LCS Freedom για το Αιγαίο; Ο “τίμιος μεσολαβητής”

Σε κανονικές συνθήκες αυτή η πρόταση δεν θα έπρεπε πιθανώς να σχηματιστεί, ειδικά από ένα ιστολόγιο με την ιστορία και τις θέσεις της ΠΤΗΣΗΣ. Κρατήσαμε μια θέση με βάση την αξία του Πολεμικού Ναυτικού και τον κομβικό του ρόλο στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο, ως κοιτίδα του Ελληνισμού και το να κινδυνολογούμε για την ισχύ και τη δύναμή του όταν διακυβεύονται τόσα πολλά δεν είναι υπεύθυνο από μέρους μας σε κανονικές συνθήκες.
Όμως, οι συνθήκες σήμερα δεν είναι κανονικές. Τα περιθώρια έχουν στενέψει πολύ και όπως η Πολεμική Αεροπορία “κλαίει” ακόμα για τα χρήματα των Hurricane που πήγαν “δανεικά και αγύριστα” υπέρ της… στα 1938, έτσι και τώρα δεν θα θέλαμε να δούμε μια επανάληψη ενός επεισοδίου με θύμα το Ναυτικό.

Το Πολεμικό Ναυτικό χρειάζεται άμεση ενίσχυση. Την χρειαζόταν χθες και προχθές και σήμερα, μετά από Ολυμπιακούς Αγώνες, κινήσεις Καλής Θέλησης μιας Ελληνο-Τουρκικής Φιλίας χωρίς αντίκρισμα, κοινωνική πολιτική, Οικονομικές Κρίσεις και Μνημόνια, ο ελληνικός στόλος βλέπει την ετοιμότητα και την ισχύ του να στηρίζονται εν μέρει σε πλοία που η ηλικία τους φτάνει και ξεπερνά την ηλικία του κυβερνήτη τους. Αν αυτό δεν σημαίνει πολλά για τα πλοία, σημαίνει σίγουρα για τα ηλεκτρονικά και τον οπλισμό τους.

Καλοκαίρι 2020, ή θα “απογειώσουμε το ΠΝ, ή θα το καταργήσουμε, δεν έχει κάτι “ενδιάμεσο”. Όλες οι εξελίξεις για Belh@rra, LCS, Arleigh Burke, MEKO200HN, MH-60R, τορπίλες κοκ

Στο παρελθόν, το Ναυτικό προσπάθησε να βρει τη μέση λύση στα μεταχειρισμένα. Άλλες φορές οι προσφερόμενες λύσεις ήταν κακές (λέγε με Cassard, Spruance) άλλες καλές αλλά αδικαιολόγητα ακριβές (Kidd, FREMM) και άλλες απλά ‘χάθηκαν’ στη μετάφραση (Adelaide, Arleigh Burke). H μόνιμη οικονομική στενότητα, η απροθυμία του πολιτικού συστήματος και τα περιθώρια χρόνου “στοιχειώνουν” το Πολεμικό Ναυτικό μέχρι σήμερα και οι επιλογές του για τη διατήρηση ενός ισχυρού κορμού πλοίων ναυμαχιών επιπέδου φρεγάτας-αντιτορπιλικού με ικανότητες μάχης σε κάθε πεδίο, γίνονται ολοένα και πιο σκοτεινές.
Το μέλλον δείχνει, πως οι φρεγάτες FDI “Belh@ra” θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος σε απροσδιόριστο ακόμα χρόνο. Πέραν, όμως, των 2-4 ηγετικών πλοίων, ποιός θα υποστηρίξει αυτή τη μικρή δύναμη; Οι (εισέτι μη) εκσυγχρονισμένες Meko200HN; Οι (καθυστερημένα και με ατολμία) εκσυγχρονισμένες Standard; Η τα “πλοία-φαντάσματα” που θα τις αντικαταστήσουν και ακόμα δεν ξέρουμε ποιά θα είναι, πότε θα έρθουν και από πού θα βρεθεί χρηματοδότηση για να υλοποιηθούν; Όπως όλα δείχνουν, μεταχειρισμένα πολεμικά αξίας δεν υπάρχουν πια στην Ευρώπη και αν τα θέλαμε, οι κυβερνήσεις (όλες, κάθε χρώματος) θα έπρεπε να έχουν μεριμνήσει ήδη και από καιρό αλλά δεν το έκαναν. Ποιός λοιπόν θα πάρει το ρόλο του “υποστηρικτή”;

Πρόσφατα το Αμερικανικό Ναυτικό γιόρτασε την είσοδο του 300ού πολεμικού του πλοίου σε υπηρεσία, του USS Oakland, ενός LCS (Littoral Combat Ship) κλάσης Independence. Η τελετή συνοδεύτηκε από μια άλλη πρόταση που πέρασε στα ψιλά: την απόφαση να παροπλίσει 4 πολεμικά LCS κλάσης Freedom, τα πρώτα 4 που ναυπηγήθηκαν και είναι ηλικίας 5-15 ετών!

