Για τέταρτη φορά στις τελευταίες δύο δεκαετίες, ο Στρατός των ΗΠΑ εκκινεί έναν διαγωνισμό για την αντικατάσταση του Τεθωρακισμένου Οχήματος Μάχης (στο εξής, ΤΟΜΑ) Μ-2 Bradley. Πυρήνας της προσπάθειας είναι και πάλι το Επιλεκτικά Επανδρωμένο Όχημα Μάχης (Optionally Manned Fighting Vehicle) ή OMFV, ένα τεθωρακισμένο όχημα που θα εισέλθει στη μάχη είτε ως συμβατικό όχημα μεταφέροντας πλήρωμα και στρατεύματα ή ως τηλεχειριζόμενο ρομποτικό όχημα αναλαμβάνοντας δύσκολες αποστολές.
Η καινοτομία που δίνει κάποιες ελπίδες στον ολοκλήρωση αυτής της προσπάθειας είναι πως ο Στρατός των ΗΠΑ, μαθαίνοντας από τις αποτυχίες των προηγούμενων διαγωνισμών, λαμβάνει γεναίες αποφάσεις για την διαμόρφωση του OMFV ιδίως στον τομέα της προστασίας και στον τρόπο που θα χρησιμοποιηθεί στο πεδίο της μάχης, χαρακτηριστικά που θα επηρεάσουν την σχεδίαση και εξέλιξη του οχήματος.
To όχημα που αντικαθίσταται στον ρόλο του φορέα πεζικού, το Μ-2 Bradley αναπτύχθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 ως συνοδό του άρματος Μ-1 Abrams και αποτέλεσε το πρώτο πραγματικό ΤΟΜΑ του Στρατού των ΗΠΑ. Με το Bradley, ο Αμερικανικός Στρατός Ξηράς εγκατέλειψε το μέχρι τότε δόγμα του απλού μεταφορικού πεζικού που μετακινούσε ομάδες και διμοιρίες πεζών στρατιωτών μέσα από το πεδίο της μάχης για να τους ξεφορτώσει στη γραμμή αντιπαράθεσης και να τους αφήσει να πολεμήσουν μόνοι και τους έδωσε ένα ισχυρό όχημα ικανό να μείνει και να πολεμήσει μαζί τους παρέχοντας ισχύ πυρός, θώρακα και ικανότητα αντιμετώπισης εχθρικών αρμάτων και ελικοπτέρων.
Ο Αμερικανικός Στρατός ακυρώνει το πρόγραμμα αντικατάστασης των Bradley
20 χρόνια μετά, με τις αδυναμίες του Bradley περισσότερο από εμφανείς και πέρα από τους πολλούς εκσυγχρονισμούς και αναβαθμίσεις, ο Στρατός εκκίνησε τρία διαδοχικά προγράμματα αντικατάστασής του, αρχικά με την οικογένεια οχημάτων Μελλοντικών Συστημάτων Μάχης (Future Combat Systems) , κατόπιν με το Όχημα Μάχης Ξηράς (Ground Combat Vehicle) και τέλος με το Επιλεκτικά Επανδρωμένο Όχημα Μάχης (Optionally Manned Fighting Vehicle). Κάθε προσπάθεια απέτυχε “αιμοραγώντας” 18.5 δισεκατομμύρια δολάρια από τον αμυντικό προϋπολογισμό χωρίς να αποδώσουν ούτε ένα όχημα προπαραγωγής.
Τώρα το OMFV εκκινεί και πάλι αλλά οι προδιαγραφές του είναι σαφώς πιο ρεαλιστικές με βασική απαίτηση “να αποτελεί μια ανθεκτική πλατφόρμα που να μεταφέρει στρατεύματα μέσα από το πεδίο μάχης και προς τη νίκη”.
