Με αρκετά επιμήκεις πτέρυγες, μεγάλα ατρακτίδια κινητήρων και κοντόχοντρο ρύγχος, το Westland Welkin σχεδιάστηκε για μια απολύτως ειδική αποστολή: την αναχαίτιση εχθρών σε πολύ μεγάλο υψόμετρο. Αν και φάνηκε ικανό να εκπληρώσει επιτυχώς αυτόν το ρόλο για τη RAF, παρήχθη σε περιορισμένο αριθμό αφού, όταν επρόκειτο να τεθεί σε ενεργό υπηρεσία, η απειλή για την οποία είχε κατασκευαστεί είχε πλέον εκλείψει.
Πριν από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ελάχιστα αεροσκάφη διέθεταν δυνατότητες επιχειρήσεων πολύ επάνω από τα 25.000 πόδια. Οι πτήσεις σε μεγάλο ύψος υπέβαλαν τα πληρώματα σε ακραίο ψύχος και έλλειψη οξυγόνου, καταστάσεις που απαιτούσαν θερμαινόμενες στολές πίεσης ή συμπιεσμένη καμπίνα. Πτέρυγες ειδικού σχεδιασμού ήταν αναγκαίες για επαρκή ανύψωση, λόγω του πολύ αραιωμένου αέρα. Οι κινητήρες εσωτερικής καύσης δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στον λεπτό αέρα, εκτός κι εάν διέθεταν υπερσυμπιεστές. Ακόμη και τα αμερικανικά Boeing B-17 και Consolidated B-24, σπάνια ανέβαιναν επάνω από τα 30.000 πόδια. Το ίδιο ισχύει και για τα Boeing B-29, τα οποία είχαν φτιαχτεί ακριβώς για τέτοιο σκοπό.
Η μεγάλη απειλή της Luftwaffe για τους Βρετανούς
Όλα όμως άλλαξαν το 1940, όταν η Luftwaffe δημιούργησε το Junkers Ju-86P, το οποίο προέκυψε από το ριζικό επανασχεδιασμό ενός πεπαλαιωμένου προπολεμικού μεσαίου βομβαρδιστικού. Το Ju-86P διέθετε μακρύτερες πτέρυγες, συμπιεσμένη καμπίνα και υπερτροφοδοτούμενους κινητήρες Junkers Jumo 207. Έτσι θα μπορούσε να επιχειρεί ως αναγνωριστικό σε υψόμετρα άνω των 39.000 ποδιών, μακριά από οποιοδήποτε μαχητικό των Συμμάχων.
Ήταν πρόδηλο στη RAF πως εάν τα γερμανικά αναγνωριστικά ήταν ικανά να πετούν ψηλότερα από τα αεροσκάφη της, τότε δε θα αργούσαν να ακολουθήσουν και βομβαρδιστικά αναλόγων δυνατοτήτων. Ως εκ τούτου, το βρετανικό Υπουργείο Αεροπορίας έλαβε άμεσο αίτημα για ένα μαχητικό που να μπορεί να φτάνει σε υψόμετρα μεγαλύτερα από ό,τι είχε ως τότε προβλεφθεί. Η Rolls-Royce ανταποκρίθηκε, δημιουργώντας μια βελτιωμένη έκδοση του διάσημου Merlin με υπερσυμπιεστή δύο σταδίων για καλύτερες επιδόσεις σε μεγάλο ύψος, ενώ η Vickers και η Westland ξεκίνησαν εργασίες επάνω στο σχεδιασμό αεροπλάνων για τον απαιτητικό ρόλο που επρόκειτο να καλύψουν.
Η γέννηση του Westland Welkin
Το Vickers 432, το οποίο έδειχνε ως ένα τροποποιημένο de Havilland «Mosquito», ηττήθηκε τελικώς από τον ανταγωνιστή του της Westland. Το τελευταίο έμοιαζε με το Whirlwind, έχοντας όμως μακρύτερη άτρακτο, ουρά και πτέρυγες. Επίσης, οι μη αποδοτικοί Rolls-Royce Peregrine των 885 ίππων του Whirlwind αντικαταστάθηκαν με Merlin 76 και 77, ισχύος 1.233 ίππων έκαστος, εξοπλισμένοι με υπερσυμπιεστή δύο σταδίων. Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του, ωστόσο, και αυτό που πήρε και τον περισσότερο χρόνο για να παραδοθεί, ήταν το πλήρως σφραγισμένο αλεξίσφαιρο πιλοτήριο, κατασκευασμένο από διπλό στρώμα perspex.
Το Welkin ήταν αρκετά ευμέγεθες για μονοθέσιο μαχητικό, με μήκος 12,67 μέτρων και τεράστιο άνοιγμα πτερύγων που έφτανε τα 21,30 μέτρα. Για να αντιληφθούμε τη διαφορά, το Whirlwind είχε μήκος 9,83 και άνοιγμα πτερύγων μόλις 13,72 μέτρων.
