Η συγκεκριμένη ημερομηνία, 16 Ιουνίου 1986, δεν είναι βέβαια η αρχή της σύγχρονης (μεταπολεμικά τουλάχιστον) ανάμιξης της Δύσης στο Αφγανιστάν. Είναι όμως συμβολική γιατί τότε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν συναντήθηκε δημόσια στον Λευκό Οίκο με πολεμάρχους των Αφγανών Μουτζαχεντίν, οι οποίοι τότε πολεμούσαν τους Σοβιετικούς που είχαν εισβάλει στη χώρα τους. Ο Ρήγκαν τους διαβεβαίωσε για την αμερικανική υποστήριξη αλλά απέφυγε να υποσχεθεί αναγνώριση σε μια δική τους “εξόριστη κυβέρνηση”.
Η ιστορία πάντως θα καταγράψει πως η αμερικανική στήριξη στους Μουτζαχεντίν θα επιτρέψει την χωρίς έλεγχο χρηματοδότηση τους από πληθώρα χωρών και συμφερόντων, με πρωταγωνιστές τη Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν. Μέσα από τους Μουτζαχεντίν θα ξεπηδήσουν ακόμη πιο ριζοσπαστικές ομάδες και αντιλήψεις, που βλέπουν τη Δύση όχι πλέον ως “περιστασιακό σύμμαχο” αλλά αντίθετα ως “τη μεγάλη απειλή”. Οι Μουτζαχεντίν θα εκφυλιστούν στο μεταξύ τους εμφύλιο, μέχρι που μέσα από τον γηγενή πληθυσμό θα αναδειχθεί το κίνημα των Ταλιμπάν, με έντονες επιρροές από τη σαουδαραβική φονταμενταλιστική ισλαμική διδασκαλία. Από εκεί και πέρα ξεκινά μια ιστορία σύγχρονου ισλαμικού φονταμενταλισμού με δεκάδες εκφάνσεις και παραλλαγές, πότε σχετιζόμενες και αλληλουποστηριζόμενες μεταξύ τους, πότε σε βαθιά εχθρότητα και μεγάλες συγκρούσεις. Αλ Κάιντα, ISIS, Τζαμάτ Αλ Μουτζαχεντίν, Ιρακινή Αλ Κάιντα, Μπόκο Χαράμ, είναι μόνο μερικές από τις οργανώσεις που ακούμε εδώ και δεκαετίες, με απίστευτης βιαιότητας δράση σε όλη την Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική και σε πολλές ακόμη περιοχές και χώρες.
Η ανάλυση του φαινομένου είναι ιδιαίτερα δύσκολη και δεν επιτρέπει απλοποιήσεις και γενικεύσεις. Άλλωστε τα μεγαλύτερα θύματα του ισλαμικού φονταμενταλισμού είναι οι ίδιοι οι μουσουλμανικοί πληθυσμοί που βρίσκονται διωκόμενοι με εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Αν κάτι μπορεί όμως να καταγραφεί ιστορικά είναι η αδυναμία της Δύσης να αναλύσει αλλά κυρίως να οργανώσει πολιτικές δράσεις έναντι αυτών των αιματηρών αντιλήψεων. Τα γεγονότα στο Αφγανιστάν, τα σημερινά με την είσοδο των Ταλιμπάν στην Καμπουλ, αλλά και η αποτίμηση της 20ετους δυτικής (κυρίως Αμερικανικής) εισβολής στη χώρα, όπως και στο γειτονικό Ιράκ, ή πιο σωστά της συνολικής μεταπολεμικής παρέμβασης της Δύσης στον μουσουλμανικό κόσμο, δείχνουν ότι ακόμη δεν κατανοούμε τι συμβαίνει εκεί.
