Σύμφωνα με ρεπορτάζ του έγκυρου ιστότοπου Forbes, o Μάρτιος του 2025 υπήρξε αναμφίβολα ο χειρότερος μήνας μέχρι σήμερα για το τουρκικό μη επανδρωμένο αερόχημα Bayraktar Akinci, καθώς τουλάχιστον δύο από αυτά καταρρίφθηκαν ή συνετρίβησαν στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή μέσα σε διάστημα μόλις δύο εβδομάδων, κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Τα περιστατικά αυτά δεν αποτελούν μόνο πλήγμα για την αξιοπιστία του συγκεκριμένου drone, αλλά φέρνουν στο προσκήνιο ερωτήματα για την τεχνολογική επάρκεια και τις στρατηγικές επιλογές της Τουρκίας, καθώς και των συμμάχων της που βασίζονται σε αυτό.
Τη νύχτα μεταξύ 31 Μαρτίου και 1 Απριλίου, ένα Akinci συνετρίβη στην αγροτική κοινότητα Τινζαουάτεν, στο βορειοανατολικό Μάλι, μια περιοχή κοντά στα σύνορα με την Αλγερία, όπου ο στρατός του Μάλι μάχεται ένοπλες ομάδες. Μαχητές από το Μέτωπο Απελευθέρωσης του Αζαουάντ έσπευσαν στον τόπο της συντριβής και φωτογράφισαν εκτενώς τα συντρίμμια του μη επανδρωμένου αεροσκάφους.
Akinci C, η νέα ισχυρότερη έκδοση του τουρκικού μη επανδρωμένου κάνει την πρώτη πτήση
Η Αλγερία ισχυρίστηκε ότι κατέρριψε ένα «ένοπλο drone επιτήρησης» που είχε παραβιάσει τον εναέριο χώρο της κοντά στο Τινζαουάτεν. Από την πλευρά του, το Μάλι επιβεβαίωσε απλώς ότι ένα από τα drones του συνετρίβη στην περιοχή κατά τη διάρκεια αποστολής επιτήρησης, προσθέτοντας ότι διερευνά το περιστατικό. Ανεξάρτητα από το αν το drone καταρρίφθηκε ή συνετρίβη λόγω τεχνικής βλάβης, το συμβάν αποτελεί πηγή αμηχανίας για την Μπαμακό, δεδομένου ότι έχει παραλάβει μόλις δύο Akinci από την Τουρκία το 2024.
Το περιστατικό στο Μάλι δεν είναι μεμονωμένο. Μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα, στις 16 Μαρτίου, ένα άλλο Akinci που βρισκόταν σε τουρκική υπηρεσία συνετρίβη στο Ιρακινό Κουρδιστάν. Ορκισμένος εχθρός της Τουρκίας, η ένοπλη κουρδική οργάνωση PKK, δημοσίευσε βίντεο που δείχνει τις δυνάμεις της να στοχεύουν και να καταρρίπτουν το drone.
Κατά το τελευταίο έτος, αναφορές υποδεικνύουν ότι το PKK μπορεί να έχει αποκτήσει ιρανικής κατασκευής πυραύλους, καμικάζζι drones εξοπλισμένα με οπτικούς αισθητήρες και πυροκροτητές υπέρυθρης εγγύτητας, τα οποία περιφέρονται σε προκαθορισμένη περιοχή αναζητώντας εχθρικά drones. Ό,τι κι αν χρησιμοποιεί το PKK, έχει αποδειχθεί ικανό να καταρρίπτει έναν αυξανόμενο αριθμό τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών τον τελευταίο χρόνο.
Τα τουρκικά Akinci συμπλήρωσαν το ορόσημο των 100.000 ωρών πτήσης
Παρόμοια κατάσταση παρατηρείται και στη γειτονική Συρία, όπου οι Κουρδικές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), υπό κουρδική ηγεσία, φαίνεται να έχουν ενισχύσει τις ικανότητές τους κατά των drones. Από τα τέλη του 2024, έχουν αναφερθεί αρκετά περιστατικά που υποδεικνύουν ότι η SDF είτε έχει αποκτήσει είτε έχει αναπτύξει δικές της δυνατότητες αντι-drone. Η ομάδα αυτή έχει καταρρίψει τουρκικά Bayraktar TB2, Aksungur και Anka. Μάλιστα, σε μια αξιοσημείωτη περίπτωση, κατέρριψε κατά λάθος ένα προηγμένο αμερικανικό MQ-9 Reaper drone, το οποίο θεώρησε εσφαλμένα ως απειλή.