Πρόκειται για τα LCS ‘Freedom’, ‘Independence’, ‘Fort Worth’ και ‘Coronado’, τα πρώτα τέσσερα που ναυπηγήθηκαν και αποτέλεσαν “πλατφόρμες δοκιμών” (testbed) του Αμερικανικού Ναυτικού για αυτόν τον νέο τύπο πλοίου που είχε εκτόπισμα και μέγεθος ελαφράς φρεγάτας αλλά ταχύτητα πυραυλακάτου και ικανότητα ανάληψης πολλαπλών αποστολών (κυνηγός υποβρυχίων, ναρκοθετικό, ταχύ πυραυλοφόρο σκάφος, κέντρο εφόρμησης αμφιβίων ομάδων ειδικών επιχειρήσεων).

ThinkOutOfTheBox: Μεταχειρισμένα LCS (2 Freedom KAI 2 Independence) από τις ΗΠΑ αντί για αντιτορπιλικά ή καταδρομικά, αποσύρονται μέσα στο 2021

Ως πρώτα σε μια μακρά σειρά πλοίων που και το ίδιο το Ναυτικό των ΗΠΑ δεν ήξερε τις πλήρεις χρήσεις και δυνατότητές τους, τα πλοία σχεδιάστηκαν για να μπορούν εύκολα να δέχονται σχεδόν κάθε γνωστό ή υπό ανάπτυξη ναυτικό σύστημα ηλεκτρονικών ή οπλικό και στα 15 χρόνια από το 2006 που καθελκύστηκε το πρώτο από αυτά, το US Navy τα υπέβαλε σε κάθε δυνατή δυσκολία και τεστ, “κούμπωσε” ό,τι μπορούσε να σκεφτεί και γενικά έκανε αυτό για το οποίο προορίζονταν: να στρεσαριστούν τα πρώτα για να έχουν μια καλύτερη εικόνα και τύχη τα επόμενα.

“Αυτά τα τέσσερα πλοία δοκιμών ήταν καθοριστικά για να έχουμε καθοριστικές απαντήσεις στις απαιτήσεις του πληρώματος, στη συντήρηση και σε όλα τα άλλα πράγματα που χρειαζόμασταν για να μάθουμε από αυτά” (…) “Αλλά δεν έχουν διαμορφωθεί όπως τα άλλα LCS του στόλου και χρειάζονται σημαντικές αναβαθμίσεις. Τα πάντα, από τα [συστήματα] μάχης, τα δομικά μέρη, ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Είναι ακριβό για αναβάθμιση”, είπε ο υποναύαρχος Randy Crites, βοηθός στο υπουργείο για θέματα προϋπολογισμού του Ναυτικού.

Το Αμερικανικό Ναυτικό εκτιμά πως το κόστος αναβάθμισης αυτών των πλοίων στο επίπεδο των τελευταίων LCS θα είναι υπερβολικά μεγάλο και μπορεί καλύτερα να διοχετευτεί σε άλλα προγράμματα. Συνεπώς, τα 4 πλοία θα παροπλιστούν μέσα στους επόμενους 9 μήνες, 10 χρόνια νωρίτερα από ό,τι είχε υπολογιστεί.
Το αμείλικτο ερώτημα είναι, θα μπορούσαν αυτά ή κάποια από αυτά τα νέα πλοία να ενταχθούν στο Ελληνικό Ναυτικό, που όπως είπαμε χρειάζεται απεγνωσμένα δυνάμεις για να ενισχύσει τον κορμό του στόλου του;

