Δεκαεννέα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Γερμανία, καλούν την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να χρηματοδοτήσει περαιτέρω τον επανεξοπλισμό έναντι της Ρωσίας, πριν από τη σύνοδο κορυφής, που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες και είναι αφιερωμένη στο ζήτημα αυτό.
Σε επιστολή που φέρει χθεσινή ημερομηνία και συντάχθηκε με πρωτοβουλία της Φινλανδίας, αυτά τα κράτη μέλη, στα οποία περιλαμβάνονται επίσης η Ιταλία και η Ισπανία, καθώς και η Ελλάδα, ζητούν «αποφασιστικά μέτρα» για να «ενισχυθούν η προετοιμασία και οι συνολικές δυνατότητες της Ευρώπης στην άμυνα, καθώς και η αμυντική βιομηχανία της».
Η ΕΤΕπ, η οποία έχει την έδρα της στο Λουξεμβούργο, δεν έχει προς το παρόν τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της εντολής της, να χρηματοδοτεί εξοπλιστικές δραστηριότητες με την αυστηρή έννοια, όπως πυρομαχικά ή πυραύλους, ώστε να διατηρεί την εξαιρετική αξιολόγησή της που της επιτρέπει να δανείζεται με χαμηλά επιτόκια.
Όμως διαθέτει ένα ποσό 6 δισεκατομμυρίων ευρώ ως το 2027 για δάνεια υπέρ της ανάπτυξης αγαθών διπλής χρήσης, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη ή οχήματα, ορισμένες εκδοχές των οποίων μπορούν να αναπτύσσονται στο πεδίο της μάχης. Οι τρόποι χορήγησης αυτών των δανείων χαλάρωσαν πέρυσι.
Όμως «επείγει να γίνουν νέες πρόοδοι», ζητούν οι 19 χώρες.
«Ο κατάλογος των δραστηριοτήτων και των τομέων που αποκλείονται» αυτή τη στιγμή από τα δάνεια της ΕΤΕπ θα πρέπει να αναθεωρηθεί ώστε να χρηματοδοτείται απ’ ευθείας η άμυνα, εκτιμούν αυτά τα κράτη, «καθώς και να αυξηθεί ο όγκος των διαθέσιμων χρηματοδοτήσεων».
Οι 19 χώρες ζητούν επίσης από την ΕΤΕπ να μελετήσει «τη δυνατότητα να εκδώσει χρέος που να συνδέεται με τη χρηματοδότηση προγραμμάτων ασφαλείας και άμυνας», ένα θέμα που εξακολουθεί να είναι ευαίσθητο στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οκτώ κράτη δεν έχουν υπογράψει την επιστολή σ’ αυτό το στάδιο: η Αυστρία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Πορτογαλία, καθώς και η Πολωνία, η οποία ασκεί κατά το τρέχον εξάμηνο την προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκή Ένωσης.
Η ΕΤΕπ υποδέχθηκε ευνοϊκά την επιστολή. «Διπλασιάσαμε τις χρηματοδοτήσεις μας για τα προγράμματα ασφαλείας και άμυνας κατά το 2024 και προβλέπουμε να τις διπλασιάσουμε και πάλι για να φθάσουμε σε επίπεδο ρεκόρ» δύο δισεκατομμυρίων ευρώ το 2025 σε σύνολο προβλεπόμενων χρηματοδοτήσεων 95 δισεκατομμυρίων, δήλωσε εκπρόσωπος του θεσμού.
Τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ είναι μέτοχοι της ΕΤΕπ. Η επιστολή δίνει κυρίως την ευκαιρία να φανεί ότι η Ευρώπη αναζητεί «νέες πηγές χρηματοδότησης» για την άμυνά της, εξηγεί ένας διπλωμάτης.
Χρησιμεύει για να προετοιμασθεί η συνάντηση, τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, των ηγετών της ΕΕ και του Ηνωμένου Βασιλείου, καθώς και του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Οι Ευρωπαίοι δέχονται πίεση από τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επαναλαμβάνει πως οι Αμερικανοί δεν θέλουν πλέον να δαπανούν για να χρηματοδοτούν την άμυνα της Ευρώπης μέσω του ΝΑΤΟ.
Η στάση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία στον πόλεμό της εναντίον της Ρωσίας είναι ένα θέμα που ανησυχεί πολύ τους Ευρωπαίους και το ΝΑΤΟ.
