Όπως γράψαμε και προχτές, η εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ έγραψε για το ελληνικό ενδιαφέρον αγοράς των δυο τελευταίων επιχειρησιακών φρεγατών κλάσης Adelaide του Ναυτικού της Αυστραλίας. Καλώς ή κακώς, αυτά είναι τα μόνα διαθέσιμα μεταχειρισμένα πλοία στην Δύση, που θα μπορούσαν να προσφέρουν στο ΠΝ, ενώ ταυτόχρονα ελπίζουμε να προσφερθούν σε καλή τιμή από την Αυστραλία. Κοινώς, δεν πέφτουμε από τα σύννεφα όταν ακούμε για τις Adelaide, είναι οι μόνες άμεσα διαθέσιμες λύσεις, εκτός ίσως από τις πολύ παλιές πια O.H.Perry από το USN ή τις F-122 από το Γερμανικό Ναυτικό.
Πιστεύουμε ότι η ομιλία του ΥΠΕΘΑ, και η δημοσιοποίηση του ενδιαφέροντος δεν είναι τυχαία γεγονότα, και ελπίζουμε πως τελικά τα δυο πλοία θα αποκτήσουν ένα νέο λιμάνι στην Σαλαμίνα. Το θέμα είναι, τι έχουν προσφέρουν, και αν αξίζουν τελικά τον κόπο.
Η κλάση Adelaide βασίζεται στην O.H.Perry, πλοία από την οποία παρέλαβε το Τουρκικό Ναυτικό, ενώ το ΠΝ τα απέρριψε και προτίμησε, ίσως όχι αδίκως, την παραλαβή επιπλέον Kortenaer. Το κακό είναι πως με την απόσυρση των Adams, χάθηκε η δυνατότητα χρήσης του SM-1, ενώ την ίδια στιγμή την απέκτηση το Τουρκικό Ναυτικό. Έτσι, το ΠΝ ξαναγύρισε στον Sea Sparrow, ενώ η έλευση του ESSM δεν βελτίωσε την κατάσταση.
Οι Αυστραλοί έχουν να προστατεύσουν μια τεράστια περιοχή. Οι Adelaide ήταν γιαυτούς ο αντικαταστάτης των δικών τους Adams, και έλαβαν το απόθεμα των SM-1. Φυσικά ο πύραυλος δεν ικανοποίησε τους Αυστραλούς, γιαυτό κι πολύ σύντομα ξεκίνησαν μια διαδικασία εκσυγχρονισμού, με βελτιωμένο ΚΠΜ, εκτοξευτή Mk41 (για ESSM) και δυνατότητα βολής SM-2MR.
Τα πλοία στην σημερινή τους μορφή είναι κατά πολύ ικανότερα των αρχικών, και σίγουρα οι ικανότερες O.H.Perry σε υπηρεσία σήμερα. Καθώς μπαίνει σε υπηρεσία η νέα κλάση αντιτορπιλλικών Hobart, τα Adelaide είναι πλέον “περιττά”, αλλά όχι άχρηστα. Επίσης μπήκαν σε υπηρεσία (τα δυο τελευταία πλοία) το 1992 και το 1993, συνεπώς έχουν την ίδια ηλικία με τις πρώτες ΜΕΚΟ200ΗΝ (για όσους τα θεωρούν “σαπάκια” και θέλουν Horizon ή Type 45 του κουτιού σε τιμή μηχανότρατας).
Για τον Standard SM-2MR, και ειδικά τις εκδόσεις BlockIIIA/B δεν χρειάζεται να πούμε και πολλά. Ένα ικανότατο αντιαεροπορικό βλήμα, με ακτίνα δράσης που επαρκεί για την κατάρριψη αεροσκαφών φορέων όπλων stand off, πριν αυτά εξαπολύσουν το θανάσιμο φορτίο τους. Ένα όπλο απολύτως απαραίτητο για την προστασία των ομάδων μάχης του ΠΝ στην Ανατολική Μεσόγειο, όταν θα πρέπει να δίνεται η “Μάχης” προστασίας της ΑΟΖ.