Westland Whirlwind: το σωστό μαχητικό με τους λάθος κινητήρες
Και τα δύο έφεραν τέσσερα πυροβόλα Hispano των 20 χιλιοστών, ενώ η τελική ταχύτητα των 385 μιλίων/ώρα του Welkin δεν ήταν αισθητά μεγαλύτερη από τα 360 του προκατόχου του. Η μεγάλη διαφορά στις επιδόσεις τους είχε να κάνει ασφαλώς με το ανώτατο υψόμετρο. Το Welkin έφτανε στα 44.000 πόδια, ενώ το Whirlwind στα 31.000.
Το Welkin πραγματοποίησε την παρθενική του πτήση την 1η Νοεμβρίου του 1942, δύο δηλαδή δύο χρόνια μετά την παραγγελία του. Αυτό θεωρείτο αρκετά σύντομο χρονικό διάστημα, αν λάβει κανείς υπόψιν του τη νέα τεχνολογία που ενσωματώθηκε στο μαχητικό ειδικού σκοπού. Όπως πολλά άλλα καινούρια αεροσκάφη, παρουσίαζε κάποια προβλήματα χειρισμού. Ζητήματα υπήρχαν επίσης με την χαμηλή του ταχύτητα σε μεγάλο ύψος και τη διακοπή συμπίεσης σε πολύ γρήγορες καταδύσεις λόγω των μακριών χοντρών πτερύγων του.
Η βρετανική λύση με τα Supermarine Spitfires Mk.IX
Ο πόλεμος βέβαια δεν περίμενε της ομάδα της Westland να διορθώσει τις ατέλειες του project της. Στις 24 Αυγούστου του 1942, η Luftwaffe ξεκίνησε να βομβαρδίζει από πολύ μεγάλο υψόμετρο εδάφη της Βρετανίας με τα νέα Junkers Ju-86R, τα οποία επιχειρούσαν από το εκπληκτικό, τότε, ύψος των 45.000 ποδιών. Αν και είχαν δυνατότητα μεταφοράς μόνο μιας βόμβας των 500 λιβρών σε τέτοιο ύψος, το γεγονός του ότι μπορούσαν να δρουν χωρίς το φόβο της κατάρριψης, ανησυχούσε εντόνως τους Βρετανούς για το τι μπορούσε να επακολουθήσει.
Το καλό είναι πως η RAF δεν είχε εναποθέσει πάσα ελπίδα της στο Welkin. Τα ειδικά τροποποιημένα Supermarine Spitfires Mk.IX αποδείχθηκαν ικανά να ακολουθήσουν τα Junkers σε τέτοια υψόμετρα, επιτυγχάνοντας την πρώτη τέτοια αναχαίτιση στις 12 Σεπτεμβρίου του 1942. Αυτή ήταν και η υψηλότερη αερομαχία που καταγράφηκε στον πόλεμο, κατά την οποία ο Emanuel Galitzine επιτέθηκε σε ένα Ju-86R στα 44.000 πόδια. Η επίθεση του Galitzine δε συνοδεύτηκε από κατάρριψη, λόγω μπλοκαρίσματος του πυροβόλου του στην αριστερή πτέρυγα. Όμως η τυχερή απόδραση του γερμανικού βομβαρδιστικού ανόρθωσε το ηθικό και τις ελπίδες των πληρωμάτων της RAF. Τα ανώτατα διοικητικά στελέχη της Luftwaffe, έχοντας αντιληφθεί πως τα Spitfires ήταν πλέον εις θέσιν να αντιμετωπίσουν το υποτιθέμενο άτρωτο βομβαρδιστικό τους, αποφάσισαν τον τερματισμό του προγράμματος.
Οι νέες συνθήκες που καθόρισαν την τύχη του Welkin
Μέχρι τη στιγμή που το Welkin ήταν έτοιμο να εισέλθει σε φάση μαζικής παραγωγής (Αύγουστος του 1943), τα Ju-86 είχαν πλήρως αποσυρθεί, ενώ δεν υπήρχαν ακόμη άλλα εχθρικά βομβαρδιστικά μεγάλου ύψους για να τα αντικαταστήσουν. Ως αποτέλεσμα, μόνο 75 Welkins βγήκαν από το εργοστάσιο, αλλά κανένα δεν παραδόθηκε σε επιχειρησιακή Μοίρα.
Κατά τη διάρκεια του 1944, δύο Welkins χρησιμοποιήθηκαν πειραματικώς για νέες τακτικές αναχαίτισης μαχητικών σε μεγάλο υψόμετρο. Μια διθέσια έκδοση νυχτερινού μαχητικού, το Welkin Mk.II, είχε επίσης ετοιμαστεί, αλλά δεν προχώρησε, καθότι το de Havilland «Mosquito» μπορούσε να αναλάβει το συγκεκριμένο ρόλο.
Πάντως θα ήταν άδικο να κριθεί το αεροσκάφος ως αποτυχημένο. Χωρίς καμία αμφιβολία, ήταν απολύτως ικανό να εκπληρώσει την ειδική αποστολή για την οποία προοριζόταν, παρόλο που αυτή η ανάγκη είχε εξαλειφθεί όταν ήταν έτοιμο να λάβει το βάπτισμα του πυρός. Επιπροσθέτως, οι εργασίες σχεδιασμού στο πιλοτήριο του Welkin, απέδωσαν τεράστια οφέλη στην ανάπτυξη κατοπινών βρετανικών μαχητικών τζετ με συμπιεσμένο θάλαμο διακυβέρνησης.
