Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης των Ενόπλων Δυνάμεων, εδώ και αρκετούς μήνες έχει προαναγγείλει την απόσυρση των 24 μαχητικών Mirage 2000-5Mk2 της Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία εδρεύουν στην Τανάγρα. Η είδηση αυτή, αν και ίσως εντάσσεται σε μια ευρύτερη λογική ανανέωσης του στόλου των μαχητικών της ΠΑ, μοιάζει να αφήνει ξεχνάει κάποιες σημαντικές λεπτομέρειες.
Τα Mirage 2000-5Mk2 είναι αναμφίβολα σύγχρονα μαχητικά καθώς είναι εξοπλισμένα με το εξαιρετικό ραντάρ RDY-2, που τους επιτρέπει να εντοπίζουν και να εμπλέκουν στόχους με ακρίβεια. Το RDY-2 δεν είναι AESA, αλλά θεωρείται ένα από τα καλύτερα ραντάρ μηχανικής σάρωσης. Τα ελληνικά αεροσκάφη μπορούν να φέρουν πυραύλους MICA IR/EM και να εκμεταλλευτούν πλήρως τις δυνατότητές του, αλλά και τους νεότερους MICA NG, που αποτελούν μια εξαιρετική επιλογή στον αγώνα αέρος-αέρος. Επιπλέον, διαθέτουν τη δυνατότητα να εξαπολύσουν πυραύλους cruise SCALP-EG, προσφέροντας στην ΠΑ μια στρατηγική ικανότητα προβολής ισχύος σε μεγάλες αποστάσεις.
Ας δούμε όμως τα δεδομένα των αεροσκαφών αυτών πιο προσεκτικά. Τα Mirage 2000-5Mk2 είναι μονοκινητήρια αεροσκάφη, κάτι που σημαίνει σημαντικά χαμηλότερο κόστος χρήσης και συντήρησης σε σύγκριση με τα δικινητήρια Rafale F3R, τα οποία ήδη ενισχύουν το οπλοστάσιό μας και κάνουν τη διαφορά. Τα Rafale είναι φυσικά εξαιρετικά, αλλά η λογική λέει ότι ένας στόλος με ποικιλία δυνατοτήτων και χαμηλότερο λειτουργικό κόστος δεν είναι κάτι που πετάμε χωρίς έστω μια δεύτερη σκέψη.
Πολεμική Αεροπορία: Αντέχουμε να πουλήσουμε τα Mirage 2000-5 και τα F-16 Blk 30;
Μπορεί να μην έχουν την αίγλη των Rafale, αλλά τα Mirage 2000-5Mk2 δεν είναι ξεπερασμένα απομεινάρια του παρελθόντος, είναι μαχητικά που μπορούν να σταθούν άνετα δίπλα στα Rafale, καλύπτοντας διαφορετικές αποστολές, από την αεροπορική υπεροχή μέχρι τις επιθέσεις κρούσης ακριβείας. Με τις κατάλληλες αναβαθμίσεις, τα αεροσκάφη μπορούν να αποκτήσουν και έναν ισχυρό ρόλο αέρος-εδάφους, φέροντας έξυπνα όπλα από το Ισραήλ (SPICE διαφόρων τύπων) ή τη Γαλλία (AASM), αλλά και να αναλάβουν αποστολές εναντίον στόχων στη θάλασσα με τους πυραύλους AM.39 Exocet, που η ΠΑ έχει ήδη στο οπλοστάσιό της. Πρέπει να γίνουν κάποιες αλλαγές, αλλά σίγουρα το κόστος θα είναι εξαιρετικά χαμηλό, άλλωστε η Dassault έδωσε τέτοιες δυνατότητες στα πρώην γαλλικά, νυν ουκρανικά Mirage 2000-5F (που είναι και υποδεέστερα των ελληνικών).
Ας σκεφτούμε τώρα πιο μακριά. Η γεωπολιτική σκακιέρα αλλάζει συνεχώς, και δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα με τις ΗΠΑ στο μέλλον. Η νέα αμερικανική κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του Προέδρου Τραμπ ή όποιου τον διαδεχθεί, μπορεί να επιχειρήσει να πιέσει την Ελλάδα να αποδεχθεί τετελεσμένα, όπως βλέπουμε τώρα με την Ουκρανία. Δεν είναι καθόλου κακό να έχουμε μια ισχυρή “γαλλική πτέρυγα” στην Τανάγρα, και γιατί όχι, και σε κάποια ακόμη βάση της ΠΑ. Για παράδειγμα, η 110 ΠΜ στη Λάρισα έχει αρκετό χώρο να φιλοξενήσει Mirage 2000-5Mk2.
