Ιρακινά Su-25: Η «Νέμεση» των τζιχαντιστών    

Τα F-16IQ που απέκτησε η Ιρακινή Αεροπορία αποτελούν σήμερα το πλέον σύγχρονο αεροσκάφος της, προσδίδοντας νέες δυνατότητες. Όμως όταν η κατάσταση… επείγει, συχνά την παρτίδα σώζουν τα παλιά, καλά Su-25 από το χθες. Σπεσιαλίστες στον ρόλο της προσβολής επιγείων στόχων, τα αεροπλάνα του τύπου λειτούργησαν «πυροσβεστικά» τον καιρό που οι δυνάμεις του ISIS βρίσκονταν μια ανάσα μακριά από την Βαγδάτη και τα F-16 δεν είχαν φθάσει καν στην χώρα.

Ακόμα και τώρα, τα Su-25 είναι η επιλογή των Ιρακινών επιτελών για επιθέσεις κατά στόχων εδάφους που απαιτούν κάτι περισσότερο από πυρά εξοπλισμένων ελικόπτερων. Ανθεκτικό και δοκιμασμένο, το «Γκρατς» (Грач, Κόρακας) όπως είναι γνωστό στους Ρώσους χειριστές, ήταν το αεροσκάφος στο οποίο στράφηκαν οι Ιρακινοί όταν άρχιζαν να ξαναφτιάχνουν την Αεροπορία τους.
Tα περισσότερα Su-25K Frogfoot-A που διέθετε το Ιράκ επί Σαντάμ είτε είχαν καταστραφεί από τους συμμαχικούς βομβαρδισμούς στον Πόλεμο του Κόλπου ή είχαν φυγαδευτεί στο Ιράν. Όσα επέζησαν της Καταιγίδας της Ερήμου αργότερα θάφτηκαν –κυριολεκτικά– σε μια απέλπιδα προσπάθεια της ιρακινής ηγεσίας να περισώσει ό,τι μπορούσε από την βέβαιη καταστροφή στον δεύτερο πόλεμο που ακολούθησε το 2003.

Οι ανησυχητικές επιτυχίες των τζιχαντιστών και δη η πτώση της Μοσούλης, πόλη στρατηγικής σημασίας, οδήγησαν το καλοκαίρι του 2014 στην εσπευσμένη προμήθεια ενός αριθμού μεταχειρισμένων Su-25 από την Ρωσία και την Λευκορωσία. Ένας από τους λόγους που οι Ιρακινοί επέστρεψαν στα γνώριμα Su-25 ήταν και η καθυστέρηση υλοποίησης του χρονοδιαγράμματος παράδοσης των 36 μαχητικών F-16 (Block 50/52) που προμηθεύτηκαν.
Οι τζιχαντιστές προήλαυναν και οι ιρακινές Δυνάμεις Ασφαλείας χρειάζονταν επειγόντως αεροπορική κάλυψη την οποία δεν είχαν. Οι Αμερικανοί αργούσαν να δώσουν τα F-16 επικαλούμενοι γραφειοκρατικούς και οικονομικούς λόγους ενώ οι Ιρακινοί βιάζονταν καθώς οι αντάρτες πλησίαζαν στην ίδια την πρωτεύουσα. Οι Ρώσοι μετά χαράς έσπευσαν να τους δώσουν τα αεροπλάνα που ήθελαν.

Οι Ιρακινοί θεωρούν το ‘Frogfoot’ καταλληλότερο για πόλεμο εναντίον ατάκτων από τα F-16. «Το Su-25 είναι αεροσκάφος αντιτρομοκρατικών αποστολών» έλεγε χαρακτηριστικά ο Αρχηγός της Αεροπορίας, Αντιπτέραρχος Άνουαρ Χάμιντ Άμιν Άχμαντ. «Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς χρειαζόμασταν πολύ ένα τέτοιο αεροπλάνο». Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που η Ιρακινή Αεροπορία το χρησιμοποιεί σε μάχη.

Ο τύπος υπηρέτησε και στον οκταετή πόλεμο με το Ιράν. Αυτό σήμαινε ότι υπήρχαν ακόμα βετεράνοι που θα μπορούσαν να βγουν σχετικά γρήγορα διαθέσιμοι στο Su-25 και να μάθουν μερικά κόλπα στους νεότερους. Όταν το πολιτικό προσωπικό που ετοίμαζε τις εγκαταστάσεις για την υποδοχή των ιρακινών F-16IQ εκκένωνε την αεροπορική βάση Μπαλάντ εξαιτίας των τζιχαντιστών που πλησίαζαν, μαντέψτε ποια αεροπλάνα πέταξαν για να ανακόψουν την προέλασή τους.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 2016 η Ιρακινή Αεροπορία διέθετε 21 αεροσκάφη Su-25ΚΜ, Su-25UBKM και Su-25SM, παραδοθέντα σταδιακά σε παρτίδες. Παρά τις αρχικές διαψεύσεις της ιρακινής πλευράς, σε αυτά συμπεριλαμβάνονται και εννέα αεροπλάνα από το Ιράν. Ο λόγος που είναι τόσο δύσκολο να αποσαφηνιστεί ο ακριβής αριθμός των Frogfoot σε υπηρεσία είναι ότι αν και η κύρια βάση τους θεωρείται το αεροδρόμιο Αλ Ρασίντ, στα νοτιοανατολικά προάστια της Βαγδάτης, κλιμάκια αεροσκαφών μετασταθμεύουν σε άλλες βάσεις, κοντά στα θέατρα επιχειρήσεων, για άμεση ανταπόκριση σε αιτήματα παροχής εγγύς υποστήριξης.
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί τουλάχιστον δύο απώλειες –ένα τζετ που συνετρίβη κατά την απογείωση από την αεροπορική βάση al Muthanna και ένα Su-25ΚΜ το οποίο επέστρεψε χτυπημένο από πύραυλο εδάφους-αέρος σε αποστολή πάνω από το Κιρκούκ και έκτοτε δεν ξαναπέταξε. Ας σημειωθεί ότι τα ιρακινά Su-25 έχουν λάβει μέρος σε όλες τις μεγάλες μάχες κατά του ISIS ενώ από το 2016 πραγματοποιούν επιδρομές και στην Συρία –με τις ευλογίες του Προέδρου Άσσαντ. Διότι ο πόλεμος συνεχίζεται.

Και συνεχίζεται γιατί το Ισλαμικό Κράτος δεν πέθανε ακόμα. Είναι στριμωγμένο και αποδεκατισμένο αλλά όχι νεκρό. Μακριά από τα δρώμενα στην βόρειο Συρία που τελευταία διάστημα βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοσιότητας, οι Ιρακινοί συνεχίζουν να χτυπούν θύλακες τζιχαντιστών με όλα τα μέσα, φοβούμενοι μήπως το «θηρίο» ανακάμψει. Και το κάνουν με εξοπλισμένα ελικόπτερα, τα καινούργια F-16 οπλισμένα με κατευθυνόμενες βόμβες και φυσικά με τα «αντιτρομοκρατικά» Su-25.
Αλέξανδρος Θεολόγου