Γρήγορες ήταν οι εξελίξεις στην υπόθεση της προσφοράς της Onex να αναλάβει τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), με πρόταση που περιγράφεται ως μεγάλων επενδύσεων, ανάληψης λειτουργικών εξόδων, ώστε να στηθεί παραγωγική γραμμή πυρομαχικών με διεθνείς προοπτικές. Μόνο που οι εξελίξεις περιπλέκουν την όλη ιστορία.
Έτσι ο “ξένος συνεργάτης” όπως παρουσιαζόταν στην γραπτή πρόταση της Onex, δηλαδή η αμερικανική εταιρεία Global Ordnance, έστειλε επιστολές στην ελληνική κυβέρνηση λέγοντας πως δεν μετέχει στην όλη πρωτοβουλία.
Αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για τη συγκεκριμένη εταιρεία (με έδρα στη Φλόριντα), περυσινό δημοσίευμα των New York Times, ανέφερε πως ο επικεφαλής της Global Ordnance , ο αμερικανοκουβανός Marc Morales, έχει δραστηριοποιηθεί έντονα στην μεταφορά όπλων στην Ουκρανία. Καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει χρησιμοποιήσει ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες προμηθεύονται όπλα και πυρομαχικά διεθνώς, για να σταλούν αυτά προς το Κίεβο.
Η Global Ordnance, σύμφωνα με το δημοσίευμα έχει πάρει αμερικανικά συμβόλαια ύψους κοντά ένα δις δολαρίων, αλλά έχει και απευθείας συναλλαγές με την Ουκρανία κάπου 200 εκατ., έχοντας δημιουργήσει εκεί και κύκλο επαφών και με κρατικούς αξιωματούχους, με πιθανή όμως σύγκρουση συμφερόντων για τους ίδιους. Το ζήτημα είναι πως ο Morales έχει στο παρελθόν – το 2010- κατηγορηθεί εντός ΗΠΑ για συνωμοσία και ξέπλυμα χρήματος, και για πιθανή δωροδοκία ξένων αξιωματούχων, χωρίς όμως η υπόθεση να φθάσει σε δίωξη. Έτσι συνολικά το ρεπορτάζ των NYT σκιαγραφεί μια αρκετά γκρίζα εικόνα για το πως ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας δραστηριοποιείται στο διεθνές εμπόριο όπλων, και ειδικά στην Ουκρανία.
Επίσης, αναφέρουμε δημοσίευμα του Balkaninsight.com, του 2022, όπου η Global Ordnance αναφέρεται να μεσολαβεί για εξαγωγές όπλων και πυρομαχικών προς τις ΗΠΑ, από τον Σέρβο έμπορο όπλων Slobodan Tesic, ο οποίος όμως είναι σε “μαύρη λίστα” των ΗΠΑ, για δωροδοκία και παραβίαση διεθνών εμπάργκο πώλησης όπλων. Ενώ, άλλο δημοσίευμα, του 2017, της οργάνωσης OCCRP, αναφέρει την Global Ordnance, ως “έναν από τους πιο σημαντικούς παίκτες στις προσπάθειες του Πενταγώνου να εξοπλίσει τους Σύρους αντάρτες που πολεμούν τον ISIS”, εκφράζοντας προβληματισμό για το ρόλο της και την επιχειρηματική της μεθοδολογία.
Σε δική μας αναζήτηση κρατικών αμυντικών συμβολαίων των ΗΠΑ προς την Global Ordnance, διαπιστώσαμε πως αυτά αυξάνονται απότομα από το 2022 έως το 2024, φθάνοντας συνολικά τα 1,44 δις δολάρια σε αυτό το διάστημα (προς το παρόν), ενώ μέχρι τότε οι κρατικές παραγγελίες ανά έτος ήταν τάξης δεκάδων εκατ. Και αυτές αφορούν προμήθειες πυρομαχικών, κάτι που συμβαδίζει τις αναφορές για μεγάλη ενεργοποίηση της συγκεκριμένης εταιρείας στην τροφοδοσία της Ουκρανίας.
