Είναι μεγάλα, χοντρά και βρωμάνε καύσιμο αλλά για την ισραηλινή Αεροπορία τα C-130 είναι κάτι παραπάνω από πολύτιμα. Είναι πολλαπλασιαστές ισχύος. Βετεράνοι σχεδόν όλων των πολέμων και κρίσεων που έχει γνωρίσει το Ισραήλ, έχουν κάνει τα πάντα –από ρίψεις εφοδίων, αλεξιπτωτιστών και κομάντος των Ειδικών Δυνάμεων πίσω από τις γραμμές του εχθρού μέχρι ανθρωπιστικές επιχειρήσεις και μεταφορά χιλιάδων Αιθιόπων Εβραίων την δεκαετία του ’80. Τα C-130 ‘Karnaf’ (Ρινόκερος) είναι η «άλλη» Αεροπορία του Ισραήλ. Και η ιστορία τους, όσο δεν καλύπτεται από το πέπλο του απορρήτου, είναι άκρως ενδιαφέρουσα.
Η θρυλική επιδρομή στο Entebbe ίσως είναι η πιο διάσημη επιχείρηση των ισραηλινών C-130. Όμως δεν είναι η μόνη. Ικανά να μεταφέρουν σχεδόν 45 lbs φορτίου (C-130-J-30) ή τέσσερα οχήματα Hummer ή 92 άτομα (καθήμενους) ή 200 άτομα (χωρίς θέσεις) και να προσγειώνονται ακόμη και σε πρόχειρα πεδία, όχι μεγαλύτερα από μέγεθος γηπέδου ποδοσφαίρου, τα μεταγωγικά αυτά κρύβουν πολλές εκπλήξεις. «Τίποτα δεν είναι πολύ μακριά ή απρόσιτο» λένε με νόημα τα πληρώματά τους.
Η μακρά σχέση της IAF με το ‘Charlie’ ξεκίνησε το 1971, όταν ο Αρχηγός της Αεροπορίας, Υποπτέραρχος Μορντεχαϊ «Μόττι» Χοντ, όρισε τον Γιεχόσουα Σάνι επικεφαλής της αντιπροσωπείας που θα μετέβαινε μυστικά στις ΗΠΑ για να διερευνήσει την απόκτηση αεροσκαφών του τύπου. Μήνες αργότερα η ισραηλινή αντιπροσωπεία επέστρεψε με τα δύο πρώτα C-130Ε. Ωστόσο ο κύριος όγκος των νέων μεταγωγικών θα έφθανε δύο χρόνια αργότερα, κατά την διάρκεια του Πολέμου του Γιόμ Κιππούρ, στο πλαίσιο του κατεπείγοντος εξοπλισμού του Ισραήλ από τους Αμερικανούς σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του.
Τα δώδεκα μεταγωγικά δεν θα μπορούσαν να είχαν φθάσει σε καλύτερη ώρα. Μέχρι το 1976 τα C-130 είχαν διπλασιαστεί, μοιρασμένα στις Μοίρες 103 «Ελέφαντας» και 131 «Κίτρινο Πουλί» με έδρα το αεροδρόμιο Lod –το σημερινό Ben-Gurion International. Διατελέσας αργότερα Μοίραρχος του ‘Yellow Bird Squadron’ o Σάνι ηγήθηκε των αεροσκαφών που πέταξαν στην Ουγκάντα για την απελευθέρωση 102 Ισραηλινών ομήρων.
Η Επιχείρηση Κεραυνός έφερε τα ‘Charlie’ της ΙΑF στο προσκήνιο. Η πτήση τεσσάρων C-130 σχεδόν 2.500 μίλια μέχρι το Entebbe ήταν ολόκληρη μια πρόκληση καθώς τα αεροπλάνα έπρεπε να φθάσουν δίχως να γίνουν αντιληπτά. «Το κύριο στοιχείο της επιχείρησης ήταν ο αιφνιδιασμός» θυμίζει ο Σάνι. «Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ένα φορτηγό να μπλοκάρει τον διάδρομο κι αυτό ήταν, η επιχείρηση θα τελείωνε. Επομένως, η μυστικότητα ήταν ζωτικής σημασίας».
