Τροχός ή ερπύστρια; Το ερώτημα αυτό εν πρώτοις φαίνεται να έχει απαντηθεί, καθώς τα ερπυστριοφόρα τεθωρακισμένα οχήματα καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του οπλοστασίου κάθε χώρας. Με μια προσεκτικότερη όμως παρατήρηση, διαπιστώνεται πως τα τροχοφόρα τεθωρακισμένα έχουν ορισμένα πλεονεκτήματα που δεν μπορούν να παραγνωριστούν.
DARPA: «Έξυπνοι» τροχοί μετατρέπουν όχημα σε… ερπυστριοφόρο και μάλιστα εν κινήσει!
- Χρειάζονται σημαντικά λιγότερη συντήρηση, καταναλώνουν λιγότερο καύσιμο, επομένως η χρήση τους ενέχει πολύ χαμηλότερο κόστος.
- Η τακτική και επιχειρησιακή τους ευκινησία είναι σημαντικά ανώτερη από ένα ερπυστριοφόρο. Αναπτύσσουν μεγαλύτερη ταχύτητα σε οδικό δίκτυο, μπορούν να κινούνται σε μεγάλες αποστάσεις εντός αυτού άνετα, χωρίς αρματοφορείς όπως και να ελίσσονται με εξαίρεση μόνο τον κύκλο στροφής.
- Έχουν χαμηλότερο βάρος, γεγονός που τους επιτρέπει να χρησιμοποιούν μεγαλύτερο εύρος του επαρχιακού οδικού δικτύου.
- Εξασφαλίζουν για το πλήρωμα λιγότερη κόπωση, καθώς ο θόρυβος και οι κραδασμοί είναι σαφώς μειωμένοι.
- Παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στο πλήρωμα κατά ναρκών, καθώς έχουν μεγαλύτερη απόσταση από το έδαφος λόγω του μεγέθους των τροχών.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει επιτρέψει σε πολλές από τις σύγχρονες σχεδιάσεις τροχοφόρων, να ενσωματώσουν χαρακτηριστικά που μέχρι τώρα τα βρίσκαμε μόνο σε κύρια άρματα μάχης. Ένα από αυτά είναι και το Centauro της Ιταλικής εταιρείας Leonardo.
Η ιστορία του Centauro
Τα πρώτα οχήματα μπήκαν σε υπηρεσία το 1991, έπειτα από την απαίτηση του Ιταλικού στρατού για ένα καταστροφέα αρμάτων που θα μπορούσε να συνδυάζει μεγάλη ισχύ πυρός (ουσιαστικά αυτή ενός άρματος μάχης Leopard 1), και αυξημένη στρατηγική ευκινησία.
Έτσι δημιουργήθηκε ένα όχημα που φέρει ένα πυροβόλο 105 χιλιοστών, 52 διαμετρημάτων, υψηλής πίεσης και χαμηλής ανάκρουσης σε πύργο πλήρους σταθεροποίησης και μπορεί να κάνει χρήση όλων των βλημάτων πιστοποιημένων κατά NATO. Tο σύστημα ελέγχου πυρός TURMS, προήλθε από το άρμα μάχης C1 Ariete, είναι ψηφιακό ενώ η ανεξάρτητη διάταξη και λειτουργία των διπλών οπτικών βοηθημάτων και περισκοπίων που είναι τοποθετημένα, επιτρέπουν την δράση Hunter-Killer, με εκτέλεση έρευνας, σκόπευσης και προσβολής στόχου, από τον πυροβολητή και από τον αρχηγό πληρώματος.
Η θωράκιση του οχήματος αντέχει σε πλήγματα βλημάτων των 14,5 χιλιοστών περιμετρικά και 25 χιλιοστών στο εμπρόσθιο τόξο ενώ υπάρχει δυνατότητα τοποθέτησης προσθαφαιρούμενης θωράκισης. Το βάρος παραμένει χαμηλά στους 24 τόνους με μέγιστη ταχύτητα επί οδών τα 110 χ.α.ω. Επιχειρησιακά έχει αναπτυχθεί με επιτυχία στις συμμαχικές επιχειρήσεις στην πρώην Γιουγκοσλαβία, στη Σομαλία, στο Ιράκ και υπό τη σημαία των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο.
