Την καταγραφή δραστηριοτήτων για το 2023 έκανε η Διεύθυνση Αμυντικών Βιομηχανιών της Τουρκικής Προεδρίας, η γνωστή SSB, δείχνοντας όχι μόνο το εύρος των τουρκικών προγραμμάτων εξοπλισμών και σχετικών ερεύνων και αναπτύξεων, αλλά και με τι ταχύτητα τα διάφορα εγχώριας παραγωγής συστήματα μπαίνουν σε υπηρεσία στις Ένοπλες Δυνάμεις. Δεν υπάρχει δυστυχώς πεδίο σύγκρισης με την ελληνική σκηνή, όπου είναι ελάχιστη η συμμετοχή της δικής μας -και πολύ μικρότερης- αμυντικής βιομηχανίας στους εξοπλισμούς μας.
Αναλυτικά λοιπόν η τουρκική πλευρά καταγράφει τα εξής κύρια γεγονότα και επιτεύγματα για την περασμένη χρονιά:
Εναέρια Συστήματα
- Παρουσίαση του νέου μαχητικού 5ης γενιάς Kaan, με δοκιμή κινητήρων (η πρώτη πτήση έγινε φέτος)
- Πρώτη πτήση του μη επανδρωμένου τζετ, ANKA-3
- Πρώτη πτήση του τζετ εκπαιδευτικού Hurjet
- Πρώτη πτήση του μη επανδρωμένου, Bayraktar TB3, για ναυτική χρήση
- Πρώτη πτήση του μεσαίου επιθετικού ελικοπτέρου ATAK-2
- Ολοκλήρωση βασικών πτητικών δοκιμών του μη επανδρωμένου τζετ, Kizilelma, έναρξη νέας φάσης δοκιμών για μαζική παραγωγή
- Πρώτη πτήση του ελικοπτέρου γενικής χρήσης, T-625 Gokbey με εγχώριας κατασκευής κινητήρα TS-1400
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις των 3 πρώτων F-16 Block 30, αναβαθμισμένων με το πρόγραμμα OZGUR
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις του 6ου αεροσκάφους ναυτικής συνεργασίας P-72 μετά από αναβάθμιση
- Εξαγωγή επιθετικών ελικοπτέρων T-129 στην Νιγηρία
- Δοκιμή άφεσης πυραύλου cruise Cakir από μη επανδρωμένο Akinci
- Δοκιμή άφεσης κατευθυνόμενων βομβών HGK-82 από μη επανδρωμένο Akinci
- Δοκιμή βολής βαριάς κατευθυνόμενης ρουκέτας TRG-230 από μη επανδρωμένο, Akinci
- Ολοκλήρωση δοκιμαστικών βολών εγχώριας κατασκευής πυραύλων αέρος-αέρος, μικρού βεληνεκούς Bozdogan και μεσαίου βεληνεκούς Gokdogan
- Δοκιμή βολής αντιαρματικού πυραύλου Kuzgun από μη επανδρωμένο, Aksungur
- Πρώτη δοκιμή μίνι cruise πυραύλου Kemankes από μη επανδρωμένο, Baytaktar TB2
- Δοκιμή εξαπόλυσης κιτ κατευθυνόμενης βόμβας Gozde από F-16 και μη επανδρωμένο, Akinci.
Βλέπουμε εδώ πως μέσα σε ένα έτος η Τουρκία έκανε 4 πρώτες πτήσεις νέων αεροσκαφών, δύο από αυτά μη επανδρωμένα υψηλών επιδόσεων, ένα -το Hurjet- εκπαιδευτικό και αργότερα ελαφρύ μαχητικό, και ένα βαρύ επιθετικό ελικόπτερο, ενώ παραλίγο να κάνει και την πρώτη πτήση του Kaan, η οποία είχε εξαγγελθεί για τις 27 Δεκεμβρίου. Στα παραπάνω προσθέτουμε και τη σωρεία τοπικής κατασκευής αεροπορικών όπων που ενσωματώνονται σε μη επανδρωμένα αλλά και σε F-16 της Αεροπορίας.
Συστήματα Ξηράς
- Δοκιμή βαλλιστικού βλήματος μεγάλης εμβελείας Tayfun
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις των πρώτων αμφίβιων τεθωρακισμένων ΖΑΗΑ
- Έναρξη επιχειρησιακών δοκιμών του “εθνικού άρματος” Altay (μετά από πολλές καθυστερήσεις)
- Ολοκλήρωση του πρώτου φορτηγού εφοδιαστικής υποστήριξης 8Χ8, για μεταφορά κοντέινερ, για το πρόγραμμα DERMAN
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις του 300ου τεθωρακισμένου φορέα όπλων της FNSS (τύποι PARS 4X4 και Kaplan)
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις των πρώτων μη επανδρωμένων τανκετών Barkan Ι και Barkan II
- Ολοκλήρωση δοκιμών του μη επανδρωμένου μίνι τροχοφόρου Kapgan, με πυροβόλο 12,7 χιλιοστών
- Εξέλιξη διαφόρων τύπων μη επανδρωμένων και παραδόσεις τους στις Ένοπλες Δυνάμεις
- Δοκιμαστικές βολές αντιαρματικού πυραύλου Karaok
- Πρώτη βολή μεγάλης εμβελείας για τον αντιαρματικό πύραυλο L-UMTAS
Στα συστήματα ξηράς, κατά την άποψη μας το πιο σημαντικό γεγονός του 2023, ήταν η εμφάνιση, με δοκιμή εμβελείας 560 χιλιομέτρων, του βαλλιστικού πυραύλου Tayfun. Αυτός, ακόμη και να είναι με μικρή πολεμική κεφαλή, ως εξέλιξη του προηγούμενου μοντέλου, Bora, γίνεται έντονη απειλή για το άμεσο μέλλον, καθώς με τέτοια εμβέλεια μπορεί να προσεγγίσει το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας.