Οι σχεδιαστές της επιχείρησης ανησυχούσαν ότι τα φώτα του διαδρόμου στο Entebbe ίσως να ήταν σβηστά, έτσι οι κομάντος στο αεροσκάφος του Σάνι –το πρώτο που προσγειώθηκε– τοποθέτησαν προσωρινό φωτισμό ο οποίος απέβη κρίσιμος καθώς τα φώτα όντως τέθηκαν εκτός λειτουργίας ενώ προσέγγιζε το τρίτο αεροσκάφος. «Μετά το Entebbe η Αεροπορία αναγνώρισε το C-130 ως κανονικό πολεμικό αεροπλάνο» επισημαίνει ο Γιεχόσουα Σάνι.
Όταν ερωτάται ένας Ισραηλινός πιλότος μεταγωγικού για τις επιχειρήσεις στις οποίες έχει λάβει μέρος συνήθως απαντά με ένα επιφυλακτικό μειδίαμα λέγοντας απλά «χρησιμοποίησε την φαντασία σου». Για την ακρίβεια υπάρχουν αποστολές τόσο απόρρητες που ούτε η φαντασία δεν μπορεί να συλλάβει. Η συμμετοχή στις προετοιμασίες της Επιχείρησης Όπερα, του βομβαρδισμού του ιρακινού πυρηνικού αντιδραστήρα Osirak το 1981, ήταν μια από αυτές.
Ο Σάνι θυμάται ότι πετούσε πάνω από την σαουδαραβική έρημο μια τετράωρη αποστολή εναερίου ανεφοδιασμού δύο RF-4E τα οποία εκτελούσαν προπαρασκευαστική αναγνώριση της περιοχής του αντιδραστήρα. «Η δουλειά μας ήταν να πετάμε πάνω από την έρημο περιμένοντας να ανεφοδιάσουμε τα Phantom, εκτελώντας πτήση αναγλύφου (nap-of-the-earth) ώστε να αποφύγουμε τον εντοπισμό μας. Ο δε ανεφοδιασμός έπρεπε να γίνει σε χαμηλό ύψος –τόσο χαμηλά που τα Phantom σήκωναν σύννεφα άμμου από την επιφάνεια της ερήμου.
«Ήταν μέρα μεσημέρι και το αεροσκάφος μου έβγαζε μάτι…» λέει χαρακτηριστικά. Κάποια στιγμή το ισραηλινό αεροσκάφος διοίκησης και ελέγχου που επιτηρούσε την κατάσταση ανέφερε ότι ένα ζευγάρι σαουδαραβικών F-5E απογειώθηκε για να τους αναχαιτίσει αλλά υπολογίζοντας την εμβέλειά τους εκτιμήθηκε πως δεν αποτελούσαν απειλή, κάτι που αποδείχθηκε αληθές.
«Το επόμενο έτος, όταν φοιτούσα στο Air War College της USAF, ένας από τους εκπαιδευτές με φώναξε λέγοντάς μου ‘έλα εδώ Τζόσουα, θέλω να σου πω μια ιστορία’ και μου εκμυστηρεύθηκε ότι τότε ήταν εκπαιδευτής στα F-5 στην αεροπορική βάση Ταμπούκ». Όπως του είπε, ένα από τα F-5Ε πέρασε το όριο ‘bingo’, την ελάχιστη απαιτούμενη ποσότητα καυσίμου για ασφαλή επιστροφή. Ο πιλότος του εγκατέλειψε και το μαχητικό συνετρίβη στην έρημο. Το άλλο F-5 κατάφερε να επιστρέψει στην βάση αλλά ο χειριστής απέτυχε να κατεβάσει το σύστημα προσγείωσης, καταστρέφοντας το αεροπλάνο. «Όσον αφορά εμένα, έπρεπε να μου πιστωθούν δυο kills» αστειεύεται.