Με βάση τα παραπάνω πάντως, δημιουργούνται οι εξής απορίες:
- Στην ανακοίνωση της προ 4 ημερών, η Onex μιλούσε για “Στρατηγική Συμφωνία Συνεργασίας με μια άλλη κορυφαία εταιρεία των ΗΠΑ, την Global Ordnance (GO)”. Πόσο στρατηγική όμως ήταν αυτή, όταν ο ξένος εταίρος αναχωρεί αμέσως ή δηλώνει πως δεν έχει καν γνώση της (όπως αναφέρει άλλο ρεπορτάζ, στο Mononews.gr, του Βασίλη Κανέλλη); Υπήρχε κάποιο προσύμφωνο μεταξύ Onex-GO, κάποιο γραπτό στρατηγικό πλάνο; Και αν ναι, γιατί η GO αποφάσισε με την ανακοίνωση του στην Ελλαδα, να μην το τηρήσει;
- Στην ίδια ανακοίνωση η Οnex δήλωνε πως “προετοιμάζεται τα τελευταία χρόνια ένα ολιστικό Επιχειρηματικό Σχέδιο για την αναγέννηση του κλάδου των πυρομαχικών, ένα σχέδιο ρεαλιστικό που αρθρώνεται σε βιώσιμες φάσεις – στάδια. ΟΝΕΧ και GO έχουν συμφωνήσει σε θέματα αρχών και ρόλων”. Όπου και πάλι δημιουργείται η απορία, ποιος ακριβώς ήταν ο συμφωνημένος ρόλος της Global Ordnance; Μήπως αυτή είχε και τα διεθνή (αμερικανικά) συμβόλαια που θα επέτρεπαν την άμεση απορρόφηση της παραγωγής μιας “αναζωογονημένης” ΕΑΣ;
- Γενικότερα, αν με μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, βλέπει κανείς αρνητικές ή έστω αμφίσημες αναφορές στην Global Ordnance, πως η Onex κατέληξε ότι η συγκεκριμένη εταιρεία και η ιδιοκτησία της, ήταν οι πλέον κατάλληλες ως συνεργάτης σε κρίσιμη επένδυση σε ελληνική, κρατικής ιδιοκτησίας, αμυντική εταιρεία; Ακόμη και να μην υπάρχει δηλαδή κανένα ζήτημα δικαστικής/ρυθμιστικής/δεοντολογικής εμπλοκής.
- Το παραπάνω ερώτημα αφορά βέβαια και τα ΕΑΣ, καθώς έχει αναφερθεί πως η Global Ordnance, είχε εκφράσει αυτόνομα ή και μέσω άλλων συνεργασιών, ενδιαφέρον για την ελληνική αμυντική εταιρεία. Οπότε καλό θα ήταν η διοίκηση της ΕΑΣ να ενημερώσει τη δημόσια σφαίρα για τις τρέχουσες διεθνείς συνεργασίες της και επενδυτικές συμφωνίες.
Κατανοούμε βέβαια, πως εφόσον η Global Ordnance έχει σήμερα την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η οποία της αποδίδει σημαντικά συμβόλαια, αυτό σημαίνει πως έχει περάσει εκεί κάποια διαδικασία ελέγχου, αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα αρκετό για την ελληνική περίπτωση. Καθώς στο αχανές πεδίο των αμερικανικών αμυντικών παραγγελιών, η συγκεκριμένη εταιρεία είναι ένας από χιλιάδες συνεργάτες του Πενταγώνου. Στην Ελλάδα όμως, η εμφάνιση της ίδιας, ως βασικού “εταίρου” στην μοναδική εγχώρια παραγωγό πυρομαχικών, κρατική εταιρεία, θα έχει άλλη βαρύτητα.
Από ανοιχτές πηγές πληροφορήσης, διαφαίνεται πάντως μια πολυδιάστατη δράση της Global Ordnance: Η εταιρεία π.χ. μετέχει στο USUBC (U.S.-Ukraine Business Council), δηλαδή το αμερικανο-ουκρανικό επιχειρηματικό φόρουμ, έχει συνάψει σύμφωνο συνεργασίας με τον μεγάλο κρατικό ουκρανικό αμυντικό όμιλο Ukroboronprom (από το 2021 όμως, δηλαδή πριν την εισβολή), με αναφορά μάλιστα πως ήδη έχει στρατηγική συνεργασία με την εκεί εταιρεία Zarya, στο Λουχάνσκ, για “πώληση ΤΝΤ στον Αμερικανικό Στρατό και άλλους κλάδους των Ενόπλων Δυνάμεων”.
Σε άλλη δραστηριότητα της, το 2023, υπέγραψε συμφωνία με την βρετανοισπανική Milanion NTGS για να αντιπροσωπεύσει στις ΗΠΑ τον ελαφρύ όλμο “Alakran” της τελευταίας. Ενώ το 2021 οργάνωσε μαζί με την κατασκευάστρια Yugoimport (μια γνωστή σερβική αμυντική εταιρεία), την δοκιμή του αυτοκινούμενου πυροβόλου Nora B52, των 155 χιλιοστών, από τον Αμερικανικό Στρατό, σε πεδίο βολής στην Αριζόνα.
