F-89J και ΜΒ-1 Genie: Ο Σκορπιός με το πυρηνικό «κεντρί»

Η ψηλή ουρά ήταν το χαρακτηριστικό που έδωσε στο F-89 το όνομά του, Scorpion. Ταιριαστό, αν αναλογισθεί κανείς την ισχύ πυρός που έφερε το αναχαιτιστικό παντός καιρού της Northrop: 104 ρουκέτες FFAR ‘Mighty Mouse’ των 2,75 ιντσών (70 mm) μοιρασμένες στα ακροπτερύγια pods, ικανές να αγκαλιάσουν θανάσιμα οποιοδήποτε σοβιετικό στρατηγικό βομβαρδιστικό πλησίαζε.
O «Σκορπιός» είχε πάντα άσχημο «δάγκωμα». Οι αρχικές εκδόσεις μέχρι το F-89D διέθεταν έξι πυροβόλα M24A-1 των 20 χιλ. στο ρύγχος με 200 βλήματα ανά όπλο τα οποία καταργήθηκαν στα εξοπλισμένα μόνο με πυραύλους αναχαιτιστικά του τύπου. Τα F-89H έφεραν έξι βλήματα αέρος-αέρος GAR-1/2 Falcon της Hughes και ρουκέτες όμως το F-89J ήταν το κάτι άλλο. Για να αντιμετωπίσει την απειλή των σχηματισμών σοβιετικών βομβαρδιστικών η USAF έδωσε στο Scorpion πυρηνικό «κεντρί».

Ο πύραυλος MB-1 (ΑΙR-2A μετά το 1962) της Douglas ήταν ο πρώτος πυρηνικός πύραυλος αναχαίτισης στην ιστορία και ο ισχυρότερος. Διέθετε πυρηνική κεφαλή ουρανίου/πλουτωνίου W25 ισχύος 1,5 κιλοτόννου, εμβέλεια 9,6 χλμ με εκτιμώμενη δραστική ακτίνα (lethal zone) 300 μέτρων και πυραυλοκινητήρα στερεών προωθητικών Thiokol SR49-TC-1 ο οποίος απέδιδε 36.500 λίβρες ώσης επιτρέποντας μεγίστη ταχύτητα 3,3 Mach. Το πρώτο –ανενεργό– βλήμα εκτοξεύθηκε για πρώτη φορά το 1956 και ο τύπος κατέστη επιχειρησιακός τον Ιανουάριο του επόμενου έτους.
Η ιδέα να εξαπολύσεις έναν πύραυλο με πυρηνική κεφαλή εναντίον ενός σχηματισμού βομβαρδιστικών φάνταζε απολύτως λογική τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Τίποτα δεν θα μπορούσε να γλυτώσει από μια πυρηνική έκρηξη στον αέρα. Το Genie δεν είχε σύστημα κατεύθυνσης –δεν το χρειαζόταν άλλωστε. Ο πιλότος του αεροσκάφους-φορέα θα πλησίαζε τα εχθρικά βομβαρδιστικά, θα εξαπέλυε τον πύραυλο και θα έσπευδε να διαφύγει όσο πιο γρήγορα μπορούσε για να μην βρεθεί εντός της εμβέλειας της πυρηνικής έκρηξης που θα ακολουθούσε.



Η πρώτη δοκιμή με live βλήμα Genie πραγματοποιήθηκε στις 07:00:04.6 π.μ. (14:00:04.6 GMT) της 19^ης Ιουλίου 1957 σε ύψος 18.500 ποδών (5.638,8 μ) πάνω από το πεδίο ατομικών δοκιμών Yucca Flats στην Νεβάδα, 105 χλμ βορειοδυτικά του Λας Βέγκας, από ένα F-89J. Την δοκιμή θα κατέγραφε ένα Β-57 σε ρόλο chase.
Το «πυρηνικό» Scorpion με χειριστή τον Σμηναγό Έρικ Χάτσισον και RO (Radar Operator) τον Σμηναγό Άλφρεντ Μπάρμπυ εκτέλεσε τον προβλεπόμενο ελιγμό διαφυγής στρέφοντας απότομα 70 μοίρες για να υπάρχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ του τζετ και της πύρινης σφαίρας που θα επακολουθούσε. Επιταχύνοντας στα 3 Mach, o πύραυλος χρειάσθηκε 4,5΄΄ για να διανύει 4.240 μ. πριν εκραγεί η κεφαλή των 1.7 κιλοτόννων με σήμα του επίγειου σταθμού.