Πώς θα μπορούσαν να προσφέρουν στο ΠΝ;
Τα πλοία δεν είναι όλα του ίδιου τύπου. Όπως είναι γνωστό, τα LCS ναυπηγήθηκαν σε δύο διαφορετικά σχέδια: την κλάση ‘Freedom” που είναι ένα κλασσικό σχέδιο μονού κύτους με χαλύβδινο σκάφος και αλυομινένια υπερκατασκευή και την κλάση ‘Independence’, που είναι ένα φουτουριστικό σχέδιο τριμαράν ολόκληροκατασκευασμένο από αλουμίνιο. Και τα δύο έχουν πολύ μικρό βύθισμα, εκτόπισμα 3-4,000 τόνους, πλήρωμα 50 ατόμων και πρόωση από υδροπροωθητές μεγάλης ισχύος.
Τα πλοία σχεδιάστηκαν για πολεμικές αποστολές κοντά σε εχθρικές ακτές και αβαθή ύδατα, ένα περιβάλλον πολύ κοντά στις απαιτήσεις και τις γνώσεις του ελληνικού ΠΝ αλλά όχι και του αμερικανικού, ένος ναυτικού Blue Water το οποίο ήθελε να φέρει τον αγώνα κοντά στις ακτές, κυρίως στα στρατηγικά περάσματα της Νοτιο-Ανατολικής Ασίας και της Μέσης Ανατολής (Ερυθρά Θάλασσα, Περσικός Κόλπος, Κόλπος της Μαλάκα και Στενά της Ταϊβάν). Δεν είναι σίγουρο αν τα πλοία κάλυψαν τις απαιτήσεις του US Navy αλλά σίγουρα το Ελληνικό Ναυτικό θα μπορούσε να βρει χρήσιμους ρόλους που τα σύγχρονα αυτά πλοία μπορούν να διαδραματίσουν.

Ο εκσυγχρονισμός των τεσσάρων πλοίων LCS απαιτεί $600 εκατ. και γι’ αυτό παροπλίζονται

Σε ελληνική υπηρεσία, τα πλοία θα μπορούσαν να καλύψουν τον πάλαι ποτέ ρόλο της “κορβετοφρεγάτας”, που παραποιήθηκε στην πορεία σε σημείο παρωδίας. 20 χρόνια περίπου πριν, το Πολεμικό Ναυτικό ζητούσε ένα ελαφρύ σκάφος που να εκτελεί περιπολίες, ανθυποβρυχιακό πόλεμο και να υποστηρίζει δυνάμεις βατραχανθρώπων σε αποστολές αναγνώρισης και δολιοφθορών κοντά στις εχθρικές ακτές. Ένα πλοίο με ικανότητα να εκπέμψει ισχυρά πυρά κατά πλοίων (ομάδες περιπολικών ‘Tuzla’, εχθρικά ΤΠΚ), να εντοπίσει και να κυνηγήσει υποβρύχια στα αβαθή και να ελέγξει τα περάσματα. Αν κοιτάξει κανείς, είναι ακριβώς η περιγραφή των LCS. Ταυτόχρονα, όμως, ζητούσε ένα ισχυρό πλοίο Αντι-Αεοροπορικής Άμυνας Περιοχής στη μορφή μια μεγάλης φρεγάτας ή αντιτορπιλικού. Η φαεινή ιδέα ώσμωσης των δύο ασύμβατων αυτών πλοίων σε ένα πλοίο λόγω χαμηλής χρηματοδότησης δημιούργησε την ελληνική παρωδία που ευτυχώς πέρασε αλλά δεν ξεχάστηκε. Αυτή τη φορά μπορούμε να το κάνουμε σωστά.

Ποιά θα είναι η κατάσταση των πλοίων; Μήπως παροπλίζονται γιατί είναι σάπια;
Στο προηγούμενο διάστημα, το Αμερικανικό Ναυτικό αντιμετώπισε προβλήματα με τα LCS. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς την έλλειψη πείρας και το ότι χρησιμοποίησε αυτά τα πρώτα πλοία σε δοκιμές στα άκρα για να μάθει τα όριά τους. Κάποια πλοία δοκιμάστηκαν και αντιμετώπισαν μικρο-ρήγματα και προβλήματα δομικής αντοχής. Δεν ανακοινώθηκε αλλά η επιλογή κύτους αποκλειστικά από αλουμίνιο για χαμηλό βάρος που θα έδινε μεγαλύτερη ταχύτητα στην κλάση ‘Independence’ μάλλον δοκιμάστηκε περισσότερο και είναι το “θύμα” της υπόθεσης.

