Ολοκληρώνοντας τη σειρά των δημοσιεύσεων με αναφορά σε τύπους αεροσκαφών εκτός ενεργείας της ΠΑ που σώζονται μεν στην Ελλάδα αλλά δεν εκπροσωπούνται στο Μουσείο της Πολεμικής μας Αεροπορίας εξετάζουμε δύο ιδιαίτερες περιπτώσεις, το Rockwell T-2C/E Buckeye και το Dassault Mirage 2000EGΜ/BGΜ .
Αν και το T-2C/E εξακολουθεί να είναι ενταγμένο στη δύναμη των εκπαιδευτικών αεροσκαφών της Πολεμικής μας Αεροπορίας, είναι αναμενόμενη η απόσυρσή του κατά τους πρώτους μήνες του 2024. Δυστυχώς, στη δύση της εκπαιδευτικής προσφοράς του Buckeye στην ΠΑ, την 27η/12/2023 το T-2C 158904 συνετρίβη στην περιοχή της 120ΠΕΑ στερώντας τη ζωή του Επισμηναγού (Ι) Επαμεινώνδα Κωστέα.
Σαράντα T-2E εντάχθηκαν στην ΠΑ από τον Φεβρουάριο του 1976, ενώ το φθινόπωρο του 2001 παραλήφθηκαν πέντε T-2C από το US NAVY για επιχειρησιακή χρήση. Τον Ιούλιο του 2010 ακολούθησε ακόμη μια παραλαβή ολιγάριθμων αεροσκαφών T-2C, αποκλειστικά για αποψίλωση κρίσιμων εξαρτημάτων. Ελάχιστα T-2C/E εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται επιχειρησιακά σήμερα από την 120 ΠΕΑ, Καλαμάτα, ενώ υπολογίζεται ότι σύντομα θα αποσυρθούν κι αυτά, παραχωρώντας τη θέση τους στα εκπαιδευτικά Leonardo M-346B που ήδη επιχειρούν από την 120ΠΕΑ.
Κάποιο από τα τελευταία αξιόπλοα, ιδανικά ένα T-2E που παραλήφθηκε το 1976, θα μπορούσε να πραγματοποιήσει την τελευταία του πτήση από την 120ΠΕΑ στην Αεροπορική Βάση Δεκελείας, αν βέβαια αυτό είναι συμβατό με τις προδιαγραφές αεροσκάφους και διαδρόμου προσγείωσης.
Η δεύτερη ιδιαίτερη περίπτωση είναι το καθαρόαιμο αναχαιτιστικό Dassault Mirage 2000EGM/BGM.
Το αεροσκάφος τοποθετήθηκε στο Μνημείο Πεσόντων της Πτέρυγας στις 8 Μαΐου 2023.
Φωτογραφία Κωνσταντινος Σιαμπανης
Τα σαράντα Mirage 2000EGM/BGM άρχισαν να εντάσσονται στη δύναμη της ΠΑ τον Απρίλιο του 1988 και αποσύρθηκαν επίσημα στις 19 Ιανουαρίου 2022, στην ίδια τελετή με την οποία παρέδωσαν την επιχειρησιακή σκυτάλη στα μαχητικά Dassault Rafale F3R. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, δεκαεννέα αεροσκάφη σώζονται στην 114ΠΜ, Τανάγρα, ενώ ακόμη δεν έχει αποσαφηνιστεί ποιο θα είναι το μέλλον τους.
Έχουν κατά καιρούς ακουστεί διάφορες φήμες για πώλησή τους στη Dassault ή σε κάποιον άλλο νέο χρήστη, δίχως να έχει ληφθεί ακόμη κάποια τελεσίδικη απόφαση.
Υπό το φως αναμενόμενων εξελίξεων, είναι παρακινδυνευμένο να μιλούμε για ένταξη ενός μονοθέσιου και ενός διθέσιου Mirage 2000 στο Μουσείο ΠΑ. Οφείλουμε όμως να το πράξουμε, αναλογιζόμενοι το παράδειγμα των Dassault Mirage F-1CG που ξεκίνησαν το 2003 με παρόμοιες προοπτικές για να καταλήξουν παραμελημένα κουφάρια στην Τανάγρα.
Το αεροσκάφος τοποθετήθηκε στο Μνημείο Πεσόντων της Πτέρυγας στις 8 Μαΐου 2023.
Φωτογραφία Κωνσταντινος Σιαμπανης
Ήδη ένα Mirage 2000EGM βρίσκεται σε έκθεση από τον Μάιο του 2023. Πρόκειται για το 226, το οποίο εκτίθεται με πλήρες οπλικό φορτίο ως Τιμητικός Φύλακας στο Μνημείο Πεσόντων στην 114ΠΜ.
Αν μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα συγκεκριμένο Mirage 2000EGM που θα ήταν πρέπον να εκτίθεται στο Μουσείο ΠΑ σίγουρα θα επικεντρωνόμασταν στο 210, το αεροσκάφος στο οποίο βρήκε τραγικό θάνατο στις 30 Σεπτεμβρίου 1997, μετά από ακούσια νυχτερινή προσθαλάσσωση, ο υποσμηναγός (Ι) Δημήτρης Στρατάκιας.
Το «210» ανελκύσθηκε, συντηρήθηκε κατάλληλα και δόθηκε εκ νέου για επιχειρησιακή εκμετάλλευση.
Η πιθανή έκθεσή του στο Μουσείο της Πολεμικής μας Αεροπορίας θα το αναδείκνυε σε ένα από τα πολυτιμότερα και πιο έντονα συναισθηματικά φορτισμένα διαμάντια του.
Σε αυτή τη σειρά δημοσιεύσεων τονίστηκε ότι είναι θεμιτό το Μουσείο ΠΑ να επιλέξει τα εκθέματά του εκ των τύπων που παρουσιάστηκαν με κύριο γνώμονα τόσο την ιδιαίτερη ιστορία του κάθε ξεχωριστού αεροσκάφους, όσο και το σκεπτικό ότι είναι καλύτερα να επιλεγεί –και συνακόλουθα να σωθεί- αεροσκάφος που βρίσκεται λησμονημένο σε μια γωνιά του αεροδρομίου παρά ένα αεροσκάφος που ήδη αποτελεί έκθεμα στην εκάστοτε Μονάδα.
Αυτό σίγουρα ακούγεται λογικό, αλλά υπάρχουν πολλοί καθοριστικοί παράγοντες που δεν επιτρέπουν πάντα την τήρηση των παραπάνω βασικών προϋποθέσεων. Αυτοί οι παράγοντες αφορούν στον αριθμό του τεχνικού προσωπικού του ΜΠΑ που θα πρέπει να ασχοληθεί με το κάθε αεροσκάφος για αρκετό χρονικό διάστημα ώστε να το επαναφέρει σε αυθεντική κατάσταση έκθεσης, την πιθανή δημιουργία ομάδων εθελοντών ανά project επιλέγοντας προσεχτικά τους συμμετέχοντες με βάση τις δεξιότητες που απαιτούνται για συγκεκριμένες εργασίες