Τον τελευταίο καιρό με αφορμή την προμήθεια μεταχειρισμένων αμφιβίων τεθωρακισμένων οχημάτων AAV-7 από τα αποθέματα του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ, μέσω διακρατικής σύμβασης, έχει διατυπωθεί το ερώτημα σε διάφορους κύκλους αποστράτων αλλά και ενεργεία στελεχών, αν τελικά είναι η ενδεδειγμένη λύση ή θα έπρεπε να επιλεγεί η εγχώρια κατασκευή κάποιου συστήματος ή εναλλακτικά η χρήση ταχυπλόων. Σαφώς και είναι προτιμότερη η επιλογή της ανάπτυξης ενός εγχώριου συστήματος που θα μπορεί να υποστηρίζεται 100% στην Ελλάδα, αλλά η δυστυχώς οι απαντήσεις σε σύνθετα ζητήματα που άπτονται της ασφάλειας της χώρας ποτέ δεν είναι απλές…
Η περίπτωση τωνAAV-7
Όπως είναι γνωστό το ΓΕΣ έχει υποβάλλει σχετικό ΜΟΠΥ για την προμήθεια 76 οχημάτων AAV-7 (Amphibious Assault Vehicle: αμφίβιο όχημα εφόδου), εκ των οποίων τα 14 είναι έκδοσης σταθμού διοίκησης AAVC7A1, τέσσερα έκδοσης περισυλλογής AAVR7A1 και τα υπόλοιπα 58 της έκδοσης μεταφοράς προσωπικού AAVP7A1. Το εν λόγω πρόγραμμα αφορά ανακατασκευή ώστε να καταστούν πλήρως επιχειρησιακά, συμπεριλαμβανομένου του οπλισμoύ τους (πολυβόλο βομβίδων Mk. 19 διαμετρήματος 40 χλστ. και βαρύ πολυβόλο M2HB διαμετρήματος 12,7 χλστ. για την έκδοση AAVP7A1), τα συστήματα επικοινωνιών τους, την εν συνεχεία υποστήριξη τους (FOS: Follow-On-Support), την απόκτηση της σχετικής βιβλιογραφίας, υπηρεσίες εκπαίδευσης των πληρωμάτων και του προσωπικού τεχνικής υποστήριξης και την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών συμπεριλαμβανομένης και ειδικής εγκατάστασης (δεξαμενής) για εκπαίδευση στις διαδικασίες διαφυγής από βυθιζόμενο όχημα. Φυσικά όλα τα προαναφερθέντα φαντάζουν ως ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, και είναι, σε σχέση με το υλικό που επιχειρούν σήμερα οι έλληνες πεζοναύτες, διότι για πρώτη φορά θα αποκτήσουν αμφίβιο όχημα εφόδου.
ΑΠΟΨΗ: Οι Έλληνες Πεζοναύτες αλλάζουν «αιώνα» με τα AAV-7A1 RAM/RS, άλμα από το 1942 στο 2022
Σε ότι αφορά την απόφαση του Σώματος των Πεζοναυτών των ΗΠΑ ότι «τα AAV δεν θα χρησιμοποιούνται πλέον σε προγραμματισμένες επιχειρησιακές αναπτύξεις ή σε αμφίβια εκπαίδευση» (όπως είπε ο Στρατηγός David Berger, διοικητής του Σώματος), θα πρέπει να τονισθεί ότι τα οχήματα που αφορούν την Ελλάδα θα είναι πλήρως ανακατασκευασμένα. Επίσης στο γνωστό πολύνεκρο ατύχημα με ΑΑV που έγινε το 2020 στις ΗΠΑ και οδήγησε στην παραπάνω απόφαση, είναι γνωστό ότι δεν τηρήθηκε το πρωτόκολλο εγκατάλειψης. Οπότε αυτό δεν μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη για την απόκτηση των συστημάτων από την Ελλάδα.