Το όχημα έχει υιοθετηθεί από την Ιταλία, την Ισπανία, την Ιορδανία και το Ομάν, ενώ καθώς φαίνεται αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη του τροχοφόρου οχήματος Stryker του Αμερικανικού στρατού, μιας και 16 οχήματα αποκτήθηκαν με leasing για αξιολόγηση από το 2000 μέχρι το 2002.
Centauro II, πιο ώριμο, πιο φονικό
Πυρήνας της αναβάθμισης ήταν η υιοθέτηση πυροβόλου υψηλής πίεσης και χαμηλής ανάκρουσης τρίτης γενιάς, 120 χιλιοστών και 45 διαμετρημάτων, και η επανασχεδίαση σκάφους και πύργου για μεγαλύτερη αντοχή στις νέες απειλές όπως των αυτοσχέδιων εκρηκτικών μηχανισμών (Improvised Explosive Device). Επιπλέον μπορεί να δεχτεί τον τηλεχειριζόμενο πυργίσκο (Remote Weapon System) HitRole.
Παράλληλα σημαντικές ήταν οι βελτιώσεις στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό, με πιο σημαντικές την απόκτηση δικτυοκεντρικών δυνατοτήτων μέσω προηγμένου συστήματος διαχείρισης μάχης (Battle Management System) και βελτιωμένων συστημάτων επικοινωνιών. Στα συν η τοποθέτηση συστήματος αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF), οι παρεμβολείς κατά IED και το σύστημα εκτόξευσης καπνογόνων νέας γενιάς RoSy της Rheinmetall.
Το βάρος του πλέον αγγίζει τους 30 τόνους, λόγω της αύξησης της θωράκισης κάτι που απαίτησε και νέο ισχυρότερο κινητήρα, διατηρώντας έτσι τις επιδόσεις του αναλλοίωτες. Ο Ιταλικός στρατός αναμένεται να παραλάβει 150 μονάδες με κόστος 1,5 δις ευρώ. Στο κόστος περιλαμβάνονται τα κόστη ανάπτυξης, ανταλλακτικά και υποστήριξη από τη Leonardo για 10 έτη.
Centauro II Ver. 3.0
Η πρόσφατη απόφαση περί ομοιογένειας του στόλου τον Centauro με βάση το νέο σύστημα μάχης Siccona του Ιταλικού στρατού, προβλέπει μια σειρά από μικρές βελτιώσεις, κυρίως στον ηλεκτρονικό εξοπλισμό με σκοπό την αντικατάσταση παρωχημένων συστημάτων, όσο και στη χωροταξία αυτών για καλύτερη εργονομία.
Εκτός της αναβάθμισης των παλαιοτέρων αναμένεται και μια παραγγελία για 40 νέα οχήματα. Έτσι, από τα λίγα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας (καθώς το πρόγραμμα αποφασίστηκε λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας και έκτοτε κινείται με πιο αργούς ρυθμούς), πέραν της υιοθέτησης του Siccona, αναμένεται αλλαγή των παρεμβολέων και βελτιώσεις στα πολυφασματικά σκοπευτικά Attila-D του αρχηγού πληρώματος και Lothar-SD του πυροβολητή.
Το πιο ενδιαφέρον όμως που φημολογείται και μένει να αποδειχθεί, είναι πως οι βελτιώσεις στο σκοπευτικό Lothar-SD, θα δίνουν στον πυροβολητή τη δυνατότητα να κατευθύνει βλήματα Vulcano 127/155 χιλιοστών, που ήδη υπηρετούν στις Ιταλικές ένοπλες δυνάμεις π.χ. με τα αυτοκινούμενα πυροβόλα PZH-2000.
Το συγκεκριμένο σκοπευτικό εκτός του αισθητήρα CCD/TV και των δύο θερμικών αισθητήρων TILDE-S και ERICA, φέρει και αποστασιόμετρο laser με εμβέλεια 10 χλμ και ακρίβεια της τάξης των 5 μέτρων.
Lothar, και εμβέλειες αποκάλυψης, πηγή Leonardo.com
Νέος ρόλος για τον καταστροφέα αρμάτων…
…αυτός της ένοπλης αναγνώρισης και κατεύθυνσης πυρών εκτός της γραμμής σκόπευσης (NLOS). Αναφέραμε πως τα Centauro Β2 έχουν δικτυοκεντρικές ικανότητες, άρα μπορούν να λάβουν και να μεταδώσουν μεγάλο όγκο δεδομένων. Ως εκ τούτου με την αναγνώριση στόχου που απαιτείται προσβολή με κατευθυνόμενο όπλο ή συνδυασμένη προσβολή μεγάλης ισχύος, είναι δυνατή η αποστολή στοιχείων βολής σε πυροβόλα με βλήματα Vulcano και η εκπομπή πυρών σε εμβέλειες έως 100 χλμ. με εξαιρετική ακρίβεια.
