1. Οι Αμερικανοί για την επίθεση στις 3 πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, χρησιμοποίησαν 7 βομβαρδιστικά B-2 τα οποία κινήθηκαν πάνω από τον Ατλαντικό και τη Μεσόγειο και άλλα 6 τα οποία ήταν η κίνηση αντιπερισπασμού, ερχόμενα μέσω Ειρηνικού. Συνολικά 13 από τα 19 τέτοια βομβαρδιστικά που έχουν οι ΗΠΑ. Στην πράξη; Το 70% του στόλου, άρα μάλλον το σύνολο των αεροσκαφών που είναι σε υπηρεσία καθώς κάποια πάντα είναι σε φάση συντήρησης. Ταυτόχρονα ξόδεψαν, όπως φαίνεται, έως 14 βόμβες GBU-57A/B MOP, από απόθεμα μόλις 20. Και εδώ δηλαδή εξάντλησαν το μεγαλύτερο μέρος του στοκ τους. Οπότε πρόκειται για τη μεγαλύτερη συνδυασμένη αεροπορική επίθεση των ΗΠΑ με χρήση στρατηγικών βομβαρδιστικών, από επόχης Πολέμου του Κόλπου. Δεν είναι και δείχνει την προσπάθεια για αποστομωτική έως και εκβιαστική “διατράνωση κύρους”, μιας υπερδύναμης που επιστρέφει επιθετικά σε μια ιστορικά καυτή περιοχή του πλανήτη.
2. Η ιρανική αεράμυνα έχει εξαφανιστεί και αυτό φάνηκε και από την έλλειψη κάθε αντίδρασης -μάλλον ούτε εντόπισαν τα συγκεκριμένα αεροσκάφη- αλλά και από τις ανακοινώσεις τους, ότι είχαν διαπιστώσει τους βομβαρδισμούς, την ώρα που γίνονταν. Το συγκεκριμένο δείχνει την απόδοση των ισραηλινών επιχειρήσεων των προηγούμενων ημερών. Και εδώ έχουμε σπάνιο συμβάν, έως και καινοφανές, τόσο μεγάλο κράτος όπως το Ιράν, να έχει χάσει τον έλεγχο του εναέριου χώρου του σε ελάχιστες μέρες. Ευρισκόμενο δηλαδή να μην ρισκάρει την εδαφική του ακεραιότητα, αλλά να έχει χάσει την αμυντική του υπόσταση.
3. Παρόλα αυτά, ακόμη και να καταστράφηκαν πλήρως οι 3 ιρανικές εγκαταστάσεις, αυτό σχεδόν σίγουρα αφορά τις υποδομές φυγοκέντρων εμπλουτισμού ουρανίου και τα όποια εργαστήρια. Όμως το απόθεμα των 408 κιλών εμπλουτισμένου ουρανίου σε επίπεδο 60%, συν κάποιες χιλιάδες κιλά στοκ χαμηλότερου εμπλουτισμού, παραμένει άγνωστο που βρίσκεται. Άρα η ιρανική δυνατότητα για μελλοντική ολοκλήρωση πυρηνικών όπλων διατηρείται, σε όποιο χρονικό ορίζοντα.
4. Η ιρανική μοναξιά συνεχίζεται. Οι φραστικές καταδίκες της αμερικανικής εμπλοκής από Κίνα, Ρωσία, και άλλες χώρες και οργανισμούς, δεν αποδίδουν, προς το παρόν τουλάχιστον, κάποια στήριξη στην πράξη. Και αυτό ισχύει από την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης, όπου το Ιράν, χώρα μεγάλη με ιστορία και παράδοση, δεν έχει κρατικούς συμμάχους σε βαθμό που να εκτεθούν υπέρ του στρατιωτικά ή έστω με ισχυρή διπλωματική παρέμβαση. Κάτι που σε σημαντικό βαθμό οφείλεται και στη δική του εξτρεμιστική πολιτική, που του έχει αφαιρέσει συμμαχίες ήδη εντός Μέσης Ανατολής.
5. Η κίνηση ΗΠΑ, ή η κίνηση Τραμπ, για να αποδώσουμε και ένα πρόσωπο σε αυτή, επιστρέφει και επαναλαμβάνει την “παραδοσιακή” εμπρηστική πολιτική της υπερδύναμης στη Μέση Ανατολή. Με το παράδειγμα του Ιράκ, του Λιβάνου, της Υεμένης τώρα, των παλαιότερων τριβών με το Ιράν (με διάφορα επεισόδια αψιμαχιών), να σκιάζει αλλά να μην γίνεται “μάθημα”. Δεν μπορεί να αποδωθεί το παραπάνω σε κάποια δυσκολία ανάλυσης ή κάποια εγγενή αφέλεια των ΗΠΑ να κατανοήσουν το ερεβώδες της Μέσης Ανατολής. Αλλά περισσότερο οδηγούμαστε στην αδυναμία τους να παράγουν μια “νέα πολιτική διαχείρισης κρίσης”, όταν προσκρούουν στα θεμελιώδη αδιέξοδα της περιοχής. Την ισραηλινή ασύδοτη επιθετικότητα κάθε φορά που νιώθει απειλούμενο, ενισχυμένη από μια στενή και θρησκευτική ερμηνεία της ύπαρξης του, μαζί με την παρεμφερή (αλλά όχι όμοια), θρησκευτική φανατική πίστη του Ιράν, για δικό του θεόσταλτο προορισμό στον ισλαμικό κόσμο “με το όπλο στο χέρι”. Έτσι οι ΗΠΑ παραμένουν δεσμευμένες (έως δέσμιες) στην υπεράσπιση του Ισραήλ, δεσμευμένες να μην επιτρέψουν στο Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά, ή πιο ορθά το “κύρος των πυρηνικών”, και βέβαια σε μια ζώνη συμφερόντων όπου έχουμε τεράστιους εμπορικούς δρόμους, αφθονία υδρογονανθράκων, και υπεραφθονία φανατισμού. Οπότε οι “λύσεις” είναι ελάχιστες, και οι προτείνοντες κάτι εναλλακτικό και γενναιότερο των βομβών, είτε ανύπαρκτοι είτε μη εισακουόμενοι.