Η έμφαση στην θωράκιση δεν είναι τυχαία. Το αρχικό Bradley ήταν ένα όχημα 33.6 τόνων που έκανε χρήση κράματος αλουμινίου υψηλής αντοχής σειράς 7000 για να διατηρεί το όχημα την αμφίβια ικανότητά του κατά τη διάβαση ποταμών. Η θωράκιση, ωστόσο, αποδείχθηκε ανεπαρκής και υπό περιπτώσεις καταστρεπτική για το ίδιο το πλήρωμα και στις νεώτερες εκδόσεις η αμφίβια ικανότητα θυσιάστηκε για μεγαλύτερη προστασία με διάκενη θωράκιση από πλάκες χάλυβα και ενισχυμένες ποδιές για την προστασία των ερπυστριών στην έκδοση -Α2. Η έκδοση -Α3 εξέλιξε ακόμα περισσότερο την προστασία με τμήματα θωράκισης αντίδρασης, κομμάτια θώρακα που εμπεριέχει εκρηκτική ύλη και εκρήγνυται όταν πλήτεται από εχρθικά βλήματα αντιδρώντας και εξουδετερώνοντας την ισχύ της διάτρησης. Τα τμήματα, που έχουν μέγεθος κουτιού παπουτσιών μπορούν να αντικατασταθούν εύκολα από το ίδιο το προσωπικό.
Προς τι το φιάσκο στον διαγωνισμό για νέο μη επανδρωμένο όχημα του αμερικανικού Στρατού
Σήμερα, μετά από 40 χρόνια υπηρεσίας, το Bradley δείχνει την ηλικία του. Ο Στρατός έχει εξαντλήσει τα όρια αναβαθμίσεων αλλά έχει αποτύχει να φέρει τη θωράκιση του οχήματος στο επιθυμητό επίπεδο. Πλάκες παθητικής, ενεργούς, αντιδραστικής θωράκισης έχουν “χτιστεί” γύρω από το όχημα αλλά αυτό παραμένει ευάλωτο και το επιπλέον βάρος δοκιμάζει τα όρια του κινητήρα του και των αναρτήσεών του που σχεδιάστηκαν μια άλλη εποχή για ένα άλλο όχημα. Η ώρα για αλλαγή έχει φτάσει!
Προτεραιότητες του OMFV είναι η προστασία, η κινητικότητα, η βελτίωση των χαρακτηριστικών, η φονικότητα και το βάρος, με αυτήν τη σειρά. Όπως όλα δείχνουν το νέο όχημα θα είναι μεγαλύτερο, βαρύτερο από το M2 Bradley, θα έχει περισσότερη θωράκιση και σίγουρα θα ενσωματώνει κάποιας μορφής ενεργητική θωράκιση, ένα σύστημα αντιμέτρων που θα εντοπίζουν τα επερχόμενα βλήματα και θα τα καταστρέφουν πριν το πλήξουν.
Το πιο κοντινό υπόδειγμα σε αυτήν την περιγραφή από όλα τα μέσα που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια σε αυτήν την κατηγορία οχημάτων είναι το ισραηλινό όχημα Namer. Σχεδιασμένο πάνω στο γενικό σχέδιο του άρματος μάχης Merkava IV, το Namer μεταφέρει 9 πεζούς στρατιώτες, 3 περισσότερους από το Bradley, ζυγίζει 60 τόνους και φέρει σύστημα αυτοπροστασίας Throphy. Φέρει πολύ βαριά παθητική (συμβατική) θωράκιση το επίπεδο της οποίας παραμένει ακόμα απόρρητο αλλά σίγουρα πρόκειται για το καλύτερα προστατευμένο ΤΟΜΑ σε υπηρεσία σήμερα. Στην τελευταία του έκδοση εξοπλίζεται με έναν μη-επανδρωμένο πύργο που φέρει πυροβόλο αυτόματης βολής των 30 mm και δύο αντιαρματικούς πυραύλους Spike-MR.
Με αυτά κατά νου, το OMFV θα είναι ένα όχημα τόσο ογκώδες και βαρύ που μόνο με πλοίο θα μπορεί να μεταφερθεί. Η παλιότερη απαίτηση για ταχεία αερομεταφορά, που πιθανώς στρέβλωσε τις απαιτήσεις του διαγωνισμού και οδήγησε στην ακύρωσή του, δείχνει να αφαιρείται. Το OMFV θα είναι το απόλυτο όχημα μάχης του πεζικού με έναν βαριά εξοπλισμένο αντίπαλο, όπως η Ρωσία ή η Κίνα και δεν θα αναπτύσσεται παρά μόνον για να αντιμετωπίσει συμβατικές καταστάσεις. Για όλα τα άλλα και για τις έκτακτες κρίσεις που απαιτούν ταχύτητα, υπάρχουν οι ελαφρές δυνάμεις, στη μορφή των αλεξιπτωτιστών, των Ranger και των ταξιαρχιών Stryker.
Ο Αμερικανικός Στρατός χαλαρώνει τους όρους για την αντικατάσταση του Bradley