Τώρα, υπάρχει ένα κάποιο “πρόβλημα”, γιατί οι Adelaide δεν είναι αυτό που λέμε το κλασικό πλοίο AAW, το πλοίο αεράμυνας που θα σηκώσει πάνω του το βάρος που θα σήκωνε για παράδειγμα ένα Arleigh Burke ή μια Horizon. Σίγουρα δεν είναι, και αυτό καταρχάς φαίνεται από την έλλειψη ενός ικανού solid state radar 3D. Το πλοίο δεν είναι φρεγάτα αεράμυνας, αλλά έχει κορυφαίες αντιαεροπορικές ικανότητες, χωρίς άλλες αντίστοιχες στα ναυτικά της περιοχής. Όχι, δεν έχει κάποιο AEGIS, ούτε και ένα Sea Fire 500, ούτε κάποιο άλλο state of the art 3D ραντάρ αεράμυνας. Στην θέση του βρίσκουμε ένα AN/SPS-49, ένα ραντάρ 2D. Μα καλά, υπάρχουν ακόμη ραντάρ 2D, και πλοία που ρίχνουν Standard SM-2MR BlockIIIA/B μόνο με ραντάρ 2D. Προφανώς και υπάρχουν. Εξηγούμαστε.
Το AN/SPS-49Av1MPU δεν είναι ένα απλό ραντάρ 2D, είναι το τελευταίο και καλύτερο μοντέλο της σειράς AN/SPS-49. Η τελευταία έχει εγκατασταθεί σε πάνω από 100 πλοία του Αμερικανικού (κι όχι μόνο) Ναυτικού, ενώ τα ραντάρ μπορούν να λειτουργούν στην “δύσκολη” συχνότητα 902-928 MHz, που θεωρείται ιδανική για μικρούς στόχους που πετούν πολύ κοντά στην επιφάνεια της θάλασσας (όπως τα σοβιετικά βομβαρδιστικά και τα οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι). Παρά το γεγονός ότι η συχνότητα αυτή έχει και εμπορική χρήση, εντούτοις οι ΗΠΑ δεν σκοπεύουν να αντικαταστήσουν τα εν λόγω συστήματα. Οι δε Αυστραλοί είναι τόσο ικανοποιημένοι μαζί τους που τα έχουν τοποθετήσει και στις ANZAC.
To AN/SPS-49Av1MPU προέρχεται από εκσυγχρονισμό του βασικού AN/SPS-49 που έφεραν οι φρεγάτες, και έχει ενσωματώσει όλες τις αλλαγές της σειράς. Πέρα από την πραγματικά τεράστια ακτίνα δράσης (475+ χιλιόμετρα), το μοντέλο AN/SPS-49Av1MPU μπορεί να εκπέμψει και σε μέρες PRF, δίνοντας πλέον ακόμη σαφέστερα δεδομένα, ενώ επίσης δίνει δεδομένα ταχύτητας στόχου. Το μόνο που δεν δίνει είναι το ύψος πτήσης, κάτι που μπορεί να το κάνει το Mk92 (STIR). Το τελευταίο συνεργάζεται αρμονικά με AN/SPS-49Av1MPU για την καθοδήγηση των SM-2MR BlockIIIA εναντίον των στόχων.
Τώρα, υπάρχει μια ας πούμε ένσταση για το πόσους πυραύλους μπορεί να χρησιμοποιήσει ταυτόχρονα το πλοίο απέναντι σε εισερχόμενους στόχους. Το πλοίο διαθέτει δυο συνολικά Mk92, εκ των οποίων το ένα θεωρητικά είναι για το πυροβόλο. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καθοδήγηση των SM-2MR ή των ESSM BlockI. Αντίθετα, πιστεύουμε πως το ΚΠΜ έχει την δυνατότητα να έχει στον αέρα περισσότερους του ενός πυραύλων ανά κανάλι καθοδήγησης (Mk92). Με την ευκαιρία να πούμε ότι σε πραγματικές πολεμικές επιχειρήσεις, τα πλοία του ΠΝ θα δράσουν σε ομάδες. Δεν είναι δύσκολο τεχνικά η καθοδήγηση των SM-2 να γίνεται από τα STIR των MEKO200HN ή των Kortenaer (όχι έτσι απλά, αλλά είναι τεχνικά εφικτό).
