Το Βατικανό προσπάθησε να διορθώσει τις τεταμένες σχέσεις με την Ουκρανία αφότου ο Πάπας Φραγκίσκος προκάλεσε την ενόχληση του Κιέβου αναφερόμενος στη Ρωσίδα υπερεθνικίστιρα Ντάρια Ντούγκινα, που σκοτώθηκε από έκρηξη βόμβας στο αυτοκίνητό της κοντά στη Μόσχα, ως ένα αθώο θύμα του πολέμου.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα κάλεσε τον πρεσβευτή του Βατικανού στο Κίεβο για να διαμαρτυρηθεί, λέγοντας πως τα λόγια του Πάπα ήταν “άδικα” και “ράγισαν την καρδιά της Ουκρανίας”. Είχαν προηγηθεί σφοδρές επικρίσεις από τον πρεσβευτή της Ουκρανίας στο Βατικανό, Αντρίι Γιούρας.
Ο Φραγκίσκος προκάλεσε την αντιπαράθεση την περασμένη Τετάρτη, μιλώντας εκτός κειμένου στη γενική ακρόαση των πιστών, ανήμερα της επετείου της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας από τη Σοβιετική Ένωση το 1991 και έξι μήνες από την έναρξη της ρωσικής εισβολής. “Οι αθώοι πληρώνουν για τον πόλεμο”, είπε ο Φραγκίσκος, σε μια φράση όπου αναφέρθηκε σε “αυτό το καημένο κορίτσι που τινάχτηκε στον αέρα από μια βόμβα που είχε τοποθετηθεί κάτω από το κάθισμα ενός αυτοκινήτου στη Μόσχα”.
Ανακοίνωση που εξέδωσε το Βατικανό δεν έκανε ειδική αναφορά στα σχόλια του πάπα για την Ντούγκινα αλλά έκανε λόγο για “δημόσια συζήτηση σχετικά με την πολιτική σημασία” των σχολίων του Πάπα για την Ουκρανία. Ανέφερε πως θα πρέπει να θεωρηθούν ως ένδειξη ενδιαφέροντος για την ανθρώπινη ζωή και “όχι σαν να παίρνει πολιτική θέση”.
Ο Αλεξάντερ Ντούγκιν, ο πατέρας της Ντάρια, τάσσεται επί μακρόν υπέρ της ένωσης των ρωσόφωνων και άλλων περιοχών σε μια νέα ρωσική αυτοκρατορία που θα περιελάμβανε την Ουκρανία. Η Ντούγκινα υποστήριζε ευρέως τις ιδέες του πατέρα της και εμφανίζονταν στην κρατική τηλεόραση από μόνη της για να προσφέρει υποστήριξη για τις ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία. Η Ρωσία επέρριψε την ευθύνη για τη δολοφονία της Ντούγκινα στις 20 Αυγούστου σε Ουκρανούς πράκτορες, κατηγορία που το Κίεβο αρνείται.
Η δήλωση του Βατικανού αναφέρει πως ο πόλεμος “ξεκίνησε από τη Ρωσική Ομοσπονδία”, μια φράση η οποία σύμφωνα με έναν διπλωμάτη φαίνεται να διατυπώθηκε με τέτοιο τρόπο προκειμένου να διαβεβαιώσει το Κίεβο ότι το Βατικανό δεν έβαλε τη Ρωσία και την Ουκρανία στην ίδια πλευρά. Σε tweet την ημέρα που ο Πάπας έκανε τα σχόλιά του, ο Γιούρας, ο Ουκρανός απεσταλμένος στο Βατικανό, είπε: “Πώς είναι δυνατόν να αναφέρεται ένας από τους ιδεολόγους του (ρωσικού) ιμπεριαλισμού ως αθώο θύμα;… Δεν μπορούμε να βάζουμε στην ίδια κατηγορία τον επιτιθέμενο και το θύμα, τον βιαστή και τον βιασθέντα”.
Η ανακοίνωση του Βατικανού αναφέρει πως ο Πάπας έχει κάνει “σαφείς και αδιαμφισβήτητες” καταγγελίες του πολέμου ως κάτι που είναι “ηθικά αδικαιολόγητο, απαράδεκτο, βάρβαρο, παράλογο, αποκρουστικό και ανόσιο”.
Σε αποκλειστική συνέντευξη προς το Reuters τον περασμένο μήνα, ο Φραγκίσκος είπε πως θέλει να επισκεφθεί το Κίεβο αλλά θέλει επίσης να πάει στη Μόσχα, κατά προτίμηση πρώτα, για να προωθήσει την ειρήνη.