Τα γεγονότα αυτά συνθέτουν μια εικόνα ανησυχητική για την Τουρκία και την εταιρεία Baykar, που κατασκευάζει τα Akinci και άλλα μοντέλα drones. Το Bayraktar Akinci, το οποίο διαφημίστηκε ως ένα από τα πιο προηγμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Τουρκίας, προοριζόταν να ενισχύσει τη θέση της χώρας ως σημαντικού παίκτη στην παγκόσμια αγορά στρατιωτικής τεχνολογίας. Ωστόσο, οι νέες απώλειες θέτουν υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία του, ιδιαίτερα σε συνθήκες μάχης εναντίον ανταρτικών ομάδων που φαίνεται να εξελίσσουν τις δικές τους τεχνολογικές δυνατότητες.
Για το Μάλι, η απώλεια ενός από τα δύο μόλις Akinci που παρέλαβε από την Τουρκία αποτελεί σοβαρό πλήγμα, τόσο από στρατιωτικής όσο και από πολιτικής άποψης. Η κυβέρνηση της Μπαμακό βασίζεται σε αυτά τα drones για την επιτήρηση και την καταπολέμηση των εξεγέρσεων στα αχανή και δυσπρόσιτα εδάφη της χώρας. Η συντριβή, είτε λόγω εχθρικής ενέργειας είτε λόγω μηχανικής βλάβης, εκθέτει τις αδυναμίες του στρατιωτικού της εξοπλισμού και ενδεχομένως δημιουργεί αμφιβολίες για τη σοφία της επένδυσης σε τουρκική τεχνολογία.
Από την πλευρά της Τουρκίας, η κατάρριψη ενός Akinci από το PKK στο Ιρακινό Κουρδιστάν αποτελεί ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα. Το PKK, το οποίο η Τουρκία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση, έχει αποδείξει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα τουρκικά drones, κάτι που ενισχύει το ηθικό των μαχητών του και παράλληλα υπονομεύει την εικόνα της Τουρκίας ως ανερχόμενης στρατιωτικής δύναμης. Η πιθανή χρήση ιρανικής τεχνολογίας από το PKK περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση, καθώς υποδηλώνει μια έμμεση συνεργασία ή τουλάχιστον μια σύμπτωση συμφερόντων μεταξύ του Ιράν και των Κούρδων μαχητών, κάτι που η Άγκυρα παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία.
Στη Συρία, η SDF φαίνεται να ακολουθεί μια παρόμοια πορεία, αναπτύσσοντας ή αποκτώντας μέσα που της επιτρέπουν να αντιμετωπίζει όχι μόνο τουρκικά drones αλλά και, κατά λάθος, αμερικανικά. Το περιστατικό με το MQ-9 Reaper αποκαλύπτει τόσο τις δυνατότητες όσο και την έλλειψη ακρίβειας στις επιχειρήσεις της SDF. Παράλληλα, η ικανότητα της SDF να καταρρίπτει τουρκικά drones ενισχύει τη θέση της στον συνεχιζόμενο συριακό εμφύλιο πόλεμο και δυσχεραίνει τις επιχειρήσεις της Τουρκίας εναντίον των Κούρδων στη βόρεια Συρία. Υπενθυμίζουμε πως η Τουρκία σκοπεύει να “προκαλέσει” και το Ισραήλ, ενώ την ίδια στιγμή δεν μπορεί να περιορίσει PKK, YPG & SDF.
Οι απώλειες αυτές δεν είναι απλώς μεμονωμένα περιστατικά, αλλά αντικατοπτρίζουν μια ευρύτερη τάση, καθώς οι αντίπαλοι της Τουρκίας και των συμμάχων της προσαρμόζονται γρήγορα στις δυνατότητες των τουρκικών drones και αναπτύσσουν αποτελεσματικά αντίμετρα.
Συνολικά, ο Μάρτιος του 2025 σηματοδοτεί μια κρίσιμη καμπή για το Bayraktar Akinci και την τουρκική στρατιωτική τεχνολογία. Οι απώλειες σε Μάλι, Ιράκ και Συρία αποκαλύπτουν τα όρια της τρέχουσας γενιάς τουρκικών drones και υπογραμμίζουν την ανάγκη για αλλαγές. Αν η Τουρκία δεν προσαρμοστεί στις νέες αυτές πραγματικότητες, κινδυνεύει να δει την επιτυχία της στον τομέα των drones να μετατρέπεται σε ανάμνηση του παρελθόντος.
