Τoυ Θανάση Γραμματικού
Το άρμα μάχης έχει καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες ως το κύριο μέσο διεξαγωγής του χερσαίου αγώνα και αποτελεί την αιχμή του δόρατος κάθε σύγχρονου στρατού. Βασική αποστολή του παραμένει η διάσπαση της γραμμής άμυνας του αντιπάλου και η δημιουργία του απαραίτητου ρήγματος που θα επιτρέψει τη διείσδυση του πεζικού, το οποίο στη συνέχεια θα καταλάβει την τοποθεσία.
H αδιαμφισβήτητη λοιπόν υπεροχή των αρμάτων στο πεδίο της μάχης και ιδιαίτερα στην κρίσιμη φάση της επίθεσης εξηγεί τους λόγους της τεράστιας προσπάθειας που καταβάλλεται για την ανάπτυξη όλο και περισσότερων A/T όπλων και τακτικών μάχης για την αντιμετώπισή τους.
Αντιαρματικοί πύραυλοι TOW 2A για το Μαρόκο. Η απάντηση στα αλγερινά Τ-90
Με τα σημερινά δεδομένα μπορούμε να διακρίνουμε τον αντιαρματικό αγώνα σε τέσσερις διαδοχικές φάσεις, οι οποίες συναρτώνται άμεσα από την απόσταση μεταξύ των επιτιθέμενων αρμάτων και της γραμμής άμυνας. Έτσι έχουμε την πρώτη φάση, κατά την οποία τα άρματα βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση στο σημείο συγκέντρωσης και προετοιμασίας για την επίθεση.
Στη φάση αυτή χρησιμοποιείται κυρίως το πυροβολικό, το οποίο με τη χρήση ειδικών πυρομαχικών εκτοξευόμενων είτε από πυροβόλα είτε από πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες απώλειες και να αποδυναμώσει την επίθεση. Σ’αυτή τη φάση μπορούν να εμπλακούν και αντιαρματικά ελικόπτερα ή αεροσκάφη σταθερών πτερύγων με ειδικό φορτίο οπλισμού.
Αντιαρματικοί πύραυλοι TOW 2A για το Μαρόκο. Η απάντηση στα αλγερινά Τ-90
Στη δεύτερη φάση αντιαρματικής άμυνας η οποία αρχίζει με την προέλαση των αρμάτων που κινούνται με μεγάλες ταχύτητες με σκοπό τη αποκατάσταση επαφής με τον αντίπαλο αφορά τη ζώνη που συνήθως απέχει 2-4 χλμ. από τη γραμμή άμυνας. Χρησιμοποιούνται ως επί το πλείστον τα μεγάλου βεληνεκούς A/T κατευθυνόμενα βλήματα (ATGM).
Στην τρίτη φάση τα άρματα έχουν πλησιάσει σε απόσταση της τάξεως του ενός χιλιομέτρου από τη γραμμή άμυνας και πραγματοποιούν τη φάση της εφόδου. Για την αντιμετώπισή τους χρησιμοποιούνται τα A/T κατευθυνόμενα βλήματα μικρού βεληνεκούς, καθώς επίσης και μη κατευθυνόμενα αντιαρματικά όπλα όπως το ΠΑΟ των 106mm κ.λπ.
Ταϊβάν προς ΗΠΑ: Aίτημα για αγορά M1 Abrams, Stinger, Javelin και TOW αξίας $2 δις!
Τέλος στην τέταρτη και τελευταία φάση τα άρματα έχουν φτάσει σε αποστάσεις κάτω των 300 μέτρων και είναι δυνατή η χρησιμοποίηση ατομικών αντιαρματικών όπλων όπως εκτοξευτών μιας χρήσης, οπλοβομβίδων, χειροβομβίδων κ.λπ.
Φυσικά ο διαχωρισμός μεταξύ των ανωτέρων φάσεων ανάλογα με την απόσταση δεν είναι απόλυτος και πολλές φορές έχουμε αλληλοκάλυψη. Έτσι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τη χρήση των οπλικών συστημάτων της δεύτερης και της τρίτης φάσης κατά τη διαρκεια της τελευταίας, αφού θεωρητικά αλλά και πρακτικά το ελάχιστο βεληνεκές των κατευθυνομένων A/T βλημάτων κυμαίνεται σε μερικές δεκάδες μέτρα.
O Ελληνικός στρατός (αλλά και ο Τουρκικός) έχει εντάξει στο οπλοστάσιό του για τη δεύτερη και τρίτη φάση αντιαρματικού αγώνα δύο από τα καλύτερα A/T συστήματα παγκοσμίως το TOW και το MILAN αντίστοιχα. Στη συνέχεια επιχειρούμε μία σε βάθος ανάλυση των δυνατοτήτων, αλλά και των προοπτικών των δύο συστημάτων, τα οποία αναμένεται να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή για πολλά ακόμη χρόνια.