Η κλάση “Freedom” διαθέτει κλασικά κύτος χάλυβα και μόνο η υπερκατασκευή είναι από αλουμίνιο, μια τυπική τακτική για λόγους βάρους, κόστους και άνεσης του πληρώματος. Πολλοί αμφισβητούν πως ένα πλοίο από αλουμίνιο θα επιζήσει ενός πλήγματος από πύραυλο. Όμως, με 200 ως 250 κιλά εκρηκτικού ανά κεφαλή των αντιπλοϊκών πυραύλων Harpoon ή ATMACA, ποιό πλοίο μπορεί να αντέξει;

Τα πλοία διαθέτουν πεπαλαιωμένα συστήματα
Δεν είναι αλήθεια. Τα πλοία ναυπηγήθηκαν πριν 15 χρόνια (USS Freedom – LCS-1, 2006 και USS Fort Worth – LCS-3, 2010). Αν ενταχθούν στο Ελληνικό Ναυτικό του χρόνου θα είναι τα νεώτερα κύρια πολεμικά και με διαφορά. Ο εξοπλισμός τους είναι εξαιρετικός, ένα τρισδιάστατο ραντάρ EADS TRS-3D, σύστημα μάχης COMBATSS-21 της Lockheed Martin, συρόμενο σόναρ AN/SQR-20, ηλεκτρονικά αντίμετρα WBR-2000 και πολλά άλλα. Ο οπλισμός τους είναι πιθανόν υποβαθμισμένος και ασύμβατος με το ΠΝ, το πυροβόλο των 57 mm μάλλον θα αφαιρεθεί, δεν έχουν αντιπλοϊκούς πυραύλους και το σύστημα RAM μάλλον δεν θα “χαριστεί”.
Πού θα βρει το ΠΝ μέσα για να εξοπλίσει τα πλοία; Μα, τα διαθέτει ήδη από τις φρεγάτες που θα παροπλίσει: οι παλιότερες μη εκσυγχρονισμένες “Θεμιστοκλής” (F465), “Νικηφόρος Φωκάς” (F466) και “Κανάρης” (F464) μπορούν ακόμα να δώσουν το Oto Melara των 76mm, τους Harpoon, τους τριπλούς τορπιλοσωλήνες Mk32 των 324mm και αντί RAM, το κλασσικό Mk15 Phalanx CIWS για να καλύψουν το κενό. Επιπλέον, τα πλοία LCS έχουν ένα ευρύχωρο ελικοδρόμιο για ελικόπτερα SH-60 Seahawk παρόμοια με του Ελληνικού Ναυτικού και υπόστεγο για να τα υποστηρίζουν ενώ μπορούν να φέρουν και Μη-Επανδρωμένα Ελικόπτερα.

Η προμήθεια ενός νέου σόναρ -σε περίπτωση που το US Navy αποφασίσει να “κρατήσει” τα AN/SQR-20- να είναι ένα επιπλέον κόστος. Επίσης, η αντιαεροπορική προστασία είναι ένα θέμα. Αν και τα LCS διαθέτουν υποδοχή για θέσεις VLS δεν τις ενεργοποίησε σε αυτά τα πλοία. Η προμήθεια μεταχειρισμένων Mk41 από τα αποθέματα του Αμερικανικού Ναυτικού είναι ίσως μια κάποια λύση.

Δύο πλοία δεν φέρνουν την ” Άνοιξη”
Σαφώς όχι! Δύο πλοία είναι λίγα για να κάνουν τη διαφορά, ίσως όμως είναι μια καλή αρχή, αφενός για να επιτρέψουν τον παροπλισμό πλοίων 40+ ετών που δεν αναβαθμίστηκαν ποτέ, αφετέρου για να ανοίξουν τον δρόμο για μια ευρύτερη αγορά. Δεν θεωρούμε πως το ΠΝ έχει τόσες επιλογές όταν πιέζεται από τρεις μεριές: τον χρόνο, το χρήμα και τις απειλές που αντιμετωπίζει και όπως αναλύσαμε εκτενέστατα, δεν έχει πολλές εναλλακτικές. Εκτός, ίσως, από την αδιαφορία.
Η είσοδος των ΗΠΑ ως στρατηγικοί επενδυτές στην ελληνική ναυπηγική βιομηχανία έγινε με τρόπο δυναμικό. Γιατί να μην υπάρξει μια αρχή με την ναυπήγηση μιας σειράς 4 πλοίων από τα ΕΝΑΕ LCS Hellenic Navy με την συμβολική παραχώρηση των δύο LCS “Freedom” και “Fort Worth” ως αρχή έστω και με τα μέσα των παλιών φρεγατών;

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ: Ο Geoffrey R. Pyatt μιλά για νέες φρεγάτες για το ΠΝ και τις συνδέει με τα ναυπηγεία Ελευσίνας! LCS/MMSC με κατασκευή στην Ελλάδα η απάντηση των ΗΠΑ στις Belh@rra;

Είμαστε τόσο άνετοι ώστε να διαλέγουμε και να αφήσουμε κι άλλες ευκαιρίες να μας προσπεράσουν;