Mirage 2000-5Mk2 – Μήπως η λύση για την επόμενη ημέρα στην ελληνική αναχαίτιση είναι ήδη εδώ;
Από το 1985, η Ελλάδα και η Πολεμική Αεροπορία “πατάνε σε δύο βάρκες”, διατηρώντας πάντα και γαλλικά μαχητικά στο οπλοστάσιό τους, πέρα από τα αμερικανικά. Αυτή η στρατηγική διπλής πηγής έχει αποδειχθεί ίσως αποτυχία σε επίπεδο οικονομοτεχνικό, αλλά σίγουρα μια έξυπνη λύση σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής και διαφοροποίησης των πηγών εξοπλισμού. Η ελληνο-γαλλική φιλία δεν έχει κλονιστεί ποτέ, και η Γαλλία έχει αποδειχθεί αξιόπιστος εταίρος. Ό,τι και να γίνει λοιπόν με τις ΗΠΑ, η ΠΑ θα έχει πάντα μαχητικά στον αέρα, χάρη στη γαλλική τεχνολογία και υποστήριξη.
ΑΠΟΨΗ: Rafale, γιατί όλα δείχνουν πως θα ξεπεράσει το Mirage 2000 σε επιτυχία;
Και τώρα, ας πάμε στα ίδια τα αεροσκάφη που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Τανάγρα. Από τα 24 Mirage 2000-5Mk2, τα 15 είναι νέας κατασκευής, παραδομένα απευθείας από τη Dassault, με ελάχιστες ώρες πτήσης. Κάποια από αυτά, μάλιστα, μπορεί να έχουν λιγότερες από 1.000 ώρες στον αέρα, καθώς την εποχή των Μνημονίων πολλά έμειναν καθηλωμένα λόγω περικοπών. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε στα χέρια μας ουσιαστικά “φρέσκα” μαχητικά, με ελάχιστη χρήση και μεγάλο περιθώριο επιχειρησιακής ζωής.
Φανταστείτε τα ελληνικά Mirage με Link 16 για πλήρη διαλειτουργικότητα με το ΝΑΤΟ και τα Rafale, με ένα σκοπευτικό κράνους για να δώσουμε στους πιλότους μας πλεονέκτημα στην αερομαχία, και επιπλέον όπλα όπως οι Exocet ή ισραηλινές βόμβες ακριβείας. Το μόνο που χρειάζεται είναι να πείσουμε τους Γάλλους και την Dassault να μας στηρίξουν σε αυτό το εγχείρημα – κάτι που, δεδομένης της ιστορικής μας σχέσης, δεν φαντάζει ακατόρθωτο.
Αιρετικό ΘΕΜΑ: Εκσυγχρονισμός των Mirage 2000-5Mk2 της ΠΑ στα πρότυπα των ΗΑΕ;
Αυτό που χρειάζεται είναι μια συντονισμένη προσπάθεια από την ΠΑ, με την εμπλοκή της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) και του ιδιωτικού τομέα, για να φέρουμε και τα 24 αεροσκάφη σε πλήρη επιχειρησιακή κατάσταση. Δεν μιλάμε για επισκευές από το μηδέν, αλλά για συντήρηση και αναβάθμιση – μια επένδυση που μπορεί να αποδώσει πολλαπλάσια.
