Πως αντέδρασε ο τουρκικός Τύπος στην “διπλή” αναγγελία από πλευράς ΗΠΑ περί έγκρισης της πώλησης F-16 στην Τουρκία και F-35 στην Ελλάδα; Αυτή ήταν η απορία μας, και τα πρώτα συμπεράσματα είναι τα εξής:
Αρχικά είναι σαφές (και σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενο) πως προβάλλεται κυρίως το θέμα της τουρκικής αγοράς ενώ “εξαφανίζεται” σχεδόν η ελληνική. Να ξεκινήσουμε από το δεύτερο: Όπου αρκετά ΜΜΕ αναπαράγουν μόνο ένα τηλεγράφημα πρακτορείου που λιτά ενημερώνει για τα βασικά στοιχεία της έγκρισης για ελληνικά F-35, ενώ μερικά “παίζουν” και ένα δεύτερο τηλεγράφημα με την σχετική δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού. Και τα δύο όμως είναι συμβατικά γραμμένα, χωρίς σχολιασμό και αυτή τη γραμμή ακολουθούν όλα τα ΜΜΕ που είδαμε. Από εδώ μπορούμε όμως να βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα, πως η εξέλιξη περί ελληνικής προμήθειας F-35 δεν είναι ιδιαίτερα αρεστή ως είδηση και καλό είναι να μην προβληθεί.
Αρκετά υποτονική όμως, και αυτό μας έκανε εντύπωση, είναι και η κάλυψη για την αμερικανική έγκριση περί πώλησης F-16 στην Τουρκία. Το λέμε αυτό γιατί περιμέναμε μεγαλύτερη προβoλή, την οποία δεν συναντήσαμε. Οπότε εδώ ανατρέπεται κάπως η αρχική μας αίσθηση πως υποβαθμίζεται μόνο η ελληνική παράμετρος! Όπου ούτε το εκεί εθνικό πρακτορείο Anadolu έχει κάποια εκτεταμένη κάλυψη και με ενθουσιώδη τόνο, ούτε υπάρχει (ακόμη) κάποια δήλωση Ερντογάν ή άλλου κορυφαίου αξιωματούχου. Ενώ σήμερα μόνο τρεις εφημερίδες ευρείας κυκλοφορίας έχουν το θέμα πρωτοσέλιδο και μόνο η Χουριέτ, από αυτές, ως κύριο θέμα. Η οποία με τίτλο “F-16 Ευτυχές τέλος” και δεύτερο τίτλο “τα τουρκικά τζετ θα είναι τελευταίου τύπου”, απηχεί περισσότερο ανακούφιση παρά κάποιο πανηγυρισμό.
H Μιλιέτ το έχει στο κάτω μέρος του πρωτοσέλιδου με τίτλο “Τα F-16 βάζουν μπρος” ενώ η Τουρκιγιέ ως 4ο θέμα στην πρώτη σελίδα, βάζει τίτλο “τέλος τα εμπόδια για το F-16”.
Αντίστοιχη εικόνα, χαμηλής έντασης διαπιστώνουμε και στις διαδικτυακές σελίδες των τουρκικών ΜΜΕ, τουλάχιστον έως σήμερα το πρωί, όπου το θέμα δεν κυριαρχεί. Αντίθετα το αμυντικό νέο που έχει πολλή πιο έντονη προβολή είναι για ένα μη επανδρωμένο ερπυστριοφόρο εγχώριας παραγωγής, το Barkan της Havelsan, το οποίο χαιρετίζεται καθώς συμπλήρωσε 1.000 χιλιόμετρα δοκιμών σε ανοιχτό πεδίο. Ένα νέο σίγουρα ενδιαφέρον για το εκεί κοινό, μιας και είναι τοπικής αμυντικής βιομηχανίας, αλλά σαφώς υποδεέστερο από τη μεγάλη δυνητική αγορά που θέλει να κάνει η Τουρκία για την αεροπορία της.