Mάλιστα η Global Ordnance οργανώνεται σε 5 δραστηριότητες/οντότητες, ως Global Military Products (η οποία κάνει τις διεθνείς πωλήσεις όπλων), ως Global Ordnance (διάθεση καταναλωτικών προιόντων, όπλων, πυρομαχικών, σκοποβολής, ψαρέματος κ.ο.κ.), ως Ibex Aviation Solutions (αεροπορικές υπηρεσίες, επισκευών, συντήρησης, εκπαίδευσης κ.λπ.), Global Ordnance Europe (ευρωπαϊκή δραστηριότητα), και ως Mountain Horse Solutions (διάθεση διαφόρων αμυντικών ειδών).
Σε νέο ρεπορτάζ πάντως του Liberal.gr -της Αντιόπης Σχοινά- καταγράφεται πως η πρόταση της Onex για την ΕΑΣ παραμένει σε ισχύ. Και γράφεται πως “πηγές της ONEX αναφέρουν πως η ενέργεια της GO, δεν αλλάζει στο παραμικρό τα δεδομένα της πρότασης, μιας και αυτή είχε υποβληθεί στα ΕΑΣ από την ONEX και όχι από την GO και υπογραμμίζουν πως η συνεργασία με την GO θα ήταν αποκλειστικά εμπορικής φύσης, καθώς τα επενδυτικά κεφάλαια θα προέρχονταν από την ONEX. Η υπαναχώρηση της GO, σύμφωνα με τα στελέχη της ONEX αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά της, ωστόσο, σημειώνουν ότι τα αναληθή στοιχεία, τα οποία περιλαμβάνονται στις επιστολές της GO, αποτελούν δυσφήμηση για την ONEX, η οποία θα προασπίσει τη φήμη της κάνοντας χρήση όλων των μέσων και εξετάζει το ενδεχόμενο να κινηθεί νομικά εναντίον της GO”.
Στο ίδιο άρθρο, αναφέρεται πως η Onex επανήλθε με νέα επιστολή προς τη διοίκηση των ΕΑΣ και προς την ελληνική κυβέρνηση, τονίζοντας πως όχι μόνο ισχύει η πρόταση, αλλά η συνολική επένδυση μπορεί να ανέβει κι άλλο, φθάνοντας τα 385 εκατ. ευρώ (προ ημερών είχε αναφερθεί αυτή πως θα “υπερβεί τα 250-350 εκατ.”) και το κυριότερο πως “η πρόταση της ONEX έχει εξασφαλισμένες παραγγελίες για την επόμενη πενταετία από το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας ύψους 1,2 δισ. δολαρίων”.
Το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό και εφόσον είναι ακριβές το συγκεκριμένο ρεπορτάζ, η Onex είναι ενδιαφέρον να διευκρινήσει πως έχει εξασφαλίσει αυτές τις παραγγελίες. Δηλαδή μέσω ποιας διαδικασίας και νομικής οντότητας, είτε δικής της είτε κάποιου συνεργάτη της στο εξωτερικό. Που αν είναι η Global Ordnance, πρέπει να εξηγηθεί πως ακριβώς θα εξελιχθεί μια τέτοια συνεργασία, εφόσον όπως φαίνεται οι δύο πλευρές είναι σε αντιπαράθεση πλέον.
Στη συνέχεια πρέπει να διευκρινιστεί τι αφορούν ακριβώς αυτές οι παραγγελίες, δηλαδή τι πυρομαχικά (όπλα, υπηρεσίες κ.λπ.), και μετά ποιος θα είναι ο παραλήπτης και ο τελικός χρήστης τους. Μήπως είναι η Ουκρανία; Αναφέρουμε το τελευταίο, καθώς αν μια ελληνική κρατική εταιρεία παράγει μέγαλης αξίας πυρομαχικά για την συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία (έστω και μέσω ενδιαμέσου, τις ΗΠΑ), αυτό ξεπερνά το επιχειρηματικό σκέλος της όλης επένδυσης και αποκτά βαρύνουσα γεωπολιτική σημασία. Άρα είναι σημαντικό να το γνωρίζει ο μέτοχος, δηλαδή το ελληνικό κράτος, ώστε να αξιολογήσει κάθε σχετική πρόταση.
Εμείς παραμένουμε στη διάθεση όλων των πλευρών να φιλοξενήσουμε τις διευκρινίσεις και απαντήσεις τους σε όσα θέματα ανακύπτουν. Καταγράφοντας πως ενώ είναι προφανώς απαραίτητο να υποστηριχθεί μια μεγάλη επένδυση στην εγχώρια αμυντική βιομηχανία και ειδικά στην ταλαιπωρημένη ΕΑΣ, αυτή πρέπει να είναι στιβαρή, μελετημένη, με πολλές διασφαλίσεις, εγχώριες και ξένες, και εντός πλαισίου διαφάνειας.
Ακολουθήστε μας, στο Facebook, στο Twitter, στο YouTube και στο Viber!
