Si vis pacem, para bellum: Η φιλειρηνική Σουηδία προτείνει αύξηση των αμυντικών της δαπανών

«Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο». Οι νέες προκλήσεις ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή και η αυξημένη ρωσική δραστηριότητα στον Βορρά καθιστούν την διάσημη ρωμαϊκή ρήση επίκαιρη όσο ποτέ για τους Σουηδούς. Γι’ αυτό και οι προτάσεις της κυβερνητικής Αμυντικής Επιτροπής για αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών την περίοδο 2021-2025 προβλέπουν ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας σε ένα ευρύ φάσμα μέσων –από μαχητικά και ιπτάμενα ραντάρ μέχρι αντιαεροπορικούς πυραύλους, μεταγωγικά και νέα εκπαιδευτικά αεροσκάφη.
Σύμφωνα με τις προτάσεις της Επιτροπής, η Πολεμική Αεροπορία (Flygvapnet) θα διατηρήσει έξι Μοίρες μαχητικών μέχρι το 2025 με τα JAS 39C/D Gripen ως «πυρήνα» των αεροσκαφών πρώτης γραμμής. Τα νέας γενιάς Gripen E αναμένεται να ενταχθούν κατά την περίοδο αυτή σε υπηρεσία καθώς η αρχική επιχειρησιακή ικανότητα (IOC) του τύπου για καθήκοντα αναχαίτισης προσδιορίζεται για το 2023. Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο από τα 60 μονοθέσια Gripen E που έχουν παραγγελθεί προβλέπεται να παραδοθεί για αξιολόγηση αργότερα φέτος.

Τα παλαιότερα Gripen θα συνεχίσουν να αποτελούν «σημαντικό τμήμα» της δομής της Αεροπορίας και μετά το 2030, αναφέρεται χαρακτηριστικά. Υψηλόβαθμα στελέχη της Saab είχαν αφήσει να εννοηθεί ότι ορισμένα από τα Gripen που υπηρετούν σήμερα θα παρέμεναν στις τάξεις της Flygvapnet πέραν της λήξης της επιχειρησιακής τους ζωής στα μέσα της δεκαετίας του 2020, προκειμένου να διατηρηθεί η οροφή των 100 μαχητικών.
Στο πλαίσιο της κάλυψης των μακροπροθέσμων αναγκών της χώρας για μαχητικά οι κυβερνητικές προτάσεις προβλέπουν «την έναρξη ανάπτυξης του μαχητικού αεροσκάφους νέας γενιάς που θα πάρει την θέση των JAS 39C Gripen γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 2030». Οι σουηδικές δυνατότητες αεράμυνας θα ενισχυθούν με την προμήθεια εκτοξευόμενων από αέρος βλημάτων cruise και επιπλέον πυραύλων αέρος-αέρος ενώ προβλέπεται και η απόκτηση «νέων επίγειων και εναερίων αισθητήρων επιτήρησης» μετά το 2025, συμπεριλαμβανομένης της αντικατάστασης των δύο ASC 890 (Saab 340) που υπηρετούν σε ρόλο έγκαιρης προειδοποίησης και ελέγχου.

Ο δε εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών της Αεροπορίας απαιτεί την προμήθεια ενός νέου αεροσκάφους βασικής εκπαίδευσης για την αντικατάσταση των γερασμένων δικινητηρίων αεριωθουμένων Saab 105 (Sk 60) χωρίς άλλη καθυστέρηση. Τα υπάρχοντα Gripen D μπορούν να αξιοποιηθούν αναλαμβάνοντας το προκεχωρημένο και επιχειρησιακό στάδιο εκπαίδευσης των χειριστών της Flygvapnet, προσθέτει η Επιτροπή.
Εν τω μεταξύ, ο τύπος του μεταφορικού που θα αντικαταστήσει τα έξι C-130H θα αναζητηθεί στα τέλη της δεκαετίας του 2020. Σημειωτέον ότι η ηλικία του στόλου των σουηδικών Hercules κυμαίνεται από 38 έως 50 έτη. Η Αεροπορία διαθέτει έξι αεροσκάφη TP 84, όπως είναι επίσης γνωστά σε σουηδική υπηρεσία, εκ των οποίων ένα είναι ιπτάμενο τάνκερ (KC-130H).

Η κυβερνητική Επιτροπή Άμυνας προτείνει αύξηση των σχετικών δαπανών στο 1,5% του ΑΕΠ της χώρας έως το 2025, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 84 δισ. σουηδικές κορώνες (8,7 δισ. δολάρια) ετησίως. «Οι ένοπλες δυνάμεις δεν έχουν εκπληρώσει πλήρως τον φιλόδοξο στόχο που έθεσε η κυβέρνηση με τον προϋπολογισμό του 2015» σημειώνει η Επιτροπή και προσθέτει ότι «παρά τις βελτιώσεις που έγιναν όσον αφορά τις επιχειρησιακές δυνατότητες, αυτές ξεκίνησαν από χαμηλό επίπεδο και είτε δεν προχώρησαν αρκετά γρήγορα ή δεν έφθασαν στο επίπεδο που απαιτούσε η εξελισσόμενη κατάσταση ασφαλείας».
Δεδομένου του «αβέβαιου και σύνθετου περιβάλλοντος» χρειάζεται «η έγκαιρη λήψη πολιτικών αποφάσεων για αύξηση του προσωπικού, προμήθεια πολύπλοκων συστημάτων και νέες υποδομές» τονίζει ο Αρχηγός Στρατού, Στρατηγός Micael Byden. Το επόμενο βήμα είναι η ανάλυση από τις ένοπλες δυνάμεις και την Υπηρεσία Αμυντικού Υλικού FMV (Försvarets materielverk) των οικονομικών επιπτώσεων των προτάσεων και κατά πόσον αυτές είναι εφικτές πριν η κυβερνητική πολιτική για τις στρατιωτικές δαπάνες της περιόδου 2021-2025 υποβληθεί στο Κοινοβούλιο προς έγκριση το επόμενο έτος.
Αλέξανδρος Θεολόγου