Συστήματα αεράμυνας
- Υπογραφή συμβολαίων για μαζική παραγωγή αντιαεροπορικών πυραύλων Hisar και Siper
- Συνέχιση παραδόσεων στις Ένοπλες Δυνάμεις των συστημάτων αεράμυνας μικρού βεληνεκούς, Korkut
- Ενσωμάτωση σε πλοία του Ναυτικού του συστήματος άμυνας σημείου Gokdeniz.
Ξεχωρίζει εδώ η συμβολαιοποίηση παραγωγής των βλήματων αεράμυνας Hisar/Siper (το δεύτερο είναι το μεγάλου βεληνεκούς), τα οποία θα εξοπλίσουν και πυροβολαρχίες ξηράς αλλά και τα πλοία επιφανείας του Ναυτικού, για μεγαλύτερη ομοιοτυπία.
Τουρκική δοκιμή του αντιαεροπορικού πυραύλου Siper 2, εμβέλειας 150 χιλιομέτρων
Ναυτικά Συστήματα
- Ενσωμάτωση και πρώτη δοκιμαστική βολή τορπίλης (βαρέως τύπου) AKYA από υποβρύχιο, το TCG Preveze.
Και εδώ έχουμε την διαδρομή προς την απεξάρτηση από όπλα εξωτερικού, καθώς η Τουρκία θα εγκαταστήσει στα υποβρύχια της, τις δικές της τορπίλες και αργότερα τον αντιπλοϊκό πύραυλο ATMACA.
Τουρκικό υποβρύχιο έκανε βολή της τορπίλης Akya, τοπικής κατασκευής
Ήλεκτρονικά Συστήματα
- Παράδοση εθνικού ραντάρ Μurad, για δοκιμή σε αεροσκάφος F-16 (θα ενσωματωθεί στο πρόγραμμα αναβάθμισης OZGUR), όπως και για δοκιμή με το μη επανδρωμένο Akinci (ώστε το τελευταίο να μπορεί να φέρει όπλα αέρος-αέρος)
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις του φορητού συστήματος παρεμβολών MERTER
- Έναρξη μαζικής παραγωγής πυργίσκου ηλεκτροοπτικών ASELFLIR-500, για μη επανδρωμένα
- Παράδοση στις Ένοπλες Δυνάμεις του συστήματος ανίχνευσης ναρκών YENER, πάνω σε τεθωρακισμένο όχημα ARMA 8X8.
- Εξέλιξη νέας γενιάς συστημάτων στοχοποίησης-παρακολούθησης.
Πέρα από τα παραπάνω παρατίθονται και σειρά από εκδηλώσεις, εκθέσεις, δοκιμές, εκπαιδευτικά προγράμματα, επιδόσεις οικονομικές των διαφόρων τουρκικών αμυντικών εταιριών, και βέβαια οι μεγάλες εξαγωγές αμυντικών συστημάτων που προσέγγισαν τα 6 δις δολάρια το 2023. Ακόμη στο διαστημικό τομέα, έγινε εκτόξευση πυραύλου που έφθασε τα 136 χιλιόμετρα σε ύψος, εκτόξευση μίνι δορυφόρων, ενώ υπήρχε και εξέλιξη για τον κατασκοπευτικό δορυφόρο Gokturk-3, ο οποίος προγραμματίζεται να μπει σε τροχιά το 2025.
Συνολικά στην Τουρκία εκτελούνται αυτή την περιόδο κάπου 850 αμυντικά προγράμματα, με την τοπική βιομηχανία να μετέχει μαζικά, σε ευθεία σύνδεση με τον ακαδημαϊκό χώρο, όπου έχουν ιδρυθεί κέντρα τεχνολογίας στηριζόμενα από τις μεγάλες επιχειρήσεις, και με εξαγγελία χιλιάδων προσλήψεων μηχανικών και τεχνιτών. Ενώ υπάρχει κεντρικός συντονισμός από την SSB, τις κλαδικές οργανώσεις των εταιρειών, και τα διάφορα επιμελητήρια.
Έτσι η τουρκική αμυντική βιομηχανία είναι σε φάση ταχείας ανάπτυξης, μετά από πολυετή διαδρομή, στηριζόμενη βέβαια γενναία από τον κρατικό προυπολογισμό και μια σειρά εθνικών ταμείων, για έρευνα και ανάπτυξη, προφανώς με μεγάλες εθνικές παραγγελίες και με επιδότηση και εθνική στήριξη στις προσπάθειες εξαγωγών. Μια κατάσταση που υλοποιεί και το στόχο για σχεδόν πλήρη εγχώρια παραγωγή κάθε αμυντικού συστήματος, αλλά και για μετατροπή της Τουρκίας σε σημαντικό πωλητή όπλων διεθνώς, με έμφαση σε αναπτυσσόμενες αγορές, όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση.