Τώρα, είναι προφανές πως δεν μπορεί να έχει στον αέρα τόσους SM-2 όσες ένα Arleigh Burke ή ένα Ticonderoga. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θα έχει μια πολύ καλή τακτική εικόνα της αεροπορικής κατάστασης, και δεν μπορεί να εμπλέκει δυο-δυο (ή και περισσότερους, αλλά θα το ψάξουμε και θα επανέλθουμε) στόχους σε αποστάσεις που για πρώτη φορά θα γίνει με αντιαεροπορικό μέσο όχι απλά του Ναυτικού, αλλά και όλων των Ενόπλων Δυνάμεων. Θα είναι ουσιαστικά η πρώτη, εξωτερική γραμμή άμυνας, που θα απαγορεύει σε αεροσκάφη να έρθουν και να εξαπολύσουν stand-off όπλα εναντίον του Στόλου ατιμώρητα. Θεωρούμε πως είναι μια υπερπολύτιμη ικανότητα που δεν πρέπει να προσπεράσουμε έτσι εύκολα. Η ταχυβολία του Mk13 μια χαρά καλύπτει τις ανάγκες του πλοίου και των SM-2 που μπορεί να εκτοξεύσει (κάτω από ένα λεπτό για 4 πυραύλους).
Επίσης, το Link 16 θα τους επιτρέπει να στοχοποιεί με την βοήθεια των EMB-145AEW ή ακόμη και τα F-16V. Ακριβώς το ίδιο μπορούν να κάνουν και τα τελευταία με την βοήθεια του πραγματικά πανίσχυρου AN/SPS-49A. Γενικά όμως οι Adelaide δεν είναι ένα οπλοσύστημα που μπορούμε να πούμε ότι δεν έχει αξία, ειδικά στο δύσκολο περιβάλλον του Αιγαίου.
Σε δεύτερη γραμμή άμυνας, οι Adelaide έχουν τους ESSM BlockI. Θεωρητικά και το ΠΝ θα μπορούσε να επιλέξει τους BlockI. Από την στιγμή όμως που το διαθέσιμο απόθεμα μετά βίας επαρκεί για τις ανάγκες των υπολοίπων φρεγατών, το καλύτερο που θα είχαμε να κάνουμε θα ήταν η αγορά ESSM BlockII με τα τετραπλά κάνιστρα. Αυτό σημαίνει πως η φρεγάτα θα μπορούσε να αποδεσμεύσει τα Mk92 σε επιθέσεις κορεσμού είτε για την χρήση SM-2 είτε για το πυροβόλο. Φυσικά η λύση του μείγματος ESSM BlockI/II εξακολουθεί να είναι μια λύση. Θεωρητικά η Αυστραλία θα μπορούσε να διαθέσει πυραύλους προς πώληση, αλλά οι SM-2 καθώς και οι ESSM έχουν χρήση στα Hobart και τις ANZAC. Είναι κάτι που ακούγεται, πως τα πλοία θα μπορέσουν να πωληθούν με τις αποθήκες οπλισμού γεμάτες, και τα Hobart θα λάβουν νεώτερους SM-2 BlockIIIB.
Τα ενδιαφέροντα σημεία των φρεγατών δεν σταματούν εκεί. Οι ανθυποβριαχές ικανότητες τους είναι προφανώς ανώτερες των υπολοίπων πλοίων του ΠΝ. Το Spherion θεωρείται ένα από τα ικανότερα σύγχρονα sonar παγκοσμίως, ενώ οι δυνατότητές του στην Ανατολική Μεσόγειο θα συμπληρώνεται από το Albatros (TMS 4350), ενώ και τα δυο μαζί μπορούν πλέον να εντοπίζουν τορπίλες που κατευθύνονται προς το πλοίο. Οι δυνατότητές του συμπληρώνονται από το sonar εντοπισμού ναρκών Petrel (TMS 5424). Όλες αυτές οι δυνατότητες είναι και πάλι πρωτόγνωρες για το ΠΝ.