Η πυρηνική λάμψη έγινε ορατή σε απόσταση άνω των 100 μιλίων από το Yucca Flats Range. Αυτή ήταν η πρώτη –και τελευταία– φορά που πυροδοτήθηκε ενεργό Genie. Τo F-89J ‘FV-547’ (s/n 53-2547) του 84th FIS που χρησιμοποιήθηκε στην δοκιμή, ένα μετασκευασμένο F-89D-60-NO, υπηρέτησε για πολλά χρόνια μετά την ιστορική βολή και σήμερα σώζεται σε στατική έκθεση στο Δημοτικό Αεροδρόμιο Great Falls της Μοντάνα, στην Αεροπορική Εθνοφρουρά της οποίας πέταξε με το 186th FIS το τελευταίο διάστημα της καριέρας του.
Από το 1957 μέχρι το 1962 κατασκευάσθηκαν συνολικά 3.150 βλήματα ΜΒ-1 ενώ η Douglas παρήγαγε και μια εκπαιδευτική έκδοση, με ανενεργό πυραυλοκινητήρα και χωρίς πυρηνική κεφαλή, με την ονομασία ATR-2. Παρά το… παράλογα λογικό σκεπτικό χρήσης τους, οι πύραυλοι Genie εξόπλισαν τα F-89J, τα F-101B Voodoo της USAF και της Καναδικής Αεροπορίας –με τον έλεγχο των βλημάτων να ανήκει στους Αμερικανούς– και κατόπιν τα F-106A Delta Dart ως τα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Σημειωτέον ότι τα 350 αεροσκάφη της έκδοσης –J (μετασκευασμένα F-86D των Block D-35 έως D-75) ήταν τα βαρύτερα οπλισμένα αναχαιτιστικά όλων των εποχών: εκτός από δύο ΜΒ-1 αναρτημένους σε ισάριθμους φορείς κάτω από τις πτέρυγες, μπορούσαν να φέρουν σε επιπλέον πυλώνες τέσσερεις συμβατικούς πυραύλους αέρος-αέρος GAR-2A (ΑΙΜ-4C) Falcon, συν 104 ρουκέτες των 2,75 ιντσών στα τεράστια pods/δεξαμενές καυσίμου των ακροπτερυγίων.
Από την αρχή η Northrop σχεδίασε το F-89 ως ‘bomber killer’ με αποστολή να καταρρίπτει σοβιετικά στρατηγικά βομβαρδιστικά με ένα τρομερό μπαράζ πυραύλων πριν να πλησιάσουν τις ΗΠΑ. Ο Χειριστής Ραντάρ καθοδηγούσε με το AN/APG-40 τον πιλότο προς τον στόχο και αυτός προέβαινε στην αναχαίτιση και καταστροφή του, ημέρα ή νύκτα, (σχεδόν) με κάθε καιρό.

Αν και διέθετε ό,τι πιο σύγχρονο για την εποχή του στον τομέα των ηλεκτρονικών και των όπλων, η σχεδίαση του F-89 ήταν αρκετά συμβατική. Εφοδιασμένο με δυο τουρμποτζέτ J35-Α-35 της Allison με ένα στοιχειώδες σύστημα μετάκαυσης και ισχύ 5.440 λίβρες ώσης έκαστος ή 7.200 λίβρες με afterburner, είχε ταχύτητα πλεύσης 465 μιλίων/ώρα (630 μίλια/ώρα με ΑΒ) και ακτίνα δράσης 1.000 μιλίων ενώ η επιχειρησιακή του οροφή έφθανε τα 49.200 πόδια (F-89D).
Το Scorpion ήταν το πρώτο δικινητήριο αναχαιτιστικό τζετ παντός καιρού που εξόπλισε τις Μοίρες της Air Defense Command. Το πρωτότυπο XF-89 πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση στις 16 Αυγούστου 1948 και τα πρώτα F-89A παραγωγής άρχισαν να παραδίδονται τον Σεπτέμβριο του ’50. Παρήχθησαν συνολικά 1.050 αεροπλάνα όλων των εκδόσεων τα οποία άφησαν φήμη μιας εξαιρετικά σταθερής πλατφόρμας όπλων αλλά και αχόρταγης «ρουφήχτρας» (λόγω της χαμηλής θέσης των αεραγωγών) οποιουδήποτε αντικειμένου είχε αφεθεί κοντά τους στην πίστα.

Οι Μοίρες της ADC είχαν συχνές μετασταθμεύσεις σε προκεχωρημένα αεροδρόμια στην Αλάσκα και στο Λάμπραντορ του Καναδά, με επιχειρησιακές συνθήκες που κυμαίνονταν από βασικές έως, λίαν επιεικώς, ακραίες. Εκεί ο Ψυχρός Πόλεμος δεν ήταν απλώς ψυχρός, ήταν παγωμένος.
Μια τυπική περιπολία διαρκούσε 2 ώρες και 15 λεπτά αλλά ο κανόνας στις Μοίρες QRA ήταν ατελείωτες επιφυλακές, καιρός συνήθως άθλιος που δοκίμαζε τις αντοχές προσωπικού και αεροπλάνων –οι ιπτάμενοι φορούσαν ειδικά parkas και φόρμες ισχυρού ψύχους καθώς σε περίπτωση εγκατάλειψης έπρεπε να επιβιώσουν– και στο νου πάντα η σκέψη ότι αυτοί ήταν η πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια στους «Κόκκινους».
Αλέξανδρος Θεολόγου