TOW – BAPY ANTIAPMATIKO ΟΠΛΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Το TOW είναι ένα φορητό, βαρύ αντιαρματικό οπλικό σύστημα φερόμενο είτε από μία ομάδα οπλιτών είτε από όχημα ή ελικόπτερο. Το όνομά του προέρχεται από την περιγραφή του (Tube-launched optically traked Wire guided) που σημαίνει από σωλήνα εκτοξευόμενο οπτικά εγκλωβιζόμενο και καθοδηγούμενο με σύρμα αντιαρματικό βλήμα.
Οι εργασίες σχεδίασης του συστήματος ξεκίνησαν το 1962, ενώ οι πρώτες βολές έγιναν το 1968 και το όπλο τελικά εντάχθηκε σε υπηρεσία με τον Αμερικανικό Στρατό το 1970. O σκοπός της σχεδίασης του ήταν να αντικαταστήσει το ευρέως χρησιμοποιούμενο μέχρι τότε ΠΑΟ των 106mm M40.
Έλαβε μέρος στον πόλεμο του Βιετνάμ, στους Αραβο-ισραηλινούς πολέμους το 1973, στις πολεμικές επιχειρήσεις στο Λίβανο το 1982, στον Περσο-ιρακινό πόλεμο, με τους αντάρτες του κινήματος Polisario στο Μαρόκο και τέλος στον πόλεμο του Περσικού κόλπου το 1991, στην μάχη του Khafji στη Σαουδική Αραβία.
Επιτυχημένες δοκιμές του τουρκικού APS Pulat εναντίον RPG, Kornet, TOW και Konkurs
Από τη χρήση πυραύλων TOW και μόνο καταστράφηκαν 46 τεθωρακισμένα οχήματα και επιπλέον άλλα 20 τεθωρακισμένα από επίθεση ελικοπτέρων Cobra των Αμερικανών πεζοναυτών εξοπλισμένα με πυραύλους TOW. Συνολικά έχει ενταχθεί στα οπλοστάσια 40 και πλέον χωρών. Μέχρι τα μέσα του 1991 πάνω από 500.000 βλήματα είχαν κατασκευαστεί, εκ των οποίων 314.000 BGM-71 A/B, 60.000 BGM-71C, 80.000 BGM-71D, 34.000 BGM-71E.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Αμερικανικού Στρατού έχει παρουσιάσει ποσοστό επιτυχίας πάνω από 93% σε 12.000 δοκιμές και εκπαιδευτικές βολές από το 1970.
Ένας σημαντικότατος παράγοντας, ο οποίος συντέλεσε στη μεγάλη εμπορική του επιτυχία είναι ότι η εκπαίδευση του χειριστή (σε αντίθεση με προηγούμενους τύπους που είχαν αναπτυχθεί μέχρι τότε) είναι πολύ απλούστερη και με τη χρησιμοποίηση εξομειωτού βολής δίνεται η δυνατότητα να γίνονται εκπαιδευτικές βολές κάτω από πολύ ρεαλιστικές συνθήκες.
Άλλο ένα σημαντικό προτέρημα του TOW είναι ότι ο ίδιος πύραυλος μπορεί να εκτοξευθεί είτε από το έδαφος είτε από το όχημα είτε από ελικόπτερο, κάτι που απλοποιεί βεβαίως την τεχνική υποστήριξη του.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το οπλικό σύστημα TOW M 220 A1 αποτελείται από έξι κύριες μονάδες, αυτές είναι:
1) τρίποδας
2) γέφυρα (μονάδα περιστροφής ανύψωσης)
3) σωλήνας εκτόξευσης,
4) σκοπευτικό,
5) μονάδα καθοδήγησης
6) συστοιχία μπαταριών (τοποθετείται στη μονάδα καθοδήγησης).
O τρίποδας μας παρέχει μια σταθερή εγκατάσταση βάσης για τη γέφυρα και επιτρέπει την πραγματοποίηση βολής σε έδαφος με κλίση έως 30ψ. H γέφυρα είναι ένα ηλεκτρομηχανικό σύνολο το οποίο προσαρμόζεται στον τρίποδα και αποτελεί τη βάση για εγκατάσταση του σκοπευτικού και του σωλήνα εκτόξευσης.
O σωλήνας εκτόξευσης είναι κατασκευασμένος από ελαφρύ κυψελοειδές υλικό και φέρει επικάλυψη από λεπτό στρώμα υαλονημάτων. Παρέχει αρχική καθοδήγηση και σταθερότητα στον πύραυλο και παράλληλα προστατεύει τους χειριστές του όπλου από την έκρηξη της εκτόξευσης.
Το οπτικό σκοπευτικό χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό του στόχου και την ανίχνευση του υπέρυθρου σήματος που εκπέμπει στο πίσω μέρος ο πύραυλος κατά την πτήση. Αποτελείται από μία διόπτρα με μεγέθυνση X13 και _παράθυρο_ για τον υπέρυθρο ανιχνευτή με πεδίο θέας 5,5. Το σταυρόνημα που βλέπει ο χειριστής μέσα στο σκοπευτικό μπορεί να φωτιστεί.
O τρόπος καθοδήγησης του πυραύλου είναι τύπου SACLOS (semiautomatic command to line-of-sight) δηλαδή ημιαυτόματη καθοδήγηση στη γραμμή της θέας που σημαίνει ότι το μόνο που έχει να κάνει ο χειριστής για να πετύχει το στόχο είναι να διατηρεί συνεχώς το σταυρόνημα του σκοπευτικού πάνω σ’αυτόν.
