“‘Εχουμε γη και πατρίδα, όσο έχουμε πλοία στη θάλασσα”
Σε μια ναυτική χώρα, όπως η Ελλάδα, η συντήρηση ενός ισχυρού πολεμικού στόλου ήταν ανέκαθεν ζήτημα επιβίωσης. Τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού είναι εκείνα που δίνουν το “παρών” στις προσπάθειες επιβουλής των συνόρων στις ελληνικές θάλασσες από την Τουρκία εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Είναι εκείνα που βρίσκονται δίπλα στα πιο απομακρυσμένα νησιά, στις ακατοίκητες νησίδες, στη μεταναστευτική κρίση και είναι εκείνα που ανταποκρίνονται πέρα από τα όρια των ελληνικών υδάτων φέροντας τη σημαία και την παρουσία του ελληνικού κράτους σε διεθνείς αποστολές, σε επιχειρήσεις και σε κρίσεις όταν Έλληνες και ξένοι πολίτες πρέπει να διασωθούν.
Η διατήρηση της δράσης των πολεμικών πλοίων στη θάλασσα είναι καθήκον του δεύτερου στόλου της Ελλάδας, του στόλου βοηθητικών πλοίων και πλοίων υποστήριξης και ο στόλος αυτός νοσεί. Η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, τα αποτελέσματα της οποία συνεχίζουν να ταλαιπωρούν ιδιαίτερα την Ελλάδα και τον αμυντικό της προϋπολογισμό, έχουν θέσει τους εξοπλισμούς του Ναυτικού -μεταξύ άλλων- πολύ χαμηλά στις προτεραιότητες και ακόμα κι όταν φτάνουμε στο σημείο να μιλήσουμε για συντήρηση ή εξοπλισμούς, ο πολεμικός στόλος είναι εκείνος που βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Τα πλοία που θα στηρίξουν τη δράση των πολεμικών μονάδων, επεκτείνοντας την παρουσία τους με καύσιμο, με φρέσκιες προμήθειες για το πλήρωμα, με όπλα που καταναλώνονται σε πολεμική δράση και επιδιορθώσεις σε ζημιές, βασίζονται ακόμα σε πλοία παλιάς τεχνολογίας, την “κλάση 701C”, “Αξιός” (Α464) και “Αλιάκμων” (Α470), που ναυπηγήθηκαν πριν 52 χρόνια. Η ναυπήγηση έγινε στο λιμάνι της Βρέμης στη Γερμανία και αποκλήθηκε τότε κλάση ” Lüneburg “, από το πρώτο πλοίο της κλάσης που υπηρέτησε με το Ναυτικό της τότε Δυτικής Γερμανίας. Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου τα παλιά αυτά πλοία των 3,700 τόνων παροπλίστηκαν ή παραδόθηκαν σε φιλικές χώρες, στην Αίγυπτο, την Κολομβία και στην Ελλάδα.
Αν και έχουν συμπληρώσει 25 χρόνια υπηρεσίας με το Γερμανικό και άλλα 27 ήδη με το Ελληνικό Ναυτικά, τα πλοία αυτά δεν έχουν πραγματικές προοπτικές να αντικατασταθούν ακόμα. Η ναυπήγηση του νεώτερου ΠΓΥ “Προμηθέας” (Α374) σκοπό είχε μάλλον να συμπληρώσει κι όχι να αντικαταστήσει τα δύο παλιά πλοία. Ίσως, η ναυπήγηση ενός δευτέρου “Προμηθέα” να παρείχε κάποιες προοπτικές αλλά το μεγάλο κόστος του πλοίου και η σημερινή κατάσταση του προϋπολογισμού του Ναυτικού έχουν μετατρέψει κάθε παρόμοια σκέψη καπνό. Ο “Προμηθέας” είναι ένα μεγάλο και ικανό πλοίο αλλά μόνος του δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος της υποστήριξης του Στόλου, όπως ο ομώνυμος Άτλαντας της Μυθολογίας. Και αυτός είναι ο λόγος που οι υπέργηροι “Αξιός” και “Αλιάκμων” εξακολουθούν να μην βγαίνουν στη σύνταξη.
Με την αντικατάστασή τους να αποτελεί όχι αναγκαιότητα αλλά πιεστική πραγματικότητα και τα χρήματα ελάχιστα ως ανύπαρκτα, το Πολεμικό Ναυτικό οφείλει να βρει γρήγορες λύσεις. Όταν οι συνομιλίες για την χρηματοδότηση μιας ή δύο φρεγατών ναυαγούν εδώ και 6 χρόνια, τί να υποθέσει κανείς για το κόστος δύο μεγάλων πλοίων που δεν φτάνουν ποτέ ούτε στο top 20 των προτεραιοτήτων του Ναυτικού;
Η κλάση 701 υπηρέτησε “ευδόκιμα” όπως λένε στο Ναυτικό αλλά πλέον, με τις ανάγκες συντήρησης των ίδιων των πλοίων να είναι μεγαλύτερες από τις ανάγκες των πλοίων τα οποία υποτίθεται θα υποστηρίζει, τα μεγάλα πληρώματα που απαιτεί και το κόστος συντήρησης να μεγαλώνει, η αφυπηρέτησή τους είναι αναγκαία.