Από πλευράς επιχειρησιακών αρετών, το όχημα στην έκδοση μεταφοράς προσωπικού έχει τριμελές πλήρωμα και δυνατότητα μεταφοράς 21 ατόμων ή φορτίο μέχρι 4.500 κιλά. Σήμερα το AAV χρησιμοποιείται από 11 χώρες, με μεγαλύτερο χρήστη το Σώμα των Πεζοναυτών των ΗΠΑ.
ΑΠΟΨΗ: Κάποιος να πει στους Ταϊβανέζους πως τα AAV-7 είναι επικίνδυνα και θα πνιγούν
Συνοψίζοντας όλα τα προαναφερθέντα, στο ερώτημα αν η εισαγωγή του οχημάτων AAV σε ελληνική υπηρεσία συνεπάγεται αναβάθμιση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων της 32ης ΤΑΞ ΠΝ στις αμφίβιες επιχειρήσεις η απάντηση είναι ξεκάθαρα «ναι». Αν αναλογισθεί κανείς ότι για την αποβατική ενέργεια σήμερα χρησιμοποιούνται αποβατικοί άκατοι που δεν παρέχουν προστασία στο προσωπικό, αρματαγωγά (πέντε τύπου «ΙΑΣΩΝ») και πλοία ταχείας μεταφοράς (αερόστρωμνα τύπου Zubr) που πρέπει να προσγειαλωθούν (να επικαθίσουν το πρωραίο τμήμα τους στην ακτή) για να αποβιβαστούν οχήματα και προσωπικό.
Τα AAV λοιπόν δίδουν λύση σε αυτό το πρόβλημα επιτρέποντας την έναρξη της ενέργειας από απόσταση, αλλά για την πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων τους απαιτείται και η διαθεσιμότητα πλοίων αμφιβίων επιχειρήσεων με δεξαμενή, όπως είναι τα αποβατικά δεξαμενόπλοια (LSD – LPD – LHD – LHA). Δυστυχώς από τον Ιανουάριο του 2000, όταν παροπλίστηκε το αποβατικό δεξαμενόπλοιο (LSD) “ΝΑΥΚΡΑΤΟΥΣΑ» L153, η Διοίκηση Αμφιβίων Δυνάμεων (ΔΑΔ) του Αρχηγείου Στόλου δεν διαθέτει παρόμοιο πλοίο. Πάντως η χρήση των AAV από τα αρματαγωγά τύπου «ΙΑΣΩΝ» είναι δυνατή με κάποιες απλές παρεμβάσεις ενίσχυσης της ράμπας. Μάλιστα τη δεκαετία του 2000 είχαν γίνει δοκιμές συμβατότητας τους με τα AAV με χρήση του καταπέλτη των πλοίων.
Γίνεται λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι η ολοκληρωμένη αναβάθμιση της εθνικής δυνατότητας αμφιβίων επιχειρήσεων απαιτεί και την αναβάθμιση της ΔΑΔ με την απόκτηση τουλάχιστον δύο αποβατικών δεξαμενοπλοίων (LSD). Με βάση τη δεδομένη κατάσταση της χώρας μετά 10 χρόνια οικονομικής και τουλάχιστον δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης και τις πιεστικές ανάγκες που έχουν συσσωρευτεί από την παρατεταμένη υποχρηματοδότηση των ενόπλων δυνάμεων, η υλοποίηση προγράμματος ναυπήγησης νέων πλοίων τύπου LSD δεν φαίνεται ρεαλιστική στο άμεσο μέλλον.