H μονάδα καθοδήγησης του πυραύλου τροφοδοτείται από δύο επαναφορτιζόμενες μπαταρίες τύπου νικελίου καδμίου που χρησιμοποιούν σαν ηλεκτρολύτη υδροξείδιο του καλλίου.
H βασική έκδοση του πυραύλου TOW (Basic TOW) χαρακτηρίζεται σαν BGM 71A. Αποτελείται από το μηχανισμό εκτόξευσης, τον κινητήρα της κυρίως πτήσης, τέσσερις επιφάνειες ελέγχου στο πίσω μέρος, την υπέρυθρη πηγή (IR), δύο διανομείς σύρματος, τρεις μπαταρίες, γυροσκόπιο, μηχανισμό ασφαλείας και πυροδότησης και προσχηματισμένη πολεμική κεφαλή κοίλου γεμίσματος (HEAT).
O μηχανισμός εκτόξευσης είναι στο πίσω μέρος του πυραύλου και αποτελείται από 1,2 λίβρες διβασικό προωθητικό τύπου M7, το οποίο εξαντλείται πλήρως πριν ακόμη ο πύραυλος εγκαταλείψει τελείως το σωλήνα εκτόξευσης. O κινητήρας πτήσης χρησιμοποιεί στερεό προωθητικό και βρίσκεται κοντά στο κέντρο βάρους το πυραύλου.
Τα αέρια της καύσης εξέρχονται από ένα ζεύγος στομίων αντιδιαμετρικά τοποθετημένων με κλίση προς τα πίσω 30ψ ως προς τον οριζόντιο άξονα του πυραύλου. Αυτή η διάταξη αφενός μεν εξουδετερώνει την επίδραση των θερμών αερίων της καύσης ως προς το ζεύγος των συρμάτινων καλωδίων που εκτυλίσσονται στο πίσω μέρος και αφετέρου ελαχιστοποιεί τις αλλαγές στο κέντρο βάρους του πυραύλου καθόλη τη διάρκεια της καύσης του προωθητικού όπου και ελαττώνεται ραγδαία το βάρος του.
O κινητήρας της κυρίως πτήσης αναφλέγεται περίπου 12 μέτρα μπροστά από το σωλήνα εκτόξευσης για να προστατευθεί ο χειριστής του όπλου από τα αέρια. H ενσύρματη ζεύξη καθοδήγησης του βλήματος αποτελείται από ένα σύστημα διανομής διπλού σύρματος στο πίσω μέρος του πυραύλου, διαμέσου του οποίου μεταφέρονται οι εντολές αλλαγής διεύθυνσης από τον εκτοξευτή στον πύραυλο, οι οποίες στη συνέχεια συνδυάζονται μαζί με τα σήματα που παράγονται από το γυροσκόπιο. O συνδυασμός των δύο εφαρμόζεται τελικά στις τέσσερις επιφάνειες ελέγχου (πτερύγια).
H πηγή υπέρυθρης ακτινοβολίας βρίσκεται στο πίσω μέρος του πυραύλου και παρέχει συνεχή διαμορφωμένη πηγή υπέρυθρου φωτός προς τον αντιχνευτή υπέρυθρου του σκοπευτικού για τον καθορισμό της θέσης του πυραύλου. H υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπει ο πύραυλος είναι κωδικοποιημένη έτσι, ώστε να επιτρέπεται η διάκριση σε περιβάλλον άλλων δυνατών εκπομπών (IR) όπως ο ήλιος.
O εκτοξευτής TOW 2 είναι μια τροποποιημένη έκδοση του πρωτότυπου εκτοξευτή με βελτιώσεις που επιτρέπουν την καθοδήγηση του πυραύλου μέσα από καπνό, σκόνη, κ.λπ. Έχει τη δυνατότητα να εκτοξεύει όλους τους υπάρχοντες τύπους πυραύλων TOW, αλλά και αυτούς που πρόκειται να αναπτυχθούν στο μέλλον.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Όταν ο σωλήνας που περιέχει τον πύραυλο τοποθετηθεί στον εκτοξευτή, ο σκοπευτής ενεργοποεί το σύστημα αυτοελέγχου. Αυτό είναι ένας διακόπτης επτά θέσεων και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των κυκλωμάτων που σχετίζεται με τη λειτουργία του όπλου. Όταν ο έλεγχος ολοκληρωθεί, ο χειριστής συνδέει τη μονάδα εκτόξευσης με τον εγκλωβισμένο πύραυλο, ανεβάζοντας το επίπεδο οπλίσεως.
Όταν ένας στόχος εμφανιστεί, ο σκοπευτής μετακινεί τη διόπτρα για να τοποθετήσει το σταυρόνημά της επάνω στον στόχο. Στη συνέχεια, αφού ο στόχος εισέλθει σε ακτίνα βολής, πιέζεται η σκανδάλη.
Αυτό έχει συνέπεια την άμεση ενεργοποίηση των μπαταριών του πυραύλου και ταυτόχρονα την απελευθέρωση πεπιεσμένου αερίου (το οποίο βρίσκεται μέσα σε ειδική φιάλη), για να αρχίσει η περιστροφή του γυροσκόπιου με την κατάλληλη ταχύτητα.
Περίπου 1,5” αργότερα το γέμισμα της αρχικής εκτόξευσης πυροδοτείται και η καύση του ολοκληρώνεται τελείως μέσα στο σωλήνα, με αποτέλεσμα ο πύραυλος να αποκτά την απαραίτητη αρχική ώθηση, ώστε να απομακρυνθεί από τον εκτοξευτή και να αρχίσει στη συνέχεια η λειτουργία του κυρίου κινητήρα της πτήσης. Μέχρι να γίνει αυτό όμως εκτείνονται τα τέσσερα πτερύγια σταθεροποίησης του πυραύλου προς τα εμπρός, τα οποία βρίσκονται στο μέσο του κορμού του έως ότου να πάρουν κάθετη θέση ως προς τον επιμήκη άξονα του πυραύλου.
Αντίστοιχα όμως τα τέσσερα κινητά πτερύγια ελέγχου βρίσκονται στην ουρά του πυραύλου και εκτείνονται προς τα πίσω. Την ίδια στιγμή αρχίζει και η λειτουργία της πηγής υπέρυθρης ακτινοβολίας, ενώ τα δύο χάλκινα σύρματα καθοδήγησης εκτυλίσσονται από τους διανομείς στο πίσω μέρος. Επίσης στη φάση αυτή έχει ολοκληρωθεί το πρώτο στάδιο οπλίσεως της κεφαλής. O κινητήρας της κυρίως πτήσης ενεργοποιείται στην απόσταση των 12 μέτρων μετά την εκτόξευση και έως ότου ο πύραυλος διανύσει τα πρώτα 60 μέτρα, η κεφαλή έχει οπλιστεί πλήρως.
Φοβάται ο Γιάννης το θεριό (Leo2HEL) και αγοράζει πυραύλους Kornet και Javelin
ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
O σκοπευτής χειρίζεται τη μονάδα περιστροφής-ανύψωσης (γέφυρα) και κρατάει συνεχώς το σταυρόνημα του σκοπευτικού επάνω στο στόχο. O (IR) αισθητήρας εντοπίζει το σήμα από τη μονάδα παροχής ακτινοβολίας του πυραύλου και εντοπίζει τυχόν αποκλίσεις από τη γράμμη της θέας του στόχου. Τα στοιχεία μεταβιβάζονται στη μονάδα καθοδήγησης, η οποία με τη σειρά της στέλνει διορθωτικές εντολές (σε περίπτωση απόκλισης) διαμέσου της ενσύρματης ζεύξης. Στη συνέχεια συνδυάζονται μαζί με αυτά του γυροσκοπίου και εφαρμόζονται στις επιφάνειες ελέγχου, για να διορθωθεί η γραμμή πτήσης του πυραύλου και να επανέλθει στη γραμμή σκόπευσης.
ΕΞΕΛΙΞΗ – ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ
Στη μακροχρόνια πορεία του το οπλικό σύστημα TOW πέρασε από πολλά στάδια αναβάθμισης, τα οποία αφορούσαν κυρίως την κεφαλή του πυραύλου, ώστε να μπορεί να αντιμετωπίζει με επιτυχία κάθε νεομφανιζόμενο τύπο θωράκισης των αρμάτων μάχης.
Όμως στη δεκαετία του 80 είχαμε αναβάθμιση και της μονάδας εκτόξευσης.
BASIC TOW ή BGM-71A/B: είναι η πρώτη έκδοση του πυραύλου η οποία τέθηκε σε υπηρεσία το 1970 από τον αμερικανικό στρατό. Έχει μήκος 1,16 μέτρα και διάμετρο κεφαλής 127 mm. H κεφαλή είναι τύπου HEAT (HIGH EXPLOSIVE ANTI-TANK) κοίλου γεμίσματος και βάρους 3,9 κιλών, περιέχει 2,63 κιλά ισχυρής εκρηκτικής γόμωσης και έχει διατρητική ικανότητα 600mm ομοιογενούς χάλυβα θωρακίσεως. Το συνολικό βάρος εκτόξευσης του πυραύλου είναι 18,9 κιλά, ενώ το βάρος μαζί με το σωλήνα μεταφοράς-εκτόξευσης είναι 22,5 κιλά. Οι πύραυλοι που κατασκευάστηκαν μετά το 1976 έως το 1981 χαρακτηρίζονταν σαν BGM 71B λόγω ορισμένων μικροβελτιώσεων οι οποίες όμως ουσιαστικά δεν άλλαξαν τα κύρια χαρακτηριστικά του πυραύλου.