Εκείνη η αποστολή δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με μια που είχε πετάξει δέκα χρόνια νωρίτερα, κατά την διάρκεια του Πολέμου του Γιόμ Κιππούρ. Μετά το σοκ της επιτυχημένης αιγυπτιακής επίθεσης οι δυνάμεις του Ισραήλ αντέδρασαν, καταφέρνοντας τελικά να στήσουν προγεφύρωμα στην απέναντι πλευρά της Διώρυγας του Σουέζ. Τα C-130 ήταν τα πρώτα που προσγειώθηκαν σε αιγυπτιακό έδαφος μεταφέροντας εφόδια σε προκεχωρημένες βάσεις.
Έχοντας μόλις προσγειωθεί με φορτίο 20 τόννων καυσίμου στο καταληφθέν αεροδρόμιο Φαΐντ ο Σάνι είδε με τρόμο ένα αιγυπτιακό μαχητικό να έρχεται για πολυβολισμό. «Έβλεπα το MiG να στρέφει προς το μέρος μου και να ευθυγραμμίζεται για βολή… Αισθάνεσαι αβοήθητος, ότι αυτό είναι το τέλος» λέει. Η σωτηρία ήλθε ανέλπιστα με την εμφάνιση ενός ισραηλινού Nesher που κατέρριψε το MiG. Η ειρωνεία ήταν ότι ο Σάνι ήταν τότε Διοικητής της Μοίρας των Boeing 377M Stratocruiser αλλά πετούσε C-130 επειδή ήταν ένας από τους λίγους Ισραηλινούς πιλότους πιστοποιημένους στον τύπο.
Σήμερα η IAF επιχειρεί με έναν στόλο που περιλαμβάνει C-130E, εκσυγχρονισμένα C-130H, ιπτάμενα τάνκερ KC-130H και τα νέα C-130J-30 Super Hercules ή ‘Shimshon’ (Σαμψών) όπως είναι γνωστά σε ισραηλινή υπηρεσία. Μάλιστα η 131 Μοίρα ‘Yellow Bird’ έχει χωριστεί σε δύο Σμήνη, ένα που πετά με τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη και ένα με αυτά της έκδοσης –J.
Η δουλειά σίγουρα δεν λείπει. Τα πληρώματα πετούν ημέρα και νύκτα (επιχειρώντας από προετοιμασμένους και μη διαδρόμους) μεταφέροντας προσωπικό με τον εξοπλισμό του και οχήματα και εκτελώντας ρίψεις για τον ανεφοδιασμό φιλίων δυνάμεων ακόμη και πίσω από τις εχθρικές γραμμές. Επίσης πραγματοποιούν ρίψεις φωτιστικών βομβών, αποστολές αναγνώρισης και έρευνας-διάσωσης αλλά και υποστήριξη μέσων ειδικών επιχειρήσεων ανεφοδιάζοντας εν πτήσει βαριά ελικόπτερα CH-53 ‘Yas’ur’.
Τα ισραηλινά ‘Karnaf’ μπορούν να ανεφοδιαστούν από ιπτάμενα τάνκερ B707 ‘Re’em’ με πρόβολο (boom refueling) αυξάνοντας έτσι ακόμη περισσότερο την ακτίνα δράσης τους. Ειδικά τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη της έκδοσης –H και τα C-130J-30 θεωρούνται assets που προσδίδουν νέες δυνατότητες στην IAF. Οι δε «Ερυθρές» πτήσεις που εκτελούν τα αεροσκάφη σε προορισμούς εκτός Ισραήλ είναι τόσο απόρρητες που μόνο να μαντέψει μπορεί κανείς. Όπως λένε χαρακτηριστικά όσοι πετούν με αυτά, «φθάνουμε μακριά, αθέατοι και αιφνιδιαστικά».
Αλέξανδρος Θεολόγου
