Το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού του Πολεμικού μας Ναυτικού, που ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2020, βρίσκεται προς το παρόν σε τέλμα. Από το ποσό των 5,5 δις ευρώ που είχε αποφασισθεί για τέτοις επένδυση, το Πολεμικό Ναυτικό έχει δεσμεύσει τα 3,3 δις για την αγορά μόλις 3 φρεγατών κλάσης “Κίμων”. Επίσης, έχει ετοιμαστεί να ξοδέψει ακόμη κάπου 100 εκ. ευρώ για αυτές, για την αγορά υπηρεσιών (πιστοποίηση των εργασιών από τη γαλλική ΓΔΑΕΕ, τη DGA) αλλά και συναφών οπλικών συστημάτων (όπως τα μη επανδρωμένα ελικόπτερα S-100 Shiebel), ενώ εκκρεμεί η αγορά πυραύλων RAM Block 2b και κάποιου παρεμβολέα ECM.
Δυστυχώς, όσο κι αν κάποιοι προσπαθούν να μας πείσουν πως το ΠΝ “πρέπει” να μείνει” με 7-8 μεγάλα πλοία επιφανείας, οι εθνικές διεκδικήσεις και υποχρεώσεις σε Ανατολική Μεσόγειο το υποχρεώνουν να έχει πολύ περισσότερα, με στόχο (θεωρητικά) τα 18, δηλαδή 12 φρεγάτες, και 6 κορβέτες. Κάτι όμως απίθανο με τα σημερινά οικονομικά. Για αυτό είναι απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ, και η προμήθεια μεταχειρισμένων πλοίων. Το πρόβλημα είναι πως ουσιαστικά δεν υπάρχουν μεταχειρισμένα ικανά να καλύψουν τις απαιτήσεις του ΠΝ, το οποίο βέβαια έχει δείξει και σχετική… δυσανεξία σε τέτοιες λύσεις. Έτσι, προωθήθηκε ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ200ΗΝ, που αν μη τι άλλο, είναι πλοία που γνωρίζει πολύ καλά το ΠΝ και έχει επενδύσει σημαντικά σε αυτά.
Βέβαια, μετά τις σχετικές προτάσεις των Lockheed Martin και Babcock που απορρίφθησαν από το ΠΝ, προχώρησε η πρόταση του αρχικού κατασκευαστή, της γερμανικής TKMS. Αυτή είχε ξεκινήσει από περίπου 500 εκ. ευρώ, για να “παγιωθεί” στα 605 εκ. Βέβαια, όταν το ΠΝ έβαλε κάτω τις βασικές απαιτήσεις που είχε για τα πλοία, η τιμή “σκαρφάλωσε” στα σχεδόν 850 εκ. ευρώ, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται η αλλαγή συρόμενων σόναρ (θα γίνει μόνο συντήρηση και επισκευή του υπάρχοντος), η αναβάθμιση των πυροβόλων των 127 χιλιοστών (που έχουν καταρρίψει αρκετά drones στην Ερυθρά), η αναβάθμιση των Phalanx σε επίπεδο Block 1b Baseline 2, ούτε και κάποιο πλήρες σύστημα EW (το ΠΝ θέλει το Scorpius-N). Το κόστος όμως με αυτά θα ανέβαινε κι άλλο, περίπου στο 1,1 δις ευρώ και για τις 4 ΜΕΚΟ200ΗΝ.
Για όσους έχουν καλή μνήμη, αυτή ήταν η τιμή (με όλες τις αλλαγές-αναβαθμίσεις), που είχαν δώσει οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί από το 2022. Μάλιστα οι Αμερικανοί, που είχαν στείλει και LΟA, θα μπορούσαν να είχαν συμβασιοποιήσει άμεσα, ιδανικά με την πρώτη ΜΕΚΟ να παραδιδόταν το 2025. Κάποια στιγμή λοιπόν το ΠΝ θα έπρεπε να μας πει, τι ήταν αυτό που οδήγησε στον αποκλεισμό των άλλων προτάσεων, για να πάμε σε ατέρμονες συζητήσεις με μια εταιρεία, που ναι μεν σχεδίασε τις ΜΕΚΟ πριν πολλές δεκαετίες, αλλά δεν έχει εκσυγχρονίσει κανένα πλοίο του τύπου μέχρι σήμερα.
ΕΚΤΑΚΤΟ: Παγώνει -ξανά- ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών ΜΕΚΟ200ΗΝ;
Εναλλακτική για τις ΜΕΚΟ;
Θα ισχυριστεί κάποιος, πως μπορούν να γίνουν κι άλλα πράγματα με 1,1 δις ευρώ, όπως για παράδειγμα η αγορά 2 κορβετών (οριακά σε αυτό το κόστος). Κάπου εδώ πρέπει να πούμε πως σε αρχική διαπραγμάτευση του ΠΝ για την αγορά κορβετών το 2021 (τις μέρες που “έκλεινε” η αγορά των 3 φρεγατών FDI HN), κάθε σκάφος εμφανιζόταν να κοστίζει κάπου 400 εκατ. ευρώ! Μιλάμε για τη βασική έκδοση της Gowind 2500, με 16 αντιαεροπορικούς MICA VL, 8 πυραύλους κατά πλοίων, MM40 Block 3c, 1 κύριο πυροβόλο με σύστημα STRALES, αλλά όχι εκτοξευτή RAM. Το ραντάρ θα ήταν το NS110 ενώ δεν θα υπήρχε σύστημα παρεμβολών (ECM) παρά μόνο ESM, και θα τοποθετείτο και το σόναρ CAPTAS-2. Σε αυτή τη διαμόρφωση, με κατασκευή 3 πλοίων στη Γαλλία, το κόστος θα έφτανε το 1,2 δις ευρώ.
