Οι ήδη τεταμένες σχέσεις μεταξύ των Βρυξελλών και της Βαρσοβίας έχουν πλέον φθάσει στα όρια της ρήξης, μετά και την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας σύμφωνα με την οποία αμφισβητείται ευθέως η υπεροχή του δικαίου της ΕΕ έναντι του εθνικού δικαίου της χώρας.
Η εθνικιστική κυβέρνηση του συντηρητικού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS) έχει εμπλακεί σε σειρά αντιδικιών με τις Βρυξέλλες για διάφορα θέματα, από τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος και την ελευθερία του Τύπου μέχρι τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων.
Η υπόθεση που εξέταζε το Ανώτατο Δικαστήριο αφορούσε τις αλλαγές που προώθησε το PiS στο δικαστικό σύστημα της Πολωνίας, οι οποίες, σύμφωνα με τις Βρυξέλλες, απειλούν τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου της χώρας.
«Θα αναλύσουμε λεπτομερώς την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας και θα αποφασίσουμε για τα επόμενα βήματα», επισημαίνεται σε ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στην ίδια ανακοίνωση διατυπώνεται και μια ξεκάθαρη απειλή, καθώς υπογραμμίζεται ότι η Επιτροπή δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες της, βάσει των Συνθηκών, για να διασφαλίσει την ομοιόμορφη εφαρμογή και την ακεραιότητα του δικαίου της Ένωσης.
Επιπλέον, στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι «το δίκαιο της ΕΕ υπερισχύει του εθνικού δικαίου, συμπεριλαμβανομένων των συνταγματικών διατάξεων» και ότι «όλες οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου είναι δεσμευτικές για όλες τις αρχές των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των εθνικών Δικαστηρίων».
Σημειώνεται ότι το Πολωνικό Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε χθες, Πέμπτη 7 Οκτωβρίου, σχετικά με την αρχή της υπεροχής του ευρωπαϊκού δικαίου, ότι τα άρθρα 1 και 19 της Συνθήκης ΕΕ δεν είναι συμβατά με το πολωνικό Σύνταγμα.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς δήλωσε χθες, Πέμπτη, από το Λουξεμβούργο ότι «ενώ είναι πρόωρο να υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες, φυσικά ανησυχούμε γι’ αυτήν την κατάσταση» και ζήτησε περισσότερο χρόνο για να διαβάσει την απόφαση.
Εξάλλου, η ομάδα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαρακτήρισε την απόφαση «Polexit». «Διακηρύσσοντας ότι οι συνθήκες της ΕΕ δεν είναι συμβατές με το πολωνικό δίκαιο, το παράνομο Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας έθεσε τη χώρα σε δρόμο προς το Polexit», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το ΕΛΚ.
Αντιδράσεις από τη Γαλλία – προειδοποιήσεις και από τον Τζεντιλόνι
«Είναι πάρα πολύ σοβαρό (…) υπάρχει κίνδυνος de facto εξόδου (της Πολωνίας) από την ΕΕ», έκρινε σήμερα ο Γάλλος υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων Κλεμάν Μπον μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό RMC/BFMTV.
«Πρόκειται για επίθεση κατά της ΕΕ», υπογράμμισε ο Γάλλος υπουργός. «Είναι μια επίθεση εναντίον της ΕΕ» από «ένα συνταγματικό δικαστήριο το οποίο έχει γίνει υποχείριο της πολωνικής εξουσίας», κατήγγειλε ο ίδιος.
«Οι εξελίξεις στην Πολωνία είναι πάρα πολύ ανησυχητικές (…) Πρέπει να δηλώσουμε ξεκάθαρα ότι αυτή η κυβέρνηση στην Πολωνία παίζει με τη φωτιά», προειδοποίησε σήμερα από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Άσελμπορν.
«Η υπεροχή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι ζωτικής σημασίας για την ενσωμάτωση στην Ευρώπη και για την κοινή ζωή στην Ευρώπη. Αν ακυρωθεί αυτή η αρχή, η Ευρώπη όπως τη γνωρίζουμε, όπως έχει οικοδομηθεί με τις Συνθήκες της Ρώμης, θα πάψει να υφίσταται», πρόσθεσε.
Τον προηγούμενο μήνα ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι είχε προειδοποιήσει ότι η δικαστική μεταρρύθμιση στην Πολωνία ενδέχεται να έχει «επιπτώσεις» στην καταβολή των ευρωπαϊκών πόρων ανάκαμψης στη Βαρσοβία.
Μια «επιλογή» την οποία φάνηκε να στηρίζει σήμερα και ο Μπον: «Αν δεν υπάρχει στοιχειώδης σεβασμός στους κοινούς κανόνες, τα δικαιώματα και τις ελευθερίες της Ευρώπης, δεν μπορεί να υπάρξει σχέδιο ανάκαμψης και στήριξης της ανάκαμψης στην Πολωνία».
«Όταν λέμε ότι δεν σεβόμαστε την υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου (…) σκοτώνουμε την Ευρώπη», κατήγγειλε.
Η ΕΕ δεν έχει εγκρίνει ακόμη επιδοτήσεις ύψους 23 δισεκ. ευρώ για την Πολωνία και το σχέδιο ανάκαμψης της χώρας ύψους 34 δισεκ. ευρώ.
Πολωνός πρωθυπουργός: Η χώρα μας επιθυμεί να μείνει στην ΕΕ
Η Πολωνία επιθυμεί να παραμείνει στην ΕΕ, διαβεβαίωσε σήμερα ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέτσκι, μία ημέρα μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας, το οποίο έκρινε ότι ορισμένα άρθρα των Ευρωπαϊκών Συνθηκών είναι ασύμβατα με το πολωνικό Σύνταγμα, μια απόφαση η οποία, σύμφωνα με ειδικούς, ενδέχεται να οδηγήσει στο «Polexit».
«Η θέση της Πολωνίας είναι και θα είναι μέσα στην ευρωπαϊκή οικογένεια των κρατών», τόνισε ο Μοραβιέτσκι σε ανάρτησή του στο Facebook, χαρακτηρίζοντας την ένταξη της χώρας του στην ΕΕ «μία από τις σημαντικότερες στιγμές των τελευταίων δεκαετιών» για την Πολωνία και την Ένωση. Ωστόσο χαιρέτισε την απόφαση του Δικαστηρίου της Πολωνίας, η οποία τον βρίσκει απόλυτα σύμφωνο.
