H πρόσφατη ελληνική “ξαφνική” παραγγελία των αμερικανικής κατασκευής περιφερόμενων πυρομαχικών (loitering munitions) τύπου Switchblade 300 & 600, μόνο ξαφνική δεν ήταν. Καθώς η πρώτη επίσημη ανακοίνωση για εξέταση τέτοιου τύπου πυρομαχικών έγινε το Δεκέμβριο του 2023, σε συνεδρίαση του ΣΑΓΕ (Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων), με σύνθεση της τότε στρατιωτικής ηγεσίας.
Μετά από εκείνο το ΣΑΓΕ, ξεκίνησε μια κατεπείγουσα μελέτη για σχετική προμήθεια, που κατέληξε στα Switchblade. Τα συγκεκριμένα είχαν εμπλακεί από το 2022 στον πόλεμο της Ουκρανίας, και το ΓΕΕΘΑ είχε στη διάθεσή του αναφορές από τα πεδία των μαχών για την απόδοση τους.
Η μελέτη προχώρησε με ταχείς ρυθμούς, και λίαν συντόμως, το ΓΕΕΘΑ είχε στα χέρια του, μετά από επίσημα αιτήματα, τιμές, διαθεσιμότητες, αλλά και προσφορές μέσω διαδικασιών FMS. Ο λόγος είναι πως ο Αμερικανικός Στρατός αγοράζει σε ποσότητες τα Switchblade, για ίδια χρήση, αλλά και για αποστολή στην Ουκρανία, οπότε μπορεί να γίνει προμήθεια στις “δικές του” τιμές, όπως έκανε και η Αυστραλία φέτος, που έβαλε δική της παραγγελία.
Ένα δις δολάρια παραγγελία για καμικάζι Switchblade από τον Αμερικανικό Στρατό
Τα συγκεκριμένα παράγονται από την εταιρεία AeroVironment εδώ και αρκετά χρόνια και έχουν δοκιμαστεί από το 2012 στο Αφγανιστάν, στις τότε αμερικανικές επιχειρήσεις. Η εταιρεία όμως ήταν γνωστή στην επιστημονική κοινότητα για τη συνεισφορά της στο πρώτο UAV που πέταξε σε άλλο… πλανήτη, και χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια. Μιλάμε για το μικρό ελικόπτερο που έστειλε η NASA στον πλανήτη Άρη, το Ingenuity Mars Helicopter. To τελευταίο έκανε 72 συνολικά πτήσεις μέχρι τις αρχές του 2024, αλλά η εταιρεία έγινε περισσότερο γνωστή διεθνώς από τα Switchblade, μετά την πρώτη αποστολή τους στην Ουκρανία.
ThinkOutOfTheBox: Ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο με loitering munitions;
Η οικογένεια περιφερόμενων πυρομαχικών Switchblade έχει δυο βασικές εκδόσεις, την 300 και την 600. Το 300 είναι μικρού μεγέθους, ελαφρύ καθώς ζυγίζει περίπου 3,5 κιλά (στην έκδοση Block 20) και μπορεί να μεταφερθεί σε σακίδιο μάχης στρατιώτη καθώς έχει μήκος 50 εκατοστά. Εξαπολύεται εύκολα με πεπιεσμένο αέρα, από τον σωλήνα που περιέχει το πυρομαχικό. Μπορεί να πετάξει με ηλεκτρικό κινητήρα για περίπου 20 λεπτά και να καλύψει απόσταση έως 10 χιλιόμετρα. Διαθέτει οπτικούς αισθητήρες ήμερας και υπέρυθρο, για την ανίχνευση στόχων, αισθητήρα GPS και εκρηκτική θραυσματική κεφαλή εμπρόσθιας εκτόνωσης, για την εξουδετέρωσή τους.
Η κατασκευάστρια τονίζει πως το Switchblade 300 είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιπτώσεις όπου απαιτείται γρήγορη και ακριβής αντίδραση σε απειλές σε επίπεδο ομάδας μάχης ή διμοιρίας, όπως σε ενέδρες ή σε αστικές περιοχές. Έχει σχεδιαστεί για να παρέχει τακτική υποστήριξη σε κάθε είδους επιχειρήσεις και δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες.
