Μετά από περισσότερα από 20 χρόνια υπηρεσίας, το μαχητικό Rafale της Dassault Aviation έχει ωριμάσει σε ένα ιδιαίτερα ικανό αεροσκάφος που – μετά από μια αργή έναρξη στις πωλήσεις του – απολαμβάνει σημαντική επιτυχία διεθνώς. Τον Απρίλιο του 2023 υπήρχαν 243 Rafale σε υπηρεσία σε πέντε χώρες: Αίγυπτος, Γαλλία, Ελλάδα, Ινδία και Κατάρ. Ο Γάλλος κατασκευαστής θεωρεί όμως το 2022 ως ιστορική χρονιά, καθώς τότε ανακοίνωσε συμβάσεις με 3 χώρες για συνολικά 92 μαχητικά. Δηλαδή 80 για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), τα πρώτα έξι από συνολικά 42 για την Ινδονησία και μια ακόμη παρτίδα έξι νέων για την Ελλάδα (που είχε ήδη παραγγείλλει 18).
Το Rafale αναπτύχθηκε για να καλύψει τις εθνικές απαιτήσεις της Γαλλίας, ως διάδοχος του Mirage 2000, τόσο για την Αεροπορία όσο και για το Ναυτικό. Για πολλά χρόνια όμως μετά την εισαγωγή του σε γαλλική υπηρεσία – συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής του τύπου σε επιχειρήσεις σε Αφγανιστάν, Λιβύη και Μάλι – η Dassault δεν είχε καταφέρει να το πουλήσει σε πελάτες του εξωτερικού. Υπήρχαν επαφές με χώρες όπως η Βραζιλία, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Η κατάσταση άλλαξε δραματικά από το 2015 και μετά, καθώς το Rafale άρχισε να κερδίζει σημαντικές εξαγωγικές συμφωνίες. Η Αίγυπτος έγινε ο πρώτος διεθνής πελάτης το 2015, αγοράζοντας 24 αεροσκάφη. Ακολούθηκε το 2016, η Ινδία με μεγάλη συμφωνία για 36 μαχητικά μαζί με υποδομές και εξοπλισμό. Στην συνέχεια το Κατάρ διάλεξε τον τύπο για 36 αεροσκάφη το 2017 και η Ελλάδα όπως είπαμε με αρχικά 18 το 2021 και μετά ακόμη 6. Ακόμη η Κροατία ζήτησε 12 μεταχειρισμένα από τα γαλλικά αποθέματα, ενώ η Ινδονησία επέκτεινε την αρχική παραγγελία και στα 42 που είχε υπολογίσει. Έτσι 8 χώρες είναι ή ετοιμάζονται να γίνουν χρήστες του αεροσκάφους, οπότε η “ισοφάριση” των 9 χρηστών που είχε πετύχει το Mirage 2000 είναι κοντά και πολύ πιθανό να υπερκεραστεί.
10.000 ώρες πτήσης για τα αιγυπτιακά Rafale, και στα δικά μας!
Παράλληλα με την αύξηση των πωλήσεων, η Dassault συνέχισε να εκσυγχρονίζει και να βελτιώνει το Rafale μέσω διαδοχικών αναβαθμίσεων. Το πρότυπο F4.1 που επιτεύχθηκε το Μάρτιο του 2022 (ήδη έχουν ξεκινήσει οι παραδόσεις του) πρόσθεσε νέες δυνατότητες, με βελτιώσεις στους αισθητήρες, τις επικοινωνίες και την κυβερνοπροστασία, αλλά και στα φερόμενα όπλα. Αυτή η εξέλιξη διατηρεί το Rafale ανταγωνιστικό έναντι νεότερων σχεδιάσεων και ικανοποιεί τις απαιτήσεις των πελατών για σύγχρονες δυνατότητες, ειδικά εκείνων που δεν μπορούν να αποκτήσουν αεροσκάφη όπως το F-35, και επιθυμούν κάτι καλύτερο του F-16V.
Το τελευταίαο είναι ίσως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα του Rafale. Καθώς αποτελεί μια “χρυσή εναλλακτική” για όποια χώρα θέλει να αποκτήσει ένα προηγμένο μαχητικό δυτικής κατασκευής (γενιάς 4,5), με μεγάλη ικανότητα μεταφοράς φορτίου, πλήρες οπλοστάσιο (πύραυλοι αέρος-αέρος MICA και Meteor, πύραυλοι cruise SCALP και Exocet, κατευθυνόμενες βόμβες Hammer συν την γκάμα των JDAM), με ατρακτίδια αισθητήρων (Talios), ραντάρ AESA RBE2 AA, κ.ο.κ. χωρίς όμως να εμπλακεί με τις ΗΠΑ ή άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που διατηρούν μια περιοριστική πολιτική εξαγωγών σε τέτοια οπλοσυστήματα.
Rafale F5, “διαστημικό” και στα βήματα της 6ης γενιάς μαχητικών
Η Dassault ήδη εργάζεται στο επόμενο πρότυπο F5, το οποίο αναμένεται να εισέλθει σε υπηρεσία από το 2027. Αυτό θα ενσωματώσει νέες δυνατότητες όπως περαιτέρω βελτιωμένους αισθητήρες, διασύνδεση δικτύου με άλλα οπλικά συστήματα (πλοία, εκτοξευτές ρουκετών κ.ο.κ.) αλλά και όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς. Ο στόχος είναι να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα του Rafale έως το 2040 και πέρα από αυτό, όταν θα αντικατασταθεί τελικά από το μαχητικό νέας γενιάς που σχεδιάζει σήμερα η Γαλλία (FCAS).
Το Rafale ξεπέρασε λοιπόν το αργό ξεκίνημα για να γίνει ένα από τα πιο επιτυχημένα και τεχνολογικά προηγμένα μαχητικά στον κόσμο. Με συνεχείς αναβαθμίσεις και ένα γεμάτο βιβλίο παραγγελιών, το μέλλον του φαίνεται σήμερα εξασφαλισμένο και με “πρωταθλητισμό” σε εξαγωγές.
