότεροι οι αιτούντες άλλαξαν γνώμη.
Με βάση τον νέο νόμο, 782 κρατούμενοι έχουν ήδη αποφυλακιστεί και παραδοθεί στις ένοπλες δυνάμεις.
«(Θα) είναι κάτω από τους προβολείς των μέσων ενημέρωσης και, αν υπάρξει έστω και ένας λιποτάκτης ή έστω και ένα έγκλημα, αυτό θα ήταν … κακές PR [δημόσιες σχέσεις] για εμάς», είπε ο Μαλιούσκα.
Ο 23χρονος Βιτάλι Γιάτσκενκο, ο οποίος είναι στο μέσον της έκτισης της επταετούς ποινής του για πώληση ναρκωτικών, είπε πως είχε την ελπίδα ότι θα στρατολογούνταν όταν ξεκίνησε η εισβολή της Ρωσίας όμως δεν του είχε επιτραπεί τότε.
Τώρα έχει υποβάλει την αίτησή του να καταταγεί στον στρατό.
«Πρώτ’ απ’ όλα, θέλω να βοηθήσω τη χώρα μου. Και έπειτα, θέλω η κοινωνία να καταλάβει πως οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να επανενταχθούν στην κοινωνία».