Και εδώ μπαίνει η σκέψη του σημερινού μας άρθρου. Αντί να αποσύρουμε αυτά τα 24 Mirage, γιατί να μην τα κρατήσουμε και να διεκδικήσουμε κι άλλα;
Υπάρχουν χώρες που αποσύρουν σταδιακά τα δικά τους Mirage 2000-5, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ή το Κατάρ με τα Mirage 2000-5QA. Τα ΗΑΕ διαθέτουν έναν στόλο που θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε σταδιακά σε λογική τιμή, ενώ αντίστοιχα στο Κατάρ θα μπορούσαμε να κάνουμε μια προσφορά για τα 12 αεροσκάφη του. Αυτά τα αεροσκάφη δεν είναι παρατημένα, όπως για παράδειγμα έχει συμβεί με τα ελληνικά Mirage 2000EGM.BGM καθώς με ελάχιστεςπροσθήκες μπορούν να γίνουν αξιόμαχα. Ας δούμε τα δεδομένα και ας καταλήξουμε σε μια εκτίμηση, λαμβάνοντας υπόψη τις δυνατότητες των αεροσκαφών και τα όπλα που μπορούν να φέρουν.
ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ: Ελληνικές κινήσεις για την απόκτηση των 12 Mirage 2000-5DA του Κατάρ
Από το Κατάρ, όπως είπαμε η ΠΑ θα μπορούσε να στοχεύσει στα 12 Mirage 2000-5QA που διαθέτει η Καταριανή Αεροπορία. Αυτά τα αεροσκάφη, αν και παλαιότερα από τα ελληνικά Mirage 2000-5Mk2, είναι σε καλή κατάσταση, καθώς το Κατάρ τα χρησιμοποιεί κυρίως για περιπολίες και δεν τα έχει φθείρει σε εντατικές επιχειρήσεις. Το Κατάρ έχει ήδη στραφεί σε νεότερα μαχητικά, όπως τα Rafale, τα Typhoon και τα F-15QA, οπότε τα Mirage 2000-5QA είναι άμεσα διαθέσιμα. Με δεδομένη την πρόθεση της Ελλάδας να ενισχύσει τον στόλο της, η απόκτηση και των 12 αεροσκαφών είναι εφικτή, ειδικά αν υπάρξει μια λογική οικονομική πρόταση ή ανταλλαγή με άλλο πολεμικό υλικό.
Από τα ΗΑΕ, η κατάσταση είναι πιο σύνθετη, καθώς τα Mirage 2000-9 που διαθέτουν δεν πρόκειται να αποσυρθούν όλα άμεσα. Τα ΗΑΕ έχουν παραγγείλει 80 Rafale F4, με τις παραδόσεις να ξεκινούν σταδιακά από το 2027 και να ολοκληρώνονται έως το 2031. Ωστόσο, ήδη από το 2020 υπάρχουν ενδείξεις ότι σκοπεύουν να αποδεσμεύσουν έναν αριθμό Mirage 2000-9, καθώς επικεντρώνονται στα F-16V και τα Rafale.
Τα αεροσκάφη των ΗΑΕ είναι τα πιο σύγχρονα της οικογένειας Mirage 2000-5, με το εξελιγμένο ραντάρ RDY-2, δυνατότητες πολλαπλών ρόλων και ενσωμάτωση προηγμένων όπλων. Είναι σε εξαιρετική κατάσταση, με πολλά να έχουν αναβαθμιστεί πρόσφατα (συμβόλαιο 489,5 εκατ. δολαρίων με τη Dassault το 2019). Μια λογική εκτίμηση για την Ελλάδα θα ήταν η απόκτηση 20-30 Mirage 2000-9, καθώς τα ΗΑΕ δεν θα τα αποσύρουν όλα ταυτόχρονα, αλλά σταδιακά, δίνοντας προτεραιότητα στη διατήρηση ενός μεικτού στόλου μέχρι να ολοκληρωθεί η ένταξη των Rafale.
ThinkOutOfTheBox: Αγορά Mirage 2000-9 από τα ΗΑΕ και πώληση των F-16 Block 50
Συνολικά, η ΠΑ θα μπορούσε να εξασφαλίσει 32-42 Mirage 2000 από τις δύο χώρες: 12 από το Κατάρ και 20-30 από τα ΗΑΕ. Αυτός ο αριθμός είναι εφικτός, δεδομένης της στρατηγικής συνεργασίας με τα ΗΑΕ (που έχει ήδη αποδειχθεί με κοινές ασκήσεις και ανταλλαγές) και της πιθανής διάθεσης του Κατάρ να πουλήσει τα δικά του σε φιλική χώρα. Το κόστος θα εξαρτηθεί από τη διαπραγμάτευση, αλλά τα αεροσκάφη από τα ΗΑΕ, λόγω της κατάστασής τους, μάλλον θα κοστίσουν περισσότερο από τα καταριανά, απλά από εκεί αναμένουμε και μερικές “ευκολίες”.
Όσον αφορά τα όπλα, τα Mirage 2000-5QA του Κατάρ φέρουν ήδη πυραύλους MICA IR/EM. Από τα ΗΑΕ, τα Mirage 2000-9 διαθέτουν ακόμα μεγαλύτερη ποικιλία. Εκτός από τα MICA και τους SCALP-EG, έχουν πιστοποιηθεί με όπλα της τοπικής εταιρείας EDGE, όπως οι κατευθυνόμενες βόμβες Al Tariq (παρόμοιες με τις JDAM, με εμβέλεια έως 120 χλμ.) και τα κιτ Thunder P31/P32 για βόμβες Mk 81/82, που προσφέρουν ακρίβεια με GPS/INS και προαιρετικά λέιζερ ή υπέρυθρες. Αν η Ελλάδα αποκτήσει αυτά τα αεροσκάφη μαζί με το απόθεμα ανταλλακτικών, θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τις επιχειρησιακές της δυνατότητες, προσθέτοντας ποικιλία και ευελιξία στον στόλο των μαχητικών της.
Εξοπλισμός των ελληνικών Mirage 2000-5Mk2 με Exocet AM39 άμεσα
Για να γίνει αυτό το συνολικό σχέδιο πραγματικότητα, η ΠΑ θα πρέπει να πιέσει για συμφωνίες με την κατασκευάστρια Dassault, που περιλαμβάνουν όχι μόνο τα αεροσκάφη, αλλά και τα όπλα, την τεχνική υποστήριξη και τις αναβαθμίσεις (π.χ. Link 16 και σκοπευτικά κράνη). Με 32-42 Mirage 2000 από Κατάρ και ΗΑΕ, η Ελλάδα θα μπορούσε να διατηρήσει έναν ισχυρό στόλο με χαμηλό κόστος, συμπληρώνοντας τα Rafale και τα F-16 Viper, με όπλα που καλύπτουν από αερομαχίες μέχρι χτυπήματα ακριβείας στη στεριά και τη θάλασσα. To πρόβλημα είναι πως πιθανότατα η Dassault δεν επιθυμεί κάτι τέτοιο, καθώς η Ελλάδα είναι μια χώρα που άνετα μπορεί να παραγγείλει περισσότερα Rafale F4 ή F5, και φυσικά να αναβαθμίσει περαιτέρω τα 24 Rafale F3R που διαθέτει.
Με λίγα λόγια, πολύ φοβόμαστε πως στην Ελλάδα έχουμε “πειστεί” πως τα Mirage 2000-5Mk2 έχουν “τελειώσει”, και πως καλό είναι να αγοραστούν περισσότερα Rafale. Η ΠΤΗΣΗ ήταν το πρώτο μέσο που πρότεινε ανοιχτά την αγορά Rafale το 2020, και πολύ θα χαιρόμασταν αν βλέπαμε περισσότερα στην 114 ΠΜ. Αν σκεφτούμε όμως πως 24 νέα Rafale θα κοστίσουν τουλάχιστον 3 με 3,5 δις ευρώ, ίσως η λύση περισσότερων Mirage 2000-5, είναι πιο ρεαλιστική για την κάλυψη των αναγκών της επόμενης 20ετίας.
Το συμπέρασμα του σημερινού μας άρθρου, δεν είναι απλώς ότι δεν πρέπει να αποσύρουμε τα Mirage 2000-5Mk2 – είναι ότι πρέπει να τα δούμε σαν μια χρυσή ευκαιρία καθώς η ΠΑ είναι παλιός χρήστης του τύπου. Με 15 σχεδόν καινούργια αεροσκάφη, τη δυνατότητα να τα κάνουμε όλα επιχειρησιακά μέσω ΕΑΒ και ιδιωτών, και την προοπτική να αποκτήσουμε επιπλέον από το εξωτερικό, η ΠΑ μπορεί να χτίσει έναν στόλο που συνδυάζει ευελιξία, ισχύ και οικονομία. Καλά τα κέρδη της Dassault, αλλά πρέπει να δούμε και τις επενδύσεις που έχουμε κάνει από το 1985 στα αγαπημένα Mirage 2000.
