Του Igor Bozinovski
Μία πολύ μεγάλη διεθνής επιχείρηση ιατρικής εκκένωσης (MEDEVAC) ζητήθηκε στις 16 Μαρτίου από τη Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας για τη μεταφορά σε διάφορα περιφερειακά και ευρωπαϊκά νοσοκομεία πολλών νεαρών πολιτών, που υπέστησαν απειλητικά για τη ζωή τους εγκαύματα σε πυρκαγιά σε νυχτερινό κέντρο.
Η εκκένωση των ασθενών σε κρίσιμη κατάσταση ξεκίνησε ώρες αφότου ο κόσμος έμαθε ότι τουλάχιστον 59 νέοι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 175 τραυματίστηκαν σοβαρά, από πυρκαγιά ή τραυματίστηκαν στον πανικό που ακολούθησε, στο ντίσκο κλαμπ Pulse, τις πρώτες πρωινές ώρες εκείνης της ημέρας στο Kočani, μία μικρή πόλη 24.000 κατοίκων στο κεντρο-ανατολικό τμήμα της χώρας.
Εκεί παρακολουθούσαν συναυλία του δημοφιλούς συγκροτήματος χιπ χοπ DNK που έχασε όλα εκτός από ένα τα μέλη του στην τραγωδία. Αυτή θεωρείται ήδη ένα από τα χειρότερα τέτοια θανατηφόρα δυστυχήματα που συνέβη σε ευρωπαϊκό έδαφος εδώ και δεκαετίες.
Η αρχική μεταφορά των ασθενών σε σοβαρότερη κατάσταση από το Κοτσάνι στα νοσοκομεία των Σκοπίων, οργανώθηκε με το ελικόπτερο Bell 412EP Z3-HHF της Αστυνομίας. Ο αριθμός των σοβαρά τραυματισμένων ασθενών ωστόσο, σύντομα υπερέβη τις δυνατότητες της χώρας για τη θεραπεία σοβαρά εγκαυμάτων, ωθώντας τις γειτονικές Βουλγαρία, Σερβία, Ελλάδα και Τουρκία να προσφέρουν αμέσως τη βοήθειά τους και την ίδια μέρα να στείλουν ασθενοφόρα οχήματα και εξειδικευμένα αεροσκάφη στα Σκόπια.
Το μεταγωγικό αεροσκάφος C-27J Spartan «071» της Βουλγαρικής Αεροπορίας ήταν το πρώτο που έφτασε στο διεθνές αεροδρόμιο των Σκοπίων λίγο μετά το μεσημέρι της 16ης Μαρτίου. Το αεροπλάνο αυτό μετέφερε οκτώ ασθενείς στο νοσοκομείο “Nikolay Ivanovich Pirogov” στη Σόφια καθώς και σε εξειδικευμένα νοσοκομεία στις βουλγαρικές πόλεις Φιλιππούπολη και Βάρνα. Ταυτόχρονα, ασθενοφόρα μετέφεραν ασθενείς στο Γενικό Νοσοκομείο «Γεώργιος Παπανικολάου» στη Θεσσαλονίκη, στην Ελλάδα, στα νοσοκομεία της Νις και του Βελιγραδίου στη Σερβία και σε εξειδικευμένα νοσοκομεία στη Φιλιππούπολη και στη Βάρνα, στη Βουλγαρία.
Μετά τη βουλγαρική πτήση ακολούθησε η άφιξη δύο μεταγωγικών Airbus C295MW (Modernised, Winglets) της Σερβικής Αεροπορίας και Αεράμυνας (RV i PVO), «29501» και «29502», που μετέφεραν επειγόντως 12 ασθενείς στη Στρατιωτική Ιατρική Ακαδημία του Βελιγραδίου (VMA), η οποία ήταν η πρώτη αποστολή MEDEVAC για την RV i PVO από τους γιουγκοσλαβικούς πολέμους της δεκαετίας του 1990 και η πρώτη αποστολή MEDEVAC για τα C295MW της 138ης Μοίρας Μεταφορών. Το ίδιο βράδυ, ένα πολιτικό ιατρικό αεροπλάνο μετέφερε επίσης ασθενείς σε νοσοκομεία στην Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, στην Τουρκία.