ATTALUS, ένα loitering munition της Intracom Defense με ελληνική τεχνογνωσία!
Το πυρομαχικό μπορεί να προγραμματιστεί για να ακολουθεί προκαθορισμένες διαδρομές ή να εκτελεί συγκεκριμένες αποστολές χωρίς την ανάγκη συνεχούς ελέγχου από τον χειριστή. Αυτό το καθιστά χρήσιμο σε περιπτώσεις όπου η επικοινωνία μπορεί να διακοπεί ή να παρεμποδιστεί.
Το σύστημα δοκιμάστηκε σε συνθήκες μάχης στην Ουκρανία, αλλά αναφορές δείχνουν πως εκεί έφτασε στα όριά του. Οι Ουκρανοί είχαν αρκετές επιτυχίες με το όπλο, αλλά διαπιστώθηκε πως οι αρχικές εκδόσεις του Switchblade 300, είχαν ευπάθεια σε παρεμβολές, σε αντίθεση με το μεγαλύτερο 600. Έτσι η κατασκευάστρια εταιρεία προχώρησε στην ανάπτυξη ενός βελτιωμένου μοντέλου, που ενσωμάτωσε την εμπειρία από το πεδίο της μάχης.
Η νέα έκδοση είναι η 300 Block 20, σημαντικά αναβαθμισμένη σε σχέση με το αρχικό. Έτσι το Block 20 έχει μεγαλύτερη διάρκεια πτήσης, στα 20 περίπου λεπτά, σε σύγκριση με τα 10+λεπτά του αρχικού μοντέλου. Επίσης προκειμένου να βελτιωθεί η ακρίβεια, διαθέτει νέο σύστημα αισθητήρων EO/IR (ηλεκτροοπτικών/υπέρυθρων) με πανοραμική κάμερα και η εταιρεία υποστηρίζει πως λύθηκε το πρόβλημα των παρεμβολών. Το Block 20 επίσης διαθέτει ένα πιο φιλικό προς τον χρήστη σύστημα ελέγχου με οθόνη αφής (ένα τάμπλετ), που επιτρέπει ευκολότερο προγραμματισμό της πτήσης και εκτέλεση αποστολών.
Από όσο γνωρίζουμε, η Ελλάδα θα προμηθευτεί και το μεγαλύτερο και ικανότερο μοντέλο Switchblade 600. Πρόκειται για μια αυξημένου μεγέθους έκδοση του 300 με σημαντικά όμως αυξημένη αυτονομία και εμβέλεια, που όμως είναι σχεδιασμένο για την εξουδετέρωση βαρέων στόχων με αντιαρματική κεφαλή και επιτρέπει την διεξαγωγή επιχειρήσεων σε μεγάλο βάθος.
ΑΠΟΨΗ: Tουρκικό loitering KARGI, το “έρεβος” των FDI HN και του Στόλου στην Ανατολική Μεσόγειο;
Το Switchblade 600 ζυγίζει περίπου 15 κιλά ως πυρομαχικό, και 30 κιλά με το σύστημα εκτόξευσης και χειρισμού, οπότε μπορεί να μεταφερθεί από έναν στρατιώτη. Έχει αυτονομία πτήσης πάνω από 40 λεπτά και μπορεί να καλύψει αποστάσεις έως 40 χιλιόμετρα, ή έως και 90 με χρήση αναμεταδότη επικοινωνίας. Η μεγίστη ταχύτητα φθάνει τα 185 χιλιόμετρα την ώρα, ενώ η ταχύτητα πλεύσης είναι στα 110+ χιλιόμετρα.
Το 600 είναι εξοπλισμένο με προηγμένους αισθητήρες EO/IR (ηλεκτρο-οπτικούς/υπέρυθρους) που επιτρέπουν την ανίχνευση και παρακολούθηση σταθερών ή κινητών στόχων με μεγάλη ακρίβεια. Το σύστημα ελέγχου του είναι κι αυτό βασισμένο σε tablet με οθόνη αφής (το ίδιο με αυτό του 300), ενώ επιτρέπει εύκολο προγραμματισμό και εκτέλεση αποστολών από την οθόνη. Διαθέτει σύστημα αυτόματης πλοήγησης και δυνατότητα “wave-off” και “recommit”, που επιτρέπει στον χειριστή να ακυρώσει την αποστολή και να επαναπρογραμματίσει το UAV για νέα επίθεση.