Η οπτική των ταχύπλοων αποβατικών σκαφών
Μια άλλη επιχειρησιακή προσέγγιση, εστιάζει στην επιλογή ενός νέου μοντέλου εθνικών αμφιβίων δυνατοτήτων με ταχύπλοα αποβατικά σκάφη, όπως για παράδειγμα το CB-90HSM του Σουηδικού Ναυτικού. Το εν λόγω σκάφος χρησιμοποιείται για τη μεταφορά στρατευμάτων ή φορτίων με μεγάλη ταχύτητα, ενσωματώνει σύστημα προστασίας από ΡΒΧ ουσίες, ενώ το επίπεδο προστασίας του έχει αυξηθεί με τη χρήση αλεξίσφαιρων υαλοπινάκων και πλέγματος πολυαιθυλενίου σε σχέση με τις παλαιότερες εκδόσεις, όπως αυτή που χρησιμοποιεί το Λιμενικό Σώμα.
Φυσικά υπάρχουν και άλλες επιλογές στην διεθνή αγορά καθώς και η επιλογή της εγχώριας ναυπήγησης επαρκούς αριθμού ταχύπλοων αποβατικών σκαφών. Εξοπλισμένων για αυτοάμυνα και σε κάποιο βαθμό υποστήριξη δια πυρών της αποβατικής δύναμης και μεταφορικής ικανότητας τουλάχιστον μίας διμοιρίας Πεζοναυτών και μικρού αριθμού τετράτροχων μοτοσυκλετών παντοδαπού εδάφους ή ελαφρών οχημάτων παντοδαπού εδάφους ως φορέων όπλων. Αλλά μια τέτοια επιλογή δεν σημαίνει πως τα AAV-7 δεν μπορούν να προσφέρουν, αλλά πως ίσως χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερος εμπλουτισμός της γκάμας αποβατικών μέσων.
Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να αξιολογηθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα μιας εκδοχής των υψηλών ταχυτήτων πλοίων ακτοπλοϊας, μεταφορικής ικανότητας συγκροτήματος λόχου, ισχυρά οπλισμένων για αυτοάμυνα και προσβολή στόχων επιφανείας και εδάφους, που θα ενσωματώνει τεχνολογίες αποβίβασης προσωπικού, μέσων και υλικών σε ακτές με μηδενικές ή ελάχιστες λιμενικές υποδομές.
Φυσικά όλα τα προαναφερθέντα είναι σαφώς μια εκδοχή του μέλλοντος, αλλά για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται να επιλυθεί ο γόρδιος δεσμός των ναυπηγείων, να γίνει μια αξιόλογη επένδυση σε υποδομές, να αξιοποιηθεί η εγχώρια αμυντική βιομηχανία (κρατική και ιδιωτική) κ.ο.κ. Που σε κάθε περίπτωση ως δράσεις το μόνο σίγουρο είναι ότι χρειάζονται πολύ χρόνος και κονδύλια του σαφώς ξεπερνούν το κόστος για την άμεση προμήθεια των AAV.
Βέβαια θα πρέπει να σχεδιαστεί καλά η μετεξέλιξη της 32η ΤΑΞ ΠΝ σε δύναμη που θα μπορεί να επιχειρεί αποκεντρωμένα, εξοπλισμένη με μέσα εκπομπής πυρός που να μπορούν να προσβάλλουν τόσο επίγειους όσο και ναυτικούς στόχους και να επικεντρωθεί σε αποστολές όπως η αμφίβια καταδρομή, η ταχεία ενίσχυση νήσου και οι ειδικές αμφίβιες επιχειρήσεις. Και το πρώτο βήμα για να συμβεί αυτό είναι η επιχειρησιακή «επένδυση» στα AVV-7, διότι έτσι θα ενισχυθούν άμεσα οι αμφίβιες δυνατότητες της χώρας και θα μπουν οι βάσεις για την μελλοντική εξέλιξη της Ελλήνων Πεζοναυτών.
Εν κατακλείδι η άμεση ενίσχυση των Πεζοναυτών με τα ΑΑV-7 και αν είναι δυνατόν και με πλοίο αποβατικό δεξαμενόπλοιο, θα ήταν μια δυναμική απάντηση στην φύση και τα χαρακτηριστικά της απειλής που προβάλλει η Τουρκία.