Λίαν συντόμως η πολιτική ηγεσία “κατέρριψε” την ιδέα αυτή, καθώς δεν υπήρχε περίπτωση να γίνει αποδεκτή νέα αγορά πλοίων, με κατασκευή εκτός Ελλάδας. Ούτως ή άλλως, εκ του αποτελέσματος, στο πρόγραμμα των φρεγατών FDI HN, η εγχώρια προστιθέμενη αξία παραμένει ελάχστη. Βασικό “αγκάθι” ακόμη παραμένει η ανυπαρξία συνεργασίας στο σύστημα διαχείρισης μάχης SETIS, ούτε με το ίδιο το ΠΝ, ούτε με κάποια ελληνική εταιρεία.
Στην πορεία όμως, το πρόγραμμα των κορβετών, που αναμέναμε να κλείσει γρήγορα και μάλλον με την αγορά Gowind HN, παραμένει στον “αέρα”, ενώ η τελευταία τιμή για 3 πλοία, με κατασκευή των 2 στην Ελλάδα, ξεπερνά τα 2,1 δις ευρώ. Με λίγα λόγια, το ΠΝ πήρε την Gowind HN (αλλά και την ιταλική FCx-30HN, ως ανταγωνιστική πρόταση), προσέθεσε επάνω ότι χρειάζεται, μαζί με υπηρεσίες υποστήριξης, και το κόστος εκτοξεύτηκε.
Ας δεχθούμε όμως, πως με 1,1 δις, που θα κοστίσουν οι ΜΕΚΟ στην πιο πλήρη εκδοχή αναβάθμισης τους, θα μπορούσαμε (;) να πάρουμε 2 κορβέτες, είτε Gowind HN είτε FCx-30HN. Θα είναι ικανές όμως αυτές να αντικαταστήσουν 4 αναβαθμισμένες φρεγάτες ΜΕΚΟ200ΗΝ, όχι μόνο από πλευράς αριθμών, αλλά κι από πλευρά ισχύος πυρός;
Κάτι που έχουμε πει πολλές φορές, είναι πως το εκτόπισμα παίζει σοβαρό ρόλο στη δυνατότητα χρήσης όπλων, όπου μια ΜΕΚΟ μπορεί να εκτοξεύσει πυραύλους με χειρότερο καιρό από ότι ένα πλοίο 2.800+ τόνων. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ΜΕΚΟ έχει αρκετό χώρο για να προστεθούν περισσότερα όπλα, θυμίζουμε εδώ την πρόταση της Diehl για τοποθέτηση 16 πυραύλων IRIS-T SLM πάνω από το υπόστεγο ελικοπτέρου. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει σε μια κορβέτα, που κυμαίνεται σε 16 αντιαεροπορικούς πυραύλους κάθετης εκτόξευσης.
Επίσης η φρεγάτα έχει περισσότερο χώρο για πλήρωμα, όπως και μεγαλύτερους χώρους αποθήκευσης. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να επιχειρεί για περισσότερο χρόνο από ότι μια κορβέτα. Γι’αυτό και η “ΥΔΡΑ” όπως και η “ΨΑΡΑ” έφυγαν με 200 άτομα πλήρωμα για την Ερυθρά Θάλασσα, ενώ σε συνθήκες απλής περιπολίας επιχειρούν με πολύ λιγότερα. Χωρίς να υπολογίσουμε πως η φρεγάτα μπορεί να πλεύσει με 30+ κόμβους, ενώ μια κορβέτα δύσκολα μπορεί να ξεπεράσει τους 25. Επίσης, με 4 σκάφη (ΜΕΚΟ) σημαίνει πως είναι διαθέσιμα τα 3, ενώ 2 κορβέτες ακόμη και με 100% διαθεσιμότητα (που δεν υπάρχει κάτι τέτοιο διεθνώς), πάλι θα είναι λιγότερες ως “αριθμός πλωρών”. Με λίγα λόγια, μια πληρως εκσυγχρονισμένη ΜΕΚΟ200ΗΝ (χωρίς περικοπές) έχει σημαντικά πλεονεκτήματα.
Αν τώρα, έρθουν οι Γάλλοι, και προτείνουν μια λύση για 4 κορβέτες σε χαμηλό κόστος, π.χ. στα 1,6 δις ευρώ, έστω και με μειωμένο φόρτο όπλων (ίσως με 4 Exocet), τότε το ΠΝ θα μπορούσε να εξετάσει την ιδέα. Αλλά ακόμη κι έτσι, με 4 πλοία επιπέδου Gowind “Light”, δεν μπορούν να αντικατασταθούν “τόσο απλά” οι ΜΕΚΟ200ΗΝ.
Πολλές φορές έχει ακουστεί η άποψη πως οι ΜΕΚΟ200ΗΝ είναι παλαιά σκάφη και θα υπηρετήσουν το πολύ 20 χρόνια μετά τον εκσυγχρονισμό τους, ενώ οι Gowind/FCx-30 για 40+ έτη. Έτσι, η επένδυση σε κορβέτες εμφανίζεται με καλύτερο λόγο κόστους/οφέλους σε σχέση με τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ200ΗΝ, σε βάθος χρόνου. Δηλαδή, 1,1 δις ευρώ για 4 σκάφη για 20 έτη, είναι ακριβότερη επιλογή σε σχέση με το ίδιο ποσό για 2 σκάφη για 40+ έτη. Ή τα 2,1 δις για 3 κορβέτες πάλι για τον ίδιο χρόνο.
Αυτό στέκει ως εμπορικό επιχειρήμα, αλλά όχι απαραίτητα στην ελληνική “περίπτωση”. Όπου έχουμε…
H συνέχεια στο Naval Defence