«ΑΤΛΑΣ Ι»: Το νέο Πλοίο Γενικής Υποστήριξης του Πολεμικού Ναυτικού – Βίντεο
Έχοντας αποκλείσει την αντικατάστασή τους από ένα σύγχρονο πλοίο λόγω κόστους και την αδυναμία παραμονής τους στον στόλο για πολύ ακόμα, το μοιραίο συμπέρασμα είναι η απόκτηση ενός μεταχειρισμένου πλοίου, ιδανικά από κάποιο δυτικό ναυτικό, είναι η μόνη ενδεδειγμένη λύση. Πρόσφατα, το Πολεμικό Ναυτικό ενισχύθηκε με δύο πλοία υποστήριξης από δωρεές της οικογένειας Λασκαρίδη (ΑΤΛΑΣ Ι, ΗΡΑΚΛΗΣ) αλλά αυτά είναι πλοία εμπορικών δραστηριοτήτων και δεν έχουν ούτε την ταχύτητα να ακολουθήσουν τα πλοία του στόλου στις δραστηριότητές τους, ούτε την ισχύ και οπλισμό να αμυνθούν, όπως ένα πολεμικών προδιαγραφών πλοίο.
Η απάντηση έρχεται από το Γαλλικό Πολεμικό Ναυτικό που σήμερα (18 Μαΐου) έκοψε το μέταλλο για το πρώτο από τα νέας τεχνολογίας Πλοία Γενικής Υποστήριξης “Jacques Chevallier”. Τα νέα πλοία θα αντικαταστήσουν την κλάση “Durance” μέχρι το 2029 με το πρώτο νέο πλοίο να εντάσσεται σε υπηρεσία το 2022. Η κλάση “Durance” ακολουθεί την γενική γραμμή σχεδίασης ενός πολεμικού πλοίου Γενικής Υποστήριξης, με γάστρα πολεμικού πλοίου, την υπερκατασκευή διοίκησης και ενιαιτήσεων εμπρός και το συγκρότημα των κινητήρων πίσω ενώ φέρει ελικοδρόμιο και δύο διπλά ικριώματα για την ανάπτυξη βραχιόνων πετρέλευσης εν πλω, μοιάζοντας αρκετά με τον “Προμηθέα”.
Τα πλοία που θα αντικατασταθούν σύντομα, “Var” (A608), “Marne” (A630) και “Somme” (A631) παραδόθηκαν μεταξύ των ετών 1983-1990 και είναι σίγουρα σε πολύ καλύτερη κατάσταση από τα παλαίμαχα “Αλιάκμων” και “Αξιός”. Ένα ακόμα πλοίο, το “Meuse” (Α607) παροπλίστηκε το 2014 λόγω περικοπών στον γαλλικό προϋπολογισμό, ενώ άλλο ένα, το “Durance” (A629) πουλήθηκε στην Αργεντινή όπου υπηρετεί από το 1999.
Τα πλοία έχουν πλήρες εκτόπισμα 17-18,000 τόνων, ταχύτητα 19 κόμβων, πλήρωμα 162 ανδρών και εμβέλεια 9,000 ναυτικών μιλίων με οικονομική ταχύτητα 15 κόμβων. Η ικανότητα μεταφοράς εφοδίων τους ανέρχεται σε 3,360 τόνους καυσίμου (πολύ μεγαλύτερη από τους 1,800 περίπου των “701”), 1,160 τόνων αεροπορικού καυσίμου JP5, 130 τόνων νερού, 170 τόνων πυρομαχικών και 15 τόνων ανταλλακτικών. Επιπλέον των πυροβόλων των 40 mm και των πολυβόλων για αυτοπροστασία εξοπλίζονται από εκτοξευτές Α/Α πυράυλων Simbad (Mistral), διαθέτουν δύο ραντάρ DRBN 34, ένα ευρύχωρο ελικοδρόμιο για ελικόπτερα μέσης μεταφορικής ικανότητας και μπορούν να φιλοξενήσουν 250 επιπλέον άτομα.
Με δεδομένες τις ανάγκες του στόλου και τη γνώση ως τώρα πως τα πλοία που αποσύρονται από υπηρεσία σε παραμένουν “αδέσμευτα” για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν ξεκινήσουν την υπηρεσία τους με άλλη σημαία (ελπίζουμε τα μαθήματα των φρεγατών που ουδέποτε αποκτήσαμε και ναι, μιλάμε για τις κλάσεις ‘M’, ‘L’ και ‘Adelaide’) θεωρούμε αναγκαίο το ΠΝ να κινηθεί για την προσέγγιση του Marine Nationale και να εξασφαλίσει την απόκτηση ενός ή και δύο πλοίων κλάσης “Durance”.
Η Γαλλία θα προμηθευτεί τέσσερα ιταλικά πλοία γενικής υποστήριξης Vulcano
Η ύπαρξη σε υπηρεσία ενός (ή και δύο, επιμένουμε) πλοίων κατηγορίας “Προμηθέα” θα αυξήσει σημαντικά την ακτίνα δράσης και επιχειρήσεων του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, παρέχοντας την ευχέρεια στην “πλωτή πολιτεία” να αναλάβει πρωτοβουλίες όχι μόνο στο Αιγαίο, αλλά και στη Μεσόγειο, επιβλέποντας και ενισχύοντας τα ελληνικά συμφέροντα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη που επιτέλους θα είναι υπερασπίσιμη αλλά όχι χωρίς να έχει το Ναυτικό την ικανότητα να παρέχει τα μέσα στα πολεμικά του να παραμένουν στην περιοχή και να διατηρούν την ετοιμότητα του 100% που απαιτείται. Χωρίς Πλοία Γενικής Υποστήριξης αυτό δεν γίνεται και δεν έχει σημασία αν διαθέτει κανείς “θηρία” ή Arleigh Burke στην περιοχή.
Η πρόταση είναι εκεί και το “ρολόι χτυπάει”…