Δεν θα αναφερθούμε και στα άλλα προτερήματα των πλοίων, όπως τα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου Elbit EA-2118 jammer και Rafael C-Pearl, την δυνατότητα φιλοξενίας δυο ελικοπτέρων S-70B6, τα αντίμετρα κατά των τορπιλών LESCUT. Όλα φτιάχνουν ένα πλοίο που συμπληρώνει ιδανικά, αν όχι αναβαθμίζει δραματικά τον Στόλο του ΠΝ. Μαζί με τις εκσυγχρονισμένες ΜΕΚΟ200ΗΝ, είναι ίσως η καλύτερη λύση μέχρι να μπουν σε υπηρεσία μαζικά νέα πλοία, ίσως μετά το 2030. Και είναι αναμφίβολα η καλύτερη λύση για την αντικατάσταση τουλάχιστον δυο από τις μη εκσυγχρονισμένες Kortenaer. Το ΠΝ θα μπορούσε να αποσύρει τις δυο πιο καταπονημένες, και με τα ανταλλακτικά τους να κρατήσει σε υπηρεσία την τρίτη, ενώ από τα πλοία θα επωφελούνταν και οι άλλες 6 εκσυγχρονισμένες S.
Μαδαγασκάρης στις 10 Οκτωβρίου 2017, στην Οperation MANITOU
Τώρα σε ότι αφορά το ενδιαφέρον της Τουρκίας που ανέφερε η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ίσως έχει βάση σαν πληροφορία, παρά τις διαβεβαιώσεις των Τούρκων στο site μας αλλά και στο twitter. Οι Perry της Τουρκίας πέραν του ότι είναι πλέον παμπάλαιες, είναι κατώτερες των Adelaide ενώ φυσικά δεν έχουν όλα τα προηγμένα συστήματα που απαιτούν οι SM-2. Έτσι θα τις έβαζαν άμεσα σε υπηρεσία, χωρίς τεχνολογικό ρίσκο, αντικαθιστώντας ίσως τις παλαιότερες Gabya, χωρίς τους εκτοξευτές Mk41. Ακόμη κι αν δεν έπαιρναν πιστοποιητικό τελικού χρήστη από τις ΗΠΑ, είτε για τα πλοία είτε για τους SM-2, εντούτοις θα ανέβαζαν την τιμή κάνοντας την υπόθεση αγοράς τους από την Ελλάδα μια δύσκολη υπόθεση. Ας ελπίσουμε πως “έχουν γνώση οι φύλακες”.
Όλα αυτά θα τα καθορίσει η τιμή που θα δοθούν τα πλοία, καθώς και τα διαθέσιμα κονδύλια. Δεν γνωρίζουμε τι έχει κάνει ο ΥΠΕΘΑ σε σχέση με τους εφοπλιστές, αλλά το ποσό που διαβάσαμε είναι απολύτως λογικό αν περιλαμβάνει όλο τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό και τον οπλισμό. Επίσης, το ποσό της αγοράς θεωρούμε πως δεν επηρρεάσει τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ ή τις τορπίλες. Αν οι φρεγάτες προσφερθούν και τελικά έρθουν στην Ελλάδα απολύτως ετοιμοπόλεμες, με όλες τις αποθήκες οπλισμού γεμάτες, τότε θα είναι η σημαντικότερη ενίσχυση του ΠΝ εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Δεν θα εκπλαγούμε αν οι φρεγάτες φέρουν τελικά και το όνομα του -πραγματικά- Εθνικού Ευεργέτη που τις αγοράσει μαζί με τον οπλισμό τους. Δεν θέλουμε να γράψουμε κάτι περισσότερο (κυρίως γιατί δεν ξέρουμε κάτι πέραν από το δημοσιεύμα της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ), απλά λέμε cross your fingers!