Απλές λύσεις εκσυγχρονισμού με μεγάλη απόδοση: Ψηφιοποίηση όλμων – A΄ Mέρος
Το πλεονέκτημα εδώ, με το Centauro σε ρόλο αναγνώρισης/στοχοποίησης, είναι πως το ίδιο έχει ικανοποιητική ισχύ πυρός τόσο για αυτοπροστασία όσο και για να προξενήσει φθορά στις αντίπαλες δυνάμεις. Στον αντίποδα τα προωθημένα οχήματα αναγνώρισης, πάσχουν σημαντικά στον οπλισμό τους καθώς αυτός αποτελείται συνήθως από ένα συνδυασμό πολυβόλου και πολυβομβιδοβόλου.
Το Centauro ως προσθήκη στην ΑΣΔΕΝ
Ως γνωστό και με δεδομένη την τουρκική απειλή προς τα ελληνικά νησιά, ο Ε.Σ. και ειδικά η ΑΣΔΕΝ έχει συμπεριλάβει τη χρήση κύριων αρμάτων μάχης σε κάθε επιχειρησιακό σχέδιο.
Από την αντιαρματική άμυνα και την εκκαθάριση προγεφυρωμάτων, έως την προσβολή αποβατικών σκαφών, το μέσο άρμα μάχης, είτε λέγεται Leopard 1, είτε M48a5 MOLF, θα συνεχίσει να προσφέρει ενεργά στην άμυνα των ελληνικών νησιών.
Ήδη όμως μετρούν πολλές δεκαετίες χρήσης στην πλάτη τους, ενώ ένας πιθανός εκσυγχρονισμός θα έχει μεγάλο κόστος χωρίς να επιλύει όλα τα ζητήματα ηλικίας και φιλοσοφίας κατασκευής. Θα ήταν λοιπόν ενδιαφέρον να δούμε αν είναι εφικτό να αποκτηθεί ένας αριθμός μεταχειρισμένων Centauro Β1 από τα ιταλικά αποθέματα (κάπου 250 οχήματα με πυροβόλο 105 χιλιοστών) σε συνδυασμό με νέας κατασκευής και εκσυγχρονισμό των παλαιών.
Το αναβαθμισμένο όχημα είναι ικανό για να αντικαταστήσει τα παλαιότερα μέσα άρματα μάχης του Ε.Σ. καθώς έχει μεγαλύτερη ισχύ πυρός λόγω του πυροβόλου των 120 χιλ. και του RWS, ενώ στον τομέα των ηλεκτρονικών δεν χωρά καμία σύγκριση. Ακόμη παρέχει γρήγορο χρόνο αντίδρασης και χαμηλότερο κόστος λειτουργίας.
Ακόμη θα μπορούσαν να προσφέρουν παροχή δεδομένων σκόπευσης σε κάθε όπλο NLOS με τερματική κατεύθυνση laser, εξασφαλίζοντας μεγάλη ακρίβεια προσβολής. Σήμερα τέτοια όπλα έχει στη διάθεσή της η Π.Α. (βόμβες Paveway) και ο Ε.Σ. (βλήματα πυροβολικού Krasnopol 155 χιλ.), ενώ στο εγγύς μέλλον δεν θα ήταν απίθανο να αποκτήσει και το ΠΝ (αν π.χ. δούμε αγορά των ιταλικών φρεγατών PPA ή και υιοθέτηση του συστήματος Vulcano σε υπάρχοντα ή νέα κύρια ναυτικά πυροβόλα).
Συνοπτικά, οι ιδιαίτερες ανάγκες της ΑΣΔΕΝ, που προκύπτουν από το γεωγραφικό χώρο άμυνας και το μέγεθος της τουρκικής απειλής, απαιτούν και ιδιαίτερες λύσεις, ακόμη καλύτερα δε όταν αυτές συνδυάζονται με κατακόρυφη αύξηση δυνατοτήτων και με οικονομίες κλίμακας.