Το μεγαλύτερο Switchblade 600 χρησιμοποιείται κυρίως για την εξουδετέρωση πιο δύσκολων στόχων, ενώ φυσικά περαμένει ικανό για την παροχή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο αφού μεταδίδει εικόνα και τακτικά δεδομένα σε όλη τη διάρκεια της πτήσης του. Είναι ιδανικό για επιχειρήσεις σε απομακρυσμένες περιοχές -και ειδικών δυνάμεων- όπου η αεροπορική κρούση μπορεί να είναι δύσκολη ή επικίνδυνη λόγω αντιαεροπορικών συστημάτων.
Switchblade για την Ελλάδα
Η ελληνική αγορά των -απόρρητων ποσοτήτων- Switchblade θα γίνει με κόστος 75 εκ ευρώ, για τις ανάγκες των Ειδικών Δυνάμεων μας. Από αυτό το πόσο, τα 50 εκ. δολάρια, θα καλυφθούν από αμερικανικές πιστώσεις που είχαν δοθεί παλαιότερα στη χώρα μας. Επίσης, οι τιμές που θα αγοράσει το ΓΕΕΘΑ είναι αυτές που αγοράζουν οι ΗΠΑ.
Σχετικά με τις αναφορές περί “απευθείας ανάθεσης”, η Ελλάδα με τη συγκεκριμένη αγορά εκμεταλλεύεται τα γνωστά που ισχύουν με τις διακρατικές συμβάσεις, είτε με τις ΗΠΑ (που παρέχουν και χρηματοδοτικά εργαλεία όπως είδαμε), είτε με άλλες χώρες. Δηλαδή προμήθεια εντός μεγαλύτερης παρτίδας, αρα διασφάλιση καλύτερης τιμής και πιστοποιημένη διαδικασία παραγγελίας και ελέγχου προϊόντος. Η αγορά -στη συγκεκριμένη περίπτωση- είναι και ενός δοκιμασμένου σε σύγχρονη μάχη πυρομαχικού, και με ενσωματωμένες τις παρατηρήσεις και βελτιώσεις που αποκτήθηκαν από την εκεί εμπειρία. Κάτι αντίστοιχο δηλαδή με την παραγγελία των SPIKE NLOS από το Ισραήλ. Σαφώς η ιδανικότερη διαδικασία θα ήταν να προκυρηχθεί κάποιος διαγωνισμός ώστε να δούμε και ελληνικές συμμετοχές με αντίστοιχα προϊόντα, αλλά όπως φαίνεται κρίθηκε σημαντικό να αξιοποιηθούν άμεσα οι υπάρχουσες πιστώσεις.
Πάντως στην σχετική ενημέρωση του υπουργείου Αμύνης για το πρόγραμμα που εισήχθη στη Βουλή στην αρμόδια Επιτροπή, εμφανίζεται το παράδοξο να δηλώνεται πως η διαγωνιστική διαδικασία, αν γινόταν, θα είχε “αργοπορία από πιθανές ενστάσεις των εταιρειών που θα μετείχαν”. Οπότε μένει η απορία: εφόσον το κανονιστικό πλαίσιο διαγωνισμών για εξοπλισμούς είναι προβληματικό (γνώστο αυτό από την μεταρρύθμιση που επιχείρησε ο υπουργός Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος, παράγοντας ένα πολύ γραφειοκρατικό σύστημα), γιατί αυτό τόσα χρόνια δεν έχει αλλάξει και βελτιωθεί; Μετά μάλιστα από θλιβερές εμπειρίες όπου διαγωνισμοί, είτε για όπλα είτε για υπηρεσίες, να κρατάνε κοντά δεκαετία μέχρι να ολοκληρωθούν;
Στη Βουλή το πρόγραμμα περιφερόμενων πυρομαχικών Switchblade
