Του Βασίλη Νέδου από την “Καθημερινή”
Στην αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των δεδομένων (data) για να αντιμετωπίσουν με καλύτερο και πιο γρήγορο τρόπο τις σύγχρονες υβριδικές απειλές προχωρούν το ΓΕΕΘΑ και η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας.
Στον αστερισμό της αντιμετώπισης των απειλών στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης εισέρχεται η Ελλάδα, μετά την απόφαση για ένταξη στο Ταμείο Ανάκαμψης ενός επιχειρησιακού αυτόνομου συστήματος με την επωνυμία «Thorax», το οποίο θα υπάγεται στον Γ΄ Κλάδο του ΓΕΕΘΑ.
Σκοπός είναι η χρήση μεγάλων δεδομένων (Big data), εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (AI) και διαφόρων τύπων αλγορίθμων (deep machine learning κ.ά.) προκειμένου ένα κεντρικό, υβριδικό σύστημα να μπορεί να φιλτράρει την τεράστια πληθώρα πληροφοριών που καθημερινά εντοπίζεται ποικιλοτρόπως, να απομονώνεται η απειλή και να αυτοματοποιείται η αντιμετώπισή της, αλλά και συγκεκριμένοι τρόποι γι’ αυτό.
Οι απειλές που καλείται να αντιμετωπίσει το «Thorax» προκαλούν ανησυχία εδώ και χρόνια στο ΝΑΤΟ, ενώ χώρες όπως η Φινλανδία και η Εσθονία έχουν αναπτύξει υποδομές που –για διαφορετικούς λόγους στη κάθε χώρα– τους επιτρέπουν να λαμβάνουν αποφάσεις ταχύτατα.
Απειλές όπως ο ηλεκτρονικός πόλεμος, ο κυβερνοπόλεμος, η χρήση τεχνολογιών ΑΙ, και η διασπορά ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών ή «ειδήσεων» μέσα από διάφορες μορφές δεν περιορίζονται από παλαιού τύπου εμπόδια. Γι’ αυτό και απαιτείται η ανάπτυξη ενός συστήματος που θα συνδυάζει τη δυνατότητα να συνεργαστούν πολιτικές και στρατιωτικές δομές όχι μόνο στο επίπεδο επιχειρήσεων, αλλά και σε εκείνο της λήψης αποφάσεων.
Για τη συλλογή των πληροφοριών θα χρησιμοποιούνται κάθε είδους αισθητήρες, όπως ραντάρ, μετεωρολογικοί σταθμοί και λοιπές πηγές λήψης εξωτερικών δεδομένων, αλλά και εφαρμογές ΑΙ στον κυβερνοχώρο. Πρόκειται, κατά βάση για ένα σύστημα το οποίο θα αποτελείται από αισθητήρες υφιστάμενων υποδομών του ελληνικού κράτους αλλά και software που θα προστεθεί σε αυτό.
Ο ηλεκτρονικός πόλεμος, ο κυβερνοπόλεμος, η χρήση τεχνολογιών ΑΙ, και η διασπορά ψευδών «ειδήσεων» καθιστούν αναγκαίους νέους τρόπους αντιμετώπισης.
Ενα τεράστιο πεδίο παραγωγής πληροφορίας (στις περισσότερες φορές περιττή για την ασφάλεια της χώρας) είναι ο κυβερνοχώρος, πεδίο στο οποίο η Τουρκία έχει επενδύσει αρκετά τα τελευταία χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της κρίσης του Εβρου τον Φεβρουάριο του 2020, επιχειρήθηκε η συνειδητή αλλοίωση της κατάστασης στα ελληνοτουρκικά σύνορα με κορεσμό πληροφοριών, που είχε ως βασικό σκοπό να παρασυρθεί η Αθήνα στη λήψη λανθασμένων αποφάσεων. Αν η παρατεταμένη ένταση στον Εβρο αντιμετωπίστηκε με πιο παραδοσιακές μεθόδους λόγω και της μορφής που πήρε τελικά, σε περίπτωση κρίσεων μικρότερης διάρκειας, οι πολλές άχρηστες πληροφορίες μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα σε αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σε λεπτά, αν όχι σε δευτερόλεπτα. Απαιτείται, λοιπόν, ένα αυτοματοποιημένο σύστημα.
Το σύστημα «Thorax», με απόφαση του υφυπουργού Ανάπτυξης Χρίστου Δήμα, θα χρηματοδοτηθεί με 50 εκατ. ευρώ και είναι δυνατή η επιπλέον ενίσχυση με 12 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Φορείς υλοποίησης είναι το ΓΕΕΘΑ και η Γενική Γραμματεία Ερευνας και Τεχνολογίας, ωστόσο η προώθησή του αποτελεί μία από τις πρωτοβουλίες του γ.γ. του υπουργείου Εθνικής Αμυνας Αντώνη Οικονόμου.
