Tου Βασίλη Νέδου, από την Καθημερινή
Η μετεωρική άνοδος της τουρκικής ναυτικής ισχύος αποτελεί ένα φαινόμενο που η Αθήνα παρακολουθεί να εξελίσσεται τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μάλιστα πλέον με εκτεταμένες ασκήσεις οι οποίες περιλαμβάνουν σενάρια και δυνατότητες που η Άγκυρα είχε σε περιορισμένο βαθμό. Τέτοιο στοιχείο επίδειξης είναι η άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα 2025» που θα εξελιχθεί το επόμενο χρονικό διάστημα στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι, πάντως, ενδιαφέρον ότι η άσκηση θα εξελιχθεί στο σύνολό της ανατολικά της Ρόδου, τουλάχιστον με βάση τις περιοχές που έχουν δεσμευθεί έως αυτή τη στιγμή, με βάση τις οδηγίες προς ναυτιλλομένους (NAVTEX) που εκδόθηκαν από τις τουρκικές αρχές. Η άσκηση είναι, επίσης, γνωστή στην Αθήνα εδώ και πολλές εβδομάδες, καθώς βρισκόταν στη λίστα εκείνων που περιλαμβάνονται στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ).
Η τουρκική πρωτοβουλία δείχνει ότι –παρά τη γενικότερη δυσκολία που καταγράφεται για την προώθηση των ελληνοτουρκικών επαφών στο επόμενο βήμα, δηλαδή τις ουσιαστικές συζητήσεις για την επίλυση διαφορών– παραμένει η πρόθεση να επιμηκυνθεί κατά το δυνατόν η περίοδος των «ήρεμων νερών».
Η Άγκυρα, με αξιοσημείωτη επιμονή και στοχοπροσήλωση, ουσιαστικά προωθεί ένα τεράστιο πρόγραμμα ανανέωσης του στόλου της με ίδια μέσα. Πέρα από το σκέλος των ναυπηγήσεων, η Τουρκία προσπαθεί να εξοπλίσει τα νέα πλοία της με οπλικά συστήματα που αναπτύσσονται και κατασκευάζονται από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, όπως για παράδειγμα οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι ATMACA και οι κάθετοι εκτοξευτές MIDLAS.
Η ανάπτυξη των τουρκικών ναυτικών δυνατοτήτων συνέπεσε χρονικά με τη δεκαετία «ερημοποίησης» των ελληνικών εξοπλισμών (2010-2020), όπου –με εξαίρεση την καθυστερημένη ολοκλήρωση της ναυπήγησης κάποιων πυραυλακάτων– πρακτικά δεν είχε γίνει τίποτα για τον εκσυγχρονισμό των δυνατοτήτων του Πολεμικού Ναυτικού.
Ελληνικό σχέδιο ενίσχυσης
Πλέον, ως απάντηση των τουρκικών κινήσεων υπάρχει ένα σχέδιο ενίσχυσης του Π.Ν., το οποίο έχει ορίζοντα που ξεπερνάει τη δεκαετία και φθάνει έως τουλάχιστον το 2037.
Εντός του 2025 θα καταφθάσει στην Ελλάδα η πρώτη φρεγάτα τύπου FDI, συγκεκριμένα ο «Κίμων», ενώ θα ακολουθήσουν δύο ακόμη. Αθήνα και Παρίσι διαπραγματεύονται και για τέταρτη φρεγάτα τύπου FDI, μάλιστα σε προχωρημένο στάδιο. Επιπλέον βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για την αναβάθμιση των δυνατοτήτων και των τεσσάρων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ (κλάση «Ύδρα»). Καλά πληροφορημένες πηγές ανέφεραν στην «Κ» ότι από τις 9 παλαιότερες φρεγάτες τύπου S, δεν πρόκειται να παροπλιστεί καμία, παρά μόνο εφόσον καταστούν μη λειτουργικές.
Σε εξέλιξη είναι και οι συζητήσεις με τους Αμερικανούς για τη φρεγάτα κλάσης Constellation που, σε κάθε περίπτωση, δεν θα φτάσει στην Ελλάδα πριν από το 2035. Πρόκειται, ουσιαστικά, για ένα σχέδιο μακροπρόθεσμης εξασφάλισης των δυνατοτήτων του Π.Ν., μάλιστα με σκοπό τη ναυπήγησή τους εντός Ελλάδος.
Μέχρι τότε η Ελλάδα θα έχει προχωρήσει και στην προμήθεια κορβετών. Ηδη έχει μπει στο πρόγραμμα της ευρωκορβέτας, με σκοπό τη ναυπήγηση κάποιων μονάδων (3 ή 4) έως το 2030. Σε περίπτωση που το σχέδιο της ευρωκορβέτας (το οποίο στηρίζεται από Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία) δεν προχωρήσει, ο προϋπολογισμός που έχει προβλεφθεί δεν θα χαθεί, αλλά θα αξιοποιηθεί για τη ναυπήγηση άλλης κορβέτας που θα επιλεγεί από την αγορά.
Αντίστοιχος σχεδιασμός υπάρχει και για την ενίσχυση των υποβρυχίων αναερόβιας πρόωσης τύπου 214 του Π.Ν. (κλάση «Παπανικολής»). Το Π.Ν. θα εκσυγχρονίσει τις τέσσερις υφιστάμενες μονάδες, ενώ σκοπός είναι στα επόμενα χρόνια να ναυπηγηθούν και νέα υποβρύχια αυτού του τύπου (2 έως 4 ακόμη).
Κεντρική φιλοσοφία του σχεδιασμού του υπουργείου Εθνικής Άμυνας είναι η δύναμη κρούσης του Π.Ν. να αποτελείται είτε από νέες μονάδες είτε από πλοία που έχουν εκσυγχρονιστεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον φόρτο εργασίας της επιτήρησης, το Π.Ν. ήδη έχει παραλάβει τέσσερα αμερικανικά περιπολικά κλάσης Island, ενώ από το πλεονάζον υλικό των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων εξασφαλίστηκαν τρία περιπολικά κλάσης Protector. Το επόμενο χρονικό διάστημα το Π.Ν. θα εξασφαλίσει δύο ακόμη Island, με σκοπό οι κύριες μονάδες επιφανείας να μην απασχολούνται με οποιαδήποτε άλλη πέρα από την κύρια αποστολή τους.
Βασικό πρόβλημα του Π.Ν. παραμένει η έλλειψη προσωπικού (λόγω παραιτήσεων) και, βεβαίως, οι πολλές αποστολές (εντός και εκτός Ελλάδος) που, πάντως, θεωρούνται ενισχυτικές του ελληνικού ναυτικού κύρους.
Β. Νέδος: Σύντομα το Πολεμικό Ναυτικό δεν θα μπορεί να εκπληρώσει το ρόλο του
