Ονόματα που σκοτώνουν: «Νατάσες», «Σφεντόνες», «Σατανάδες» και άλλα –πολύ– επικίνδυνα πράγματα

Οι κωδικές ονομασίες του ΝΑΤΟ για την εύκολη απομνημόνευση και αναφορά των σοβιετικών οπλικών συστημάτων διατηρήθηκαν και μετά τον Ψυχρό Πόλεμο καθώς πλείστα συστήματα κληρονομήθηκαν στις χώρες που προέκυψαν από την διάλυση και τον κατακερματισμό της Σοβιετικής Ένωσης. Αντίστοιχες ονομασίες όμως έχουν και οι Ρώσοι. Ας δούμε πώς δουλεύει το σύστημα της «απέναντι» πλευράς.

Παραδοσιακά, κάθε ρωσικό όπλο –από πιστόλι μέχρι άρμα μάχης και από μαχητικό ή στρατηγικό βομβαρδιστικό έως επιθετικά ελικόπτερα και βαλλιστικούς πυραύλους με πυρηνικές κεφαλές– έχει την δική του επίσημη ή ανεπίσημη κωδική ονομασία, ασχέτως των γραμμάτων και αριθμών που χαρακτηρίζουν τον τύπο του. Όμως σε σύγκριση με το ΝΑΤΟ, οι Ρώσοι το κάνουν… λίγο διαφορετικά, δίνοντας αστεία ονόματα σε μερικά πολύ σοβαρά όπλα.

Ποιος θα φανταζόταν ότι ονόματα λουλουδιών όπως «Βασίλιοκ» (άνθος αραβοσίτου), «Γκβαζντίκα» (γαρύφαλλο), «Ακάτσεα» (ακακία), «Πιόν» (παιώνια) ή «Τιούλπαν» (τουλίπα) καμουφλάρουν άσχημα, επίφοβα και θανατηφόρα αυτοκινούμενα πυροβόλα, οβιδοβόλα και βαρείς όλμους μεγάλου διαμετρήματος; Σημειωτέον ότι το Α/Κ πυροβόλο «Πιόν» των 203 χιλ. έχει δυνατότητα να βάλλει και πυρηνικά βλήματα.

Αντιθέτως, τα ονόματα πανίσχυρων και καταστρεπτικών φυσικών φαινομένων ταιριάζουν απόλυτα στους πολλαπλούς εκτοξευτές ρουκετών «Γκράντ» (χαλάζι), «Ουραγκάν» (τυφώνας) και «Σμιέρτς» (ανεμοστρόβιλος), ικανούς να καταστρέψουν μια μικρή πόλη με μια ομοβροντία πυροβολαρχίας… Άλλωστε το Πυροβολικό –και οι εκτοξευτές ρουκετών– ήταν ανέκαθεν από τα όπλα που προτιμούσαν οι Διοικητές στην μάχη.

Ονόματα ποταμών δίδονται συνήθως στα συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας: «Σίλκα», «Τουνγκούσκα», «Ντβινά», «Νίβα», «Πιτσόρα» και «Άνγκαρα» αλλά και σε αυτοκινούμενα ή ρυμουλκούμενα πυροβόλα –«Μστά», «Χόστα» και «Κάμα». Αρκετά ρωσικά οπλικά συστήματα παίρνουν την κωδική τους ονομασία βάσει των ιδιαιτέρων χαρακτηριστικών τους. Ο διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος R-36M2 «Βοϊβόντα» (Πολέμαρχος) μάλλον το αξίζει αφού για το ΝΑΤΟ είναι ένας επίφοβος «Σατανάς», επισήμως SS-18 ‘Satan’.

Σύμφωνα πάντως με τον ειδικό του RIA Novosti, Αντρέϊ Κοτς, η ονοματοδοσία της συντριπτικής πλειονότητας των σοβιετικών και ρωσικών οπλικών συστημάτων βασίζεται στην απλή και δοκιμασμένη αρχή «άσε τους να προσπαθούν να μαντέψουν»! Πώς αλλιώς εξηγείται ότι ο αυτόματος εκτοξευτής βομβίδων ΤΚΒ-0134 αποκαλείται «Καζλίκ» (παιδί), το βαρύ φλογοβόλο TOS-1 επί τροποποιημένου πήγματος άρματος Τ-72 φέρει το αστείο όνομα «Μπουρατίνα» (Πινόκιο) ή οι φρεγάτες κλάσης «Γκιεπάρντ» έχουν όνομα αρπακτικού που ζει στην σαβάνα; Επίσης, «Κροκόδειλοι» (Μi-24/35) και «Αλλιγάτορες» (Ka-52) μπορεί να μην ζουν στα ρωσικά έλη, «δαγκώνουν» όμως πολύ χειρότερα…

Για να γίνει η –εσκεμμένη– σύγχυση μεγαλύτερη, οι Ρώσοι δίνουν ξεχωριστά ονόματα και σε διάφορα πυρομαχικά που χρησιμοποιούν τα οπλικά τους συστήματα, επιστρατεύοντας ποιητικά και άκρως αποπροσανατολιστικά ονόματα όπως «Ουκρασένιε» (διακόσμηση) για το βλήμα 9Μ22Κ των 122 χιλ. που βάλλουν οι πολλαπλοί εκτοξευτές BM-21 Grad, «Λάσκα» (στοργή) για τον εξοπλισμένο με χημική κεφαλή πύραυλο MS-24 των 240 χιλ. ή «Παράγκραφ» (παράγραφος) που καταδεικνύει βλήμα εξαπόλυσης προπαγανδιστικού υλικού/φυλλαδίων των 220 χιλ.

Στο ίδιο ύφος… αποπροσανατολισμού, προσθέστε την κωδική ονομασία «Φαντασμαγκόριε» (φαντασμαγορία) ενός ραντάρ εντοπισμού εναερίων στόχων, την «Μπαλερίνκα» (μικρή μπαλαρίνα) που στην πραγματικότητα είναι το πυροβόλο 9Α-4071 των 30 χιλ. και την «Νατάσα» (8U49) ένα ατομικό όπλο ισχύος 350 κιλοτόννων, ικανό για απείρως μεγαλύτερη ζημιά από όσα «Κατιούσα» μπορείτε να σκεφτείτε. Οι Ρώσοι θεώρησαν ταιριαστό να δίνουν γυναικεία ονόματα στις πυρηνικές τους βόμβες, όπως την «Μαρία» (RDS-3) του 1951, ισχύος 30 κιλοτόννων, την «Τατιάνα» του 1953 (RDS-4 με την ίδια ισχύ) και βεβαίως την «Νατάσα» της μαζικής καταστροφής.

Η ταύτιση της γυναίκας με ό,τι πιο καταστροφικό υπάρχει σήμερα σε ένα οπλοστάσιο δείχνει μια πτυχή της ρωσικής αίσθησης του χιούμορ. Αλλά και οι σκληροτράχηλοι Ρώσοι αρματιστές δεν υπολείπονται σε χιούμορ. Το εκσυχρονισμένο άρμα μάχης Τ-72Β2 είναι γνωστό και ως «Ραγκάτκα» (σφεντόνα) ενώ τα Τ-72Μ1 τα λένε «Μπανάν». Όντως ακούγεται αστείο, τουλάχιστον μέχρι οι «μπανάνες» να αρχίσουν να βάλλουν.
Αλέξανδρος Θεολόγου