6. Η αναστροφή Τραμπ από το ψευδεπίγραφο προεκλογικό του σύνθημα περί “ειρηνοποιού”, ήταν και γρήγορη και απογοητευτική αλλά και προβλέψιμη. Μια προσωπικότητα χωρίς ειδική αντίληψη ιστορίας, χωρίς εμπειρία πολιτικής (που ούτε μερικά χρόνια παραμονής στην εξουσία και στις προεκλογικές φαμφάρες δεν την προσφέρουν, ειδικά αν έχεις τέτοιο ναρκισσισμό και αδυναμία εντρύφησης), διαχειρίζεται τώρα μια σε κρίση υπερδύναμη: που κραυγάζει υπέρ του απομονωτισμού αλλά ταυτόχρονα κάνει πολεμικές ασκήσεις εξωστρέφειας, δηλαδή οδηγούμενη σε μεγάλη αντίθεση και κυρίως διεθνή αναταραχή. Δύσκολα διακρίνει κανείς μακροπρόθεσμο κέρδος των ΗΠΑ από αυτή την δράση, έστω και να οδηγηθεί το Ιράν σε κάποια “διαπραγμάτευση”.
7. Το Ισραήλ ζει τη δική του αντίφαση. Να κυριαρχεί πολεμικά σε μια μακρινή χώρα, την οποία βομβαρδίζει καθημερινά και να μην μπορεί να διασφαλίσει την ακεραιότητα των πολιτών του στο εσωτερικό. Το αμφίσημο αυτό, μια τεχνική διαπάλη βαλλιστικών πυραύλων με μια πανίσχυρη αεροπορία και αεράμυνα, έχει πολύ μεγαλύτερο πολιτικό βάθος καθώς θα παράγει -αργά ή γρήγορα- και κυματισμούς εντός ισραηλινής κοινωνίας. Η οποία δοκιμάζεται εκ νέου σε απευθείας επίθεση (μετά την 7η Οκτωβρίου του 2023, μετά τις ρουκέτες Χαμάς και Χεζμπολάχ), έχει μεν ανοχές, αλλά αυτές -λογικά- δεν μπορεί να είναι ανάλογες των πολέμων του 1967 ή του 1972. Συν βέβαια το ηθικό βάρος της όλης πολεμικής δράσης που κι αυτό θα φανεί σε αργότερο χρόνο, αλλά με άγνωστο τρόπο. Γιατί από το ακραίο τροφοδοτείται και το μετριοπαθές να ανθίσει, αλλά και ανατροφοδοτείται το ακραίο ως επιβεβαίωση.
8. Τα παραπάνω έχουν πολλά μηνύματα και για την Ελλάδα. Η οποία ναι μεν αυτοπεριορίζεται ως συνήθως σε ρόλο παρατηρητή, με επικλήσεις για “παγκόσμια ειρήνη” (δεν είμαστε μόνοι, χώρες μεγαλύτερες μας κάνουν το ίδιο), αλλά βλέπει ότι η κοντινή κρίση της Μέσης Ανατολής συμπίπτει με πολλές και παράλληλα εξελισσόμενες ειδικές και δικές μας κρίσεις. Με την Τουρκία, τη Λιβύη, την Αλβανία και ότι άλλο μας επιφυλάσσεται. Προς το παρόν όλες χαμηλόφωνες, κυρίως διπλωματικών δηλώσεων, κακοκρυμμένων απειλών, ανταλλαγών ατάκας και φραστικών ευφυολογημάτων. Όπου δεν μπορούμε να αντιπαρατάξουμε κάποια συνεκτική δική μας δράση, όχι υποχρεωτικά επιθετική και “επίδειξης δύναμης” (όπως πολλοί από τον καναπέ ονειρεύονται), αλλά έστω δημιουργικού διπλωματικού παζαριού. Έτσι η έλλειψη ενός διπλωματικού ενδύματος προτάσεων, διεκδικήσεων και στοχεύσεων, συνοδεύει το ήδη βερμπαλιστικό κάποιων αμυντικών μας επιλογών που υπόσχονται αισιόδοξα, οικονομικά και άμεσα, μια “κάλυψη από τα πάντα και για παντού”.
