Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον συναντώνται σήμερα στο Βίλνιους για συνομιλίες in extremis γύρω από την ένταξη της Σουηδίας στο NATO, την παραμονή της ετήσιας συνόδου κορυφής της στρατιωτικής συμμαχίας.
Η συνάντηση, την οποία οργανώνει ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού του Συμφώνου του Βόρειου Ατλαντικού, ο Γενς Στόλτενμπεργκ, θα μπορούσε, ελπίζει, να επιτρέψει την άρση του βέτο της Άγκυρας, η οποία εμποδίζει από τον Μάιο του 2022 την εισδοχή της Στοκχόλμης στην ατλαντική συμμαχία.
Ο κ. Στόλτενμπεργκ, ο οποίος θέλει τα τριάντα ένα μέλη του οργανισμού να επιδεικνύουν ενιαίο μέτωπο έναντι της Τουρκίας, έκρινε την Πέμπτη «απόλυτα πιθανό» το ενδεχόμενο να εξασφαλιστεί «θετική απόφαση» της Τουρκίας στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας.
Ο πρόεδρος Ερντογάν από την πλευρά του υποσχέθηκε την Παρασκευή να λάβει «την καλύτερη απόφαση, όποια κι αν είναι» – αφήνοντας να εννοηθεί πως όλα τα ενδεχόμενα βρίσκονται πάνω στο τραπέζι.
Ο κ. Ερντογάν προσάπτει στις σουηδικές αρχές πως επιδεικνύουν ανοχή στους κούρδους αυτονομιστές πρόσφυγες στο έδαφός τους και απαιτεί να εκδοθούν δεκάδες από αυτούς.
Μετρίασε τον όποιο ενθουσιασμό στη Στοκχόλμη, εκφράζοντας για ακόμη μια φορά τις επιφυλάξεις του.
«Πώς μπορεί να συνεισφέρει στο NATO ένα κράτος που δεν έχει πάρει τις αποστάσεις του από τρομοκρατικές οργανώσεις;» διερωτήθηκε ο αρχηγός του τουρκικού κράτους, ο οποίος εξάλλου στηλίτευσε επανειλημμένα το γεγονός πως οι σουηδικές αρχές επέτρεψαν αουτονταφέ του Κορανίου, πιο πρόσφατα τον περασμένο μήνα.
Η Τουρκία και η Ουγγαρία είναι τα δύο τελευταία κράτη μέλη της συμμαχίας που εναντιώνονται στην ένταξη της Σουηδίας, παρά τα μέτρα που έχει λάβει η σκανδιναβική χώρα, από την αναθεώρηση του Συντάγματος ως την υιοθέτηση νέας, αυστηρότερης αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας.
«Αδυναμία και διχογνωμία»
Την περασμένη εβδομάδα, στη Σουηδία καταδικάστηκε τούρκος υπήκοος κουρδικής καταγωγής σε φυλάκιση τεσσεράμισι ετών για «εκβίαση» και «απόπειρα χρηματοδότησης τρομοκρατικής οργάνωσης»: του Εργατικού Κόμματος Κουρδιστάν (PKK), οργάνωσης που η Τουρκία και η ΕΕ χαρακτηρίζουν «τρομοκρατική».
Απόφαση άνευ προηγουμένου στη σκανδιναβική χώρα.
Όμως το κλειδί για το ζήτημα πιθανόν βρίσκεται στην Ουάσιγκτον, όπου ο σουηδός πρωθυπουργός Κρίστερσον έγινε δεκτός την Τετάρτη από τον Τζο Μπάιντεν, σύμφωνα με αναλυτές. Κατ’ αυτούς, το τουρκικό πράσινο φως εξαρτάται από την παράδοση αμερικανικών μαχητικών F-16 στην Άγκυρα, κάτι που η τουρκική κυβέρνηση αρνείται.
Η τουρκική προεδρία πάντως χθες βράδυ ανέφερε σε ανακοίνωσή της πως οι πρόεδροι Ερντογάν και Μπάιντεν συζήτησαν μέσα στην ημέρα για την εισδοχή της Σουηδίας στο NATO και τις παραδόσεις F-16.
Οι δυο ηγέτες θα έχουν κατ’ ιδίαν συνάντηση στο Βίλνιους, κατά την Άγκυρα.
Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε πως «ανυπομονεί» για την ένταξη της Σουηδίας στο NATO «στο εγγύς μέλλον» και έκρινε πως είναι «πιθανό» η Τουρκία και η Ουγγαρία να αλλάξουν στάση στη σύνοδο του Βίλνιους.
Για ορισμένους παρατηρητές, ο πρόεδρος Ερντογάν, που παραμένει ανυποχώρητος και φράζει τον δρόμο της Στοκχόλμης εδώ και 14 μήνες, δεν μπορεί να πάρει το ρίσκο να προκαλέσει ξανά εντάσεις με τη Δύση.
Υποδεχόμενος την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη τον ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η χώρα του οποίου επίσης χτυπάει την πόρτα του NATO, ο κ. Ερντογάν έκρινε πως το Κίεβο «αξίζει» να γίνει μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας.
Από την πλευρά του ο κ. Ζελένσκι επέκρινε την έλλειψη ενότητας στο NATO για την ένταξη της Σουηδίας και της Ουκρανίας.
Η Ρωσία λογαριάζει «στην αδυναμία και στη διχογνωμία» στη συμμαχία, που «δεν επιτρέπεται», σύμφωνα με τον αρχηγό του ουκρανικού κράτους.
Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, η άμεση ένταξη της χώρας στη συμμαχία δεν εξετάζεται, ξεκαθάρισε την περασμένη εβδομάδα ο Λευκός Οίκος.