Δεν είναι βέβαια παρά μια πρώτη εντύπωση, αλλά η αίσθηση μας είναι πως είτε το θέμα κρίθηκε πως “δεν πουλά” στο τουρκικό κοινό (και η τουρκική και η ελληνική έγκριση αγοράς), είτε υπάρχει μια υπόκωφη συννενόηση να μην προβληθεί έντονα. Με το τελευταίο να έχει μια λογική (προφανώς εδώ παίζουμε παιχνίδι ερμηνειών): Καθώς η Τουρκία όλο το προηγούμενο διάστημα, σε επίσημο επίπεδο και με μεγάλη απήχηση στα εγχώρια ΜΜΕ, διαφήμιζε την ισχύ της αμυντικής της βιομηχανίας, τη μεγάλη προοπτική του εγχώριου μαχητικού Kaan, το πως η χώρα θα πετύχει την πλήρη ανεξαρτησία από ξένες πηγές οπλικών συστημάτων.
Προφανώς όλα αυτά δεν συναρμολογούνται με μια τεράστια αγορά “ξένων όπλων”, ειδικά από τις ΗΠΑ, οι οποίες επίσης καυτηριάζονται συνεχώς από την κυβέρνηση Ερντογάν. Και πόσο μάλλον όταν το εξωφρενικό κόστος των 23 δις δολαρίων (αν και λογικά θα είναι χαμηλότερο στην τελική συμφωνία), δεν ακούγεται καθόλου καλά σε μια κοινωνία που συνεχίζει να αντιμετωπίζει υψηλό πληθωρισμό και ανασφάλεια διαβίωσης.
H εικόνα στο Twitter
Στη δημόσια σφαίρα τώρα, αυτή των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και ειδικά του Twitter, εμφανίζονται σαφώς πιο θερμές εκδηλώσεις από τουρκικούς λογαριασμούς, για την έγκριση πώλησης F-16, αλλά -και εδώ είναι το ενδιαφέρον- και προβληματισμοί για την ελληνική αγορά. Για παράδειγμα ο Mehmet Tolga Akalin, ένας από τους αντιπροέδρους του εθνικιστικού “Καλού Κόμματος” της Ακσενέρ γράφει πως “οι ΗΠΑ εξοπλίζουν την Ελλάδα με τέτοιο τρόπο που θα της προσφέρουν προσωρινό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Ο Ερντογάν δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια της Τουρκίας”.
CB Erdoğan ve etrafının savunma sanayi alanındaki bazı gelişmeleri abartıp siyaset malzemesi haline getirmesi Türkiye’nin başına bela oluyor.ABD Yunanistan’ı Türkiye’ye karşı geçici üstünlük sağlayacak şekilde silahlandırıyor.Erdoğan artık Türkiye’nin güvenliğini de sağlayamıyor. pic.twitter.com/ATMtjfhodx
— Mehmet Tolga AKALIN (@avtolgaakalin) January 28, 2024
O Abdullah Bekci, γνωστός σχολιαστής για θέματα άμυνας, γράφει αρκετά ειρωνικά, σχολιάζοντας άλλο ποστ: “Πως κι έτσι; Μας είχαν πει πως το F-35 είναι “σκουπίδι”, μας είχαν πει πως είναι προβληματικό και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά της Ελλάδας”.
Nasıl ya? Ama bize F-35 çöp diye anlatılmıştı. Çok problemli ve Yunanistan'a karşı kullanılamayacağı söylenmişti? https://t.co/kC23I0pvL9
— Abdullah Bekci (@1savasansahin) January 27, 2024
Ο δημοσιογράφος Ibrahim Haskologlu κάνει αναφορά στην εκδίωξη της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35, στο οποίο “είχαμε επενδύσει πάνω από 20 χρόνια….τώρα οι ΗΠΑ εγκρίνουν την πώληση τους στην Ελλάδα. Αν νομίζετε ότι αυτό είναι νίκη, δεν υπάρχει κάτι άλλο να πούμε. Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από εξευτελισμός της Τουρκίας”.
Türkiye 20 seneden fazla süredir içinde bulunduğu, yatırım yaptığı F-35 projesinden atıldı.
ABD Yönetimi, Türkiye’ye F-16 satışına onay verildiği gün Yunanistan’a da 40 adet F-35 satışını onaylandı.
Bu sizce bir zaferse diyecek bir söz yok. Bu Türkiye’yi aşağılamaktan başka… pic.twitter.com/eC47ibu77C
— ibrahim Haskoloğlu (@haskologlu) January 27, 2024
Ένας άλλος λογαριασμός που σχολιάζει αμυντικά θέματα, γράφει “η Ελλάδα πήρε και Rafale και F-35. Σίγουρα χρειαζόμαστε να αγοράσουμε Eurofigher, δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά με F-16”.
Yunan hem Rafael hem de F-35 aldı. Bizim artık Eurofighterları kesinlikle almamız gerekiyor. F-16'lar ile bunların hepsine karşı koyamayız. https://t.co/2X9qNel16v
— Clausewitz Paşa (@clausewitzpasha) January 27, 2024
Ακόμη ένας, αμφισβητεί συνολικά την πιθανότητα αγοράς: “Οι ΗΠΑ δεν μας έδωσαν F-35 για κάποιο λόγο, δεν νομίζω ότι θα μας δώσουν ούτε τα F-16…Πρέπει να επιμείνουμε στην εθνική μας παραγωγή, ειδικά για το Kaan. Να κάνουμε ότι είναι δυνατόν για να ξεκινήσει μαζική παραγωγή”.
Kurt kuzuyu yiyecekmiş neden deremi bulandırdın demiş. ABD bir bahaneyle #F35 'leri vermedi ya #F16'yı da vereceklerini sanmıyorum. Tıpkı 1. Dünya savaşı öncesi Ingilizlerin Savaş Gemilerini vermediği gibi.
KAAN başta olmak üzere yerli üretime sıkı sıkıya sarılmalıyız. Ne… pic.twitter.com/bp5Wzh3tJS
— Adem 🌐 (@adem_5361) January 27, 2024
Κάτι στο οποίο συναινεί ο λογαριασμός Turkish Century γράφοντας πως “Πολλοί Τούρκοι περιμένουν τις ΗΠΑ να μην μας δώσουν F-16, όπως δεν μας έδωσαν F-35,….καθώς οι ανεξάρτητες πολιτικές της Άγκυρας θα συνεχίζουν να συγκρούονται με εκείνες του Πενταγώνου και των ελιτ της Ουάσιγκτον”.
🇹🇷🇺🇸 Many Turks expect the US to FAIL to deliver Türkiye's new F-16s like it failed to deliver its F-35s, given the wider geopolitical landscape and Ankara's independent policies that continue to collide with those of the #Pentagon & #Washington elite. https://t.co/YkisNvuBXe pic.twitter.com/tOoVkQeo5E
— Turkish Century (@turkishcentury) January 28, 2024
Συνολική εικόνα; Μετρημένη έως υποβαθμισμένη προβολή του θέματος στα ΜΜΕ, με τίτλους άνευρους, χωρίς τον πομπώδη εθνικιστικό τόνο που έχουμε συνηθίσει. Και στο Twitter, πιο θερμές αντιδράσεις, αλλά όχι χωρίς προβληματισμούς έως και απογοήτευση για το τουρκικό “παζάρι”, που πετυχαίνει μέν αλλά με υποχώρηση στην ερντογανική μεγαλοστομία και παρατείνει την εξάρτηση της χώρας από τις ΗΠΑ. Αυτονόητα όλα αυτά βέβαια, καθώς κάθε χώρα και κοινωνία έχει το δικό της πλαίσιο αναφοράς και ερμηνείας…