Στο μεταξύ, η Βόρεια Μακεδονία ενεργοποίησε τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ, ζητώντας βοήθεια για την εκκένωση ασθενών που έπασχαν από σοβαρά εγκαύματα. Σε μία ταχεία αντίδραση, 9 ευρωπαϊκές χώρες – Κροατία, Ελλάδα, Ρουμανία, Σλοβενία, Σουηδία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Λουξεμβούργο και Νορβηγία – υπέβαλαν άμεσες προσφορές βοήθειας μέσω του μηχανισμού, ακολουθούμενες χρονικά από άλλα κράτη της ΕΕ, όπως η Αυστρία, η Ιταλία, η Ολλανδία, η Πολωνία, η Νορβηγία και το Βέλγιο. Κατά συνέπεια, ως αποτέλεσμα της εντατικοποίησης των πτήσεων, έως τις 20 Μαρτίου, 101 ασθενείς είχαν μεταφερθεί επιτυχώς εκτός της χώρας, με 72 να παραμένουν σε νοσοκομεία της.
«Είναι η τέταρτη μέρα μετά την τραγωδία, όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στη χώρα και στο εξωτερικό είναι σε σταθερή κατάσταση και οι περισσότεροι βελτιώνονται. Από τους συνολικά 20 ασθενείς που ήταν σε κρίσιμη κατάσταση, σήμερα επιβεβαιώνουμε ότι οι 10 είναι σε πιο σοβαρή κατάσταση, αλλά είναι σταθεροί», δήλωσε ο υπουργός Υγείας, Arben Taravari, στις 20 Μαρτίου, προσθέτοντας ότι ενδεχομένως να σταλούν επιπλέον 10 ασθενείς σε ευρωπαϊκά νοσοκομεία αν χρειαστεί. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, ιατρικές ομάδες από την Τσεχία, το Ισραήλ, τη Σερβία, το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν στα Σκόπια για να βοηθήσουν τους γιατρούς στην προετοιμασία για την επόμενη φάση, την αποκατάσταση των τραυματιών.
Η διεθνής επιχείρηση MEDEVAC οργανώθηκε μέσω του διεθνούς αεροδρομίου των Σκοπίων που επισκέφθηκαν πολλά πολιτικά και στρατιωτικά αεροσκάφη, μεταξύ των οποίων το L-410UVP-E Turbolet «01» του Σλοβενικού Στρατού, που μετέφερε ασθενείς στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Maribor, τα αεροπλάνα C-27J της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας «4121» και «4122» που μετακίνησαν τραυματίες στο 401 ΓΣΝ και 251 ΓΝΑ στην Αθήνα και το 424 ΓΣΝΕ της Θεσσαλονίκης.
Επίσης στα Σκόπια φάνηκε το Airbus A319 «604» των Ουγγρικών Αμυντικών Δυνάμεων που βοήθησε στη μεταφορά ασθενών στο Κεντρικό Νοσοκομείο της Βόρειας Πέστης – Στρατιωτικό Νοσοκομείο, το ελικόπτερο Mi-171Sh «222» της Κροατικής Αεροπορίας που μετέφερε τραυματίες σε νοσοκομεία του Ζάγκρεμπ, αεροσκάφη C-27J της Ρουμανικής Αεροπορίας που μετέφεραν ασθενείς σε νοσοκομεία στο Βίλνιους στη Λιθουανία και στις Βρυξέλλες, στο Βέλγιο, το αεροσκάφος C-130J-30 Hercules «46-61» της Ιταλικής Αεροπορίας, το πολωνικό Air Ambulance Learjet 75 «SP-MXS», το σουηδικό Grafair Air Ambulance Cessna 560 Citation Ultra «SE-RLT», και το τουρκικό Redstar Aviation Bombardier CL-600-2B16 Challenger 605 «TC-RSH».