128 εκτοξευτές αντιαρματικών Javelin παρέδωσαν ήδη οι ΗΠΑ στην Εσθονία
IMPROVED TOW ή BGM 71C. Τέθηκε σε παραγωγή το 1981 και ήταν η απάντηση στην εμφάνιση νέων ισχυρότερων θωρακίσεων στα σοβιετικά άρματα μάχης. Έχει διάμετρο 127 mm (5in) όπως και ο Basic TOW, αλλά έχει βελτιωθεί η κεφαλή. Τοποθετήθηκε στα εμπρόσθιο τμήμα του μια τηλεσκοπικού τύπου προέκταση μήκους 265 mm, η οποία είναι συμπτυγμένη μέσα στην κεφαλή όσο ο πύραυλος παραμένει μέσα στο σωλήνα εκτόξευσης. Με την έξοδο του βλήματος από το σωλήνα η προέκταση αυτή εκτείνεται προς τα μπρος και τη στιγμή της πρόσκρουσης του βλήματος πάνω στο στόχο δίνει τη δυνατότητα να εκραγεί έγκαιρα η γόμωση, ώστε να μεγιστοποιηθεί η ικανότητα διάτρησης του θώρακα.
Το μήκος του βλήματος με την προέκταση συμπτυγμένη είναι 1,17 μέτρα και ανεπτυγμένο πλήρως 1,435 μέτρα. Το βάρος εκτόξευσης του πυραύλου έχει αυξηθεί στα 19,1 κιλά και μαζί με το σωλήνα εκτόξευσης φτάνει τα 25,7 κιλά. Το βάρος της κεφαλής παραμένει το ίδιο (3,9 κιλά) καθώς επίσης και το βάρος της γόμωσης (2,63 κιλά). H διατρητική ικανότητα όμως έχει φτάσει τα 800mm ομοιογενούς χάλυβα θωράκισης.
TOW 2 ή BGM-71-D. Ενώ βρίσκονταν ακόμη σε παραγωγή ο improved I TOW (στις αρχές της 10ετίας του 80), έγινε αντιληπτό ότι δεν υπήρχε δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης του υπάρχοντος υλικού. Έτσι αναπτύχθηκε ο TOW 2, ο οποίος εφοδιάστηκε με βαρύτερη κεφαλή μεγαλύτερης διαμέτρου, η οποία απαίτησε και τον επανασχεδιασμό όλου του πυραύλου. Επίσης στη φάση αυτή είχαμε και ριζική αναβάθμιση του εκτοξευτή και της μονάδας καθοδήγησης έτσι ώστε να έχουμε αυξημένες δυνατότητες καθοδήγησης σε αντίξοο περιβάλλον και μεγαλύτερη αξιοπιστία.
Με δεδομένο ότι στα βλήματα τύπου HEAT η διατρητική ικανότητα δεν εξαρτάται από την ταχύτητα του βλήματος, αλλά από τη διάμετρό του και κατά συνέπεια την ποσότητα της γόμωσης, ο BGM 71-D έχει αυξημένη διάμετρο κεφαλής 152mm (6in), η οποία έχει πλέον κυλινδρικό σχήμα (και όχι κωνικό όπως οι προηγούμενες) με αποτέλεσμα να καταλαμβάνει όλο το διαθέσιμο χώρο μέσα στο σωλήνα εκτόξευσης. Το μήκος το πυραύλου παραμένει 1,17 μέτρα, αλλά η τηλεσκοπικού τύπου προέκταση έχει τώρα μήκος 345 mm.
Το βάρος του πυραύλου είναι 21,5 κιλά, ενώ μαζί με το σωλήνα εκτόξευσης ζυγίζει 28,1 κιλά. Το βάρος της κεφαλής έχει γίνει 5,9 κιλά και το βάρος της γόμωσης 3,6 κιλά. H διατρητική ικανότητα έχει ανέβει στα 900 mm ομοιογενούς χάλυβα θωράκισης. H βαρύτερη κεφαλή όπως προαναφέραμε απαίτησε την επανασχεδίαση του πυραύλου (λόγω της αλλαγής του κέντρου βάρους) και την αντικατάσταση του προωθητικού του κινητήρα πτήσης με έναν νέο βελτιωμένου τύπου. Παράλληλα με τις βελτιώσεις του πυραύλου, στη φάση αυτή είχαμε και τη βελτίωση του εκτοξευτή. Οι βελτιώσεις αφορούν την αντικατάσταση των αναλογικών κυκλωμάτων της μονάδας καθοδήγησης από νέα ψηφιακής τεχνολογίας, τα οποία βασίζονται σε δύο νέους μικροεπεξεργαστές.
Εκτός των προφανών πλεονεκτημάτων αξιοπιστίας που παρείχε η ψηφιακή τεχνολογία και την ευελιξία στον προγραμματισμό, είχαμε και παράλληλη βελτίωση των δυνατοτήτων καθοδήγησης του πυραύλου μέσα σε αντίξοο περιβάλλον όπως σκόνη, καπνός, κ.τλ.
Αυτό επετεύχθη με τη μετατροπή της διόπτρας νυκτός (NIGHT SIGHT) AN/TAS-4B από μία απλή παθητική συσκευή υπερύθρων, η οποία ήταν απλώς παραλληλισμένη με το σκοπευτικό ημέρας σε ολοκληρωμένο αισθητήρα-σκοπευτικό, ο οποίος χάρη σε μία νέα ηλεκτρονική μονάδα που προσαρμόζεται πάνω στη διόπτρα και ονομάζεται post amplifier παράγει όπως και η (DAY SIGHT) σήματα απόκλισης που οδηγούνται στη συνέχεια στη μονάδα καθοδήγησης.
Οι μικροεπεξεργαστές της μονάδας αυτής συγκρίνουν συνεχώς τα σήματα απόκλισης των δύο σκοπευτικών και υπακούουν στο ισχυρότερο εκ των δύο, με αποτέλεσμα δραματική βελτίωση στην καθοδήγηση του πυραύλου και φυσικά αύξηση του ποσοστού ευστοχίας του.
TOW 2A ή BGM 71E. H εμφάνιση των ενεργών θωρακίσεων στα άρματα μάχης και η ευρεία διάδοσή τους έδωσε την εντύπωση ότι θα θέσει στο περιθώριο όλα τα υπάρχοντα αντιαρματικά βλήματα (HEAT) κοίλου γεμίσματος. Τα γραφεία σχεδιάσεως των εταιριών κατασκευής αντιαρματικών βλημάτων στρώθηκαν στη δουλειά και έτσι γρήγορα βρέθηκε λύση στο πρόβλημα.
Το 1987 εμφανίστηκε η νέα έκδοση του BGM 71E TOW 2A ο οποίος είναι εφοδιασμένος με μία νέα πρόσθετη μικρή κεφαλή η οποία είναι προσαρμοσμένη στο άκρο της τηλεσκοπικής προέκτασης της κύριας κεφαλής. H έκρηξη αυτής της πρόσθετης γόμωσης προκαλεί την καταστροφή του στρώματος της ενεργού θωράκισης και ανοίγει το δρόμο στη συνέχεια στην κύρια κεφαλή. Για την αντιστάθμιση του βάρους της πρόσθετης κεφαλής τοποθετήθηκε στο πίσω μέρος του πυραύλου ποσότητα έρματος, ώστε να μη διαταραχθεί το κέντρο βάρους.
Επίσης επανασχεδιάστηκε ο μηχανισμός ασφαλείας οπλίσεως και προστέθηκε μια ηλεκτρονική συσκευή μέτρησης χρόνου που παρέχει την απαραίτητη καθυστέρηση της έκρηξης μεταξύ της πρόσθετης και της κύριας γόμωσης. Το μήκος του πυραύλου με την προέκταση είναι 1,17 μέτρα και πλήρως ανεπτυγμένο 1,51 μέτρα.
Το βάρος εκτόξευσης είναι 22,6 κιλά, ενώ μαζί με το σωλήνα εκτόξευσης 28,1 κιλά. Εκτός του στρώματος πρόσθετης θωράκισης η διατρητική ικανότητα έχει αυξηθεί στα 1.000 mm. Το βάρος της κεφαλής παραμένει 5,9 κιλά, ενώ το βάρος της γόμωσης 3,6 κιλά.
TOW 2B ή BGM 71F. Πρόκειται για την τελευταία και πλέον εξελιγμένη έκδοση του πυραύλου, η ανάπτυξη της οποίας ξεκίνησε το 1987. Δίνει τη δυνατότητα επίθεσης στο πάνω μέρος (οροφή) των αρμάτων μάχης, όπου το πάχος της θωράκισης είναι μικρό και παρουσιάζει μεγάλη τρώση.
Για το σκοπό αυτό αντικαταστάθηκε η κεφαλή του πυραύλου με δύο νέες παράλληλα τοποθετημένες, οι οποίες επιτίθονται κάθετα ως προς τον άξονα πτήσης του πυραύλου μόλις αυτός φτάσει πάνω από το στόχο. H όλη διαδικασία γίνεται ως εξής: ο χειριστής διατηρεί το σταυρόνημα πάνω στο στόχο όπως και στους προηγούμενους τύπους. O πύραυλος όμως πετά παράλληλα και ψηλότερα από τη γραμμή σκόπευσης. H διατήρηση υψηλότερης διαδρομής πτήσης επιτυγχάνεται χάρη στη συνεχή μέτρηση του ύψους από έναν αισθητήρα της THORN-EMI (μετρητής ύψους με τη χρήση δέσμης LASER), ενώ η ενεργοποίηση των κεφαλών γίνεται διαμέσου ενός πυροσωλήνα, ο οποίος ενεργοποιείται από μαγνητικό αισθητήρα που και αυτός με τη σειρά του διεγείρεται από τη μεταλλική μάζα του στόχου. Το μήκος του BGM 71F είναι 1,166 μέτρα, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία παραμένουν τα ίδια. H παραγωγή του άρχισε το 1991.
ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
Κατόπιν υπογραφής ενός συμβολαίου της κατασκευάστριας εταιρίας Hughes με τη διοίκηση πυραύλων του Αμερικανικού Στρατού, ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη μιας έκδοσης του TOW, η οποία χρησιμοποιεί ασύρματη ζεύξη για τη μετάδοση των εντολών καθοδήγησης. H ενσύρματη ζεύξη με το ζεύγος χάλκινων καλωδίων αντικαταστάθηκε με μια ασφαλή (μεγάλης κατευθυντικότητας) δέσμη μικροκυμάτων. Στο πρόγραμμα δοκιμών χρησιμοποιήθηκαν τροποποιημένα βλήματα TOW 2, τα οποία στη θέση των εκτυλικτριών σύρματος διέθεταν μικροκυματικό δέκτη, κεραία λήψης και επεξεργαστή. Επίσης ο εκτοξευτής TOW2 τροποποιήθηκε έτσι, ώστε να δεχθεί έναν πομπό μικροκυμάτων, κεραία (κάτοπτρο εκπομπής) και επιπρόσθετα ηλεκτρονικά κυκλώματα.
https://www.facebook.com/watch/?v=2055367494684482
Το συνολικό βάρος του πρωτοτύπου ήταν αισθητά μικρότερο από αυτό με την κλασική ενσύρματη καθοδήγηση. Στα σχέδια υπήρχε η πρόβλεψη ο πύραυλος να διαθέτει μεγαλύτερο κινητήρα, ο οποίος θα επέφερε μεγαλύτερη ακτίνα δράσης φτάνοντας τα 5 χλμ. Οι δοκιμές ολοκληρώθηκαν το 1988, αλλά η έκδοση αυτή δεν τέθηκε σε παραγωγή. Στα πλαίσια ενός συμβολαίου με το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας η εταιρία THORN-EMI ανέπτυξε την έκδοση FITOW (Further-Improved), δηλαδή πλέον προηγμένος TOW για χρήση από την αντιαρματική έκδοση του ελικοπτέρου Lynx, το οποίο χρησιμοποιεί ευρέως ο βρετανικός στρατός.
Το όλο πρόγραμμα αφορά αναβάθμιση ήδη υπαρχόντων βλημάτων TOW του βρετανικού οπλοστασίου, τα οποία χάρη σε έναν νέας σχεδίασης πυροσωλήνα της THORN-EMI (τον ίδιο που χρησιμοποιούν και τα αμερικανικής παραγωγής BGM 71F) και μια νέα κεφαλή της Royal Ordnance, απέκτησαν δυνατότητα πλήγματος στην οροφή των αρμάτων. H αρχή λειτουργίας είναι η ίδια με αυτή του BGM 71F.
Για την αναβάθμιση υπαρχόντων βλημάτων τα οποία φέρουν την κεφαλή με διάμετρο 127 mm έτσι ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν άρματα μάχης που φέρουν πρόσθετη θωράκιση τύπου ERA, η ισραηλινή IMI ανέπτυξε μία νέου τύπου κεφαλή. H νέα κεφαλή διαθέτει μια προέκταση εφοδιασμένη με ελατήριο με σκοπό να γίνεται η ανάπτυξή της μετά την έξοδο του βλήματος από το σωλήνα εκτόξευσης. Στην άκρη της προέκτασης υπάρχει ένα μικρό γέμισμα, το οποίο ενεργοποιείται έγκαιρα στο στόχο χάρη σε έναν πυροσωλήνα που βασίζεται σε δέσμη LASER. H δέσμη αυτή LASER μετράει την απόσταση της κεφαλής από το στόχο έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί αυτή την πλέον κατάλληλη στιγμή. H έκρηξη του γεμίσματος που φέρει η προέκταση αδρανοποιεί την πρόσθετη θωράκιση (ERA) και επιτρέπει τη διείσδυση της κύριας κεφαλής ούτως ώστε να διατρηθεί η κύρια θωράκιση του άρματος.
Όλοι οι τύποι πυραύλων TOW εκτοξεύονται από οποιονδήποτε εκτοξευτή, αλλά αξιοποιούνται πλήρως οι δυνατότητες όλων των βλημάτων μόνο από τον εκτοξευτή TOW2.
TOW ΕΚΤΟΞΕΥΟΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΕΛΙΚΟΠΤΕΡΑ
H αερομεταφερόμενη έκδοση του συστήματος TOW έχει κωδικοποιηθεί από τον Αμερικανικό στρατό σαν M65 και αποτελεί τον κύριο οπλισμό των επιθετικών ελικοπτέρων AH-1 Cobra, τα οποία εξοπλίζουν μονάδες του αμερικανικού στρατού και των πεζοναυτών, καθώς επίσης και άλλων συμμαχικών χωρών. Στις χώρες αυτές πρόσφατα έχει προστεθέι η Τουρκία και εντός των προσεχών μηνών και η χώρα μας, με την αναμενόμενη παραλαβή των πρώτων επιθετικών ελικοπτέρων αυτού του τύπου. Το σύστημα M65 είναι επίσης εγκαταστημένο στα Hughes 500 MD, Agusta A109, τα Westland Lynx, τα MBB BO 105 C και το Bell 206-L-I. Έχει πιστοποιηθεί και μπορεί να τοποθετηθεί στο Agusta A 129, Σικόρσκι S-76 και τα Aerospatiale Gazelle, Dauphin και Ecureuil-2.
Αμερικανικά Abrams εξοπλισμένα με APS Trophy βρίσκονται στην Ευρώπη
BGM-
Στην ευρύτατη διάδοσή του συντέλεσε η δυνατότητα εναλλακτικής θέσης τοποθέτησης του συστήματος σκόπευσης είτε στο ρύγχος του ελικοπτέρου είτε σε ειδική θέση στην οροφή ή τέλος σε ειδικό θόλο πάνω από το κύριο στροφείο. H αερομεταφερόμενη έκδοση TOW με σύστημα σκόπευσης στην οροφή κατασκευάζεται κατόπιν αδείας από τη British Aerospace στη Βρετανία. Επίσης υπάρχει γραμμή παραγωγής και στην Ελβετία του επίγειου εκτοξευτή, ο οποίος σε δίδυμη μορφή εξοπλίζει το θωρακισμένο πυργίσκο εκτόξευσης της Νορβηγικής Thume-Eureka, ο οποίος κατασκευάζεται και αυτός κατόπιν αδείας στην Ελβετία και τοποθετείται στα τροχοφόρα τεθωρακισμένα 6X6 Piranha. (συνέχεια στο επόμενο)
ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΟΣ ΠΥΡΓΙΣΚΟΣ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗΣ TOW ΤΗΣ KVAERNER – EUREKA
O πυργίσκος αυτός σχεδιάστηκε από την Kvaerner-Eureka και τη διοίκηση υλικών του νορβηγικού στρατού, για να εκτοξεύονται οι αμερικάνικοι πύραυλοι TOW. Έχει ήδη επιλεγεί από το νορβηγικό στρατό για τοποθέτηση σε όχημα M113. O πυργίσκος κατασκευάζεται στον Καναδά κατόπιν αδείας.
Από αυτή τη γραμμή παραγωγής οι Τούρκοι πρόσφατα παρήγγειλαν 48 συστήματα για τοποθέτηση σε αντίστοιχο αριθμό τουρκικής κατασκευής TOMA AIFV. Με το σύστημα του πυργίσκου αυτού ο χειριστής είναι πλήρως προστατευμένος κάτω από θωράκιση, ενώ η επαναγέμιση μπορεί να γίνει από το πίσω μέρος, χωρίς να εκτεθεί ο χειριστής σε βολές ελαφρού οπλισμού και όλμων.
O πυργίσκος είναι κατασκευασμένος εξολοκλήρου από συγκολλημένες πλάκες χάλυβα ομοιογενούς θωρακίσεως και διαθέτει μονοκόμματη θυρίδα οροφής. Στο εμπρόσθιο τμήμα του πυργίσκου υπάρχει ένα μονό περισκόπιο παρατήρησης. Εκατέρωθεν του πυργίσκου βρίσκονται μεταβαλλόμενοι καθ’ ύψος θωρακισμένοι εκτοξευτές TOW.
O θωρακισμένος πυργίσκος εκτόξευσης ή αλλιώς ALT (Armoured Launching Turret ) έχει στο εμπρόσθιο τμήμα του τα συστήματα σκόπευσης και καθοδήγησης της κανονικής έκδοσης TOW που χρησιμοποιεί το πεζικό χωρίς καμιά μετατροπή. Είναι δυνατό τα συστήματα αυτά να αποσυνδεθούν και με τη βοήθεια ενός τρίποδα που μεταφέρεται στο όχημα μαζί με τη γέφυρα και τον εκτοξευτή, να επανασυναρμολογηθεί εκτός του οχήματος για επίγεια εκτόξευση μέσα σε λίγα λεπτά.
O νέος μοχλός χειρισμού, ο οποίος χρησιμοποιείται στον πυργίσκο, είναι παρόμοιος στη λειτουργία με αυτόν του συνηθισμένου TOW. O πυργίσκος μπορεί να εκτοξεύσει πυραύλους Basic TOW, Improved TOW και TOW2. O χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ του πρώτου πυραύλου που προσκρούει στο στόχο και του δεύτερου πυραύλου, ο οποίος οπλίζεται και είναι έτοιμος για εκτόξευση, είναι 2.
O χρόνος επαναγέμισης είναι 40 από τη στιγμή που ο πυργίσκος είναι σε θέση φόρτωσης. Το σύστημα ελέγχου πυρός μπλοκάρει την όπλιση περισσοτέρων του ενός πυραύλου κάθε φορά. Το όχημα μπορεί να αναπτύξει τη μέγιστή του ταχύτητα, ενώ και οι δύο πύραυλοί του είναι οπλισμένοι, πρέπει να σταματήσει όμως για να πραγματοποιήσει βολή.
TEXNIKA ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΚΤΟΞΕΥΤΗ EUREKA
ΠΛΗΡΩΜΑ: ένας πυροβολητής (μέσα στον πυργίσκο)
ΟΠΛΙΣΜΟΣ: δύο εκτοξευτές TOW
ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ: δύο βλήματα TOW έτοιμα για εκτόξευση
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΠΥΡΓΙΣΚΟΥ: περιστροφή 360ο με ταχύτητα 9ο το δευτ/λεπτο αναστροφή 360ο με ταχύτητα 2ο το δευτ/λεπτο τροχιά
Ανύψωση -15ο έως +15ο με ταχύτητα 3ο το δευτ/λεπτο
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ
Μήκος 1,5 μέτρα
Πλάτος 1,06 μέτρα
Ύψος 1,1 μέτρα
1η δημοσίευση περιοδικό ΠΤΗΣΗ 110 – Φεβρουάριος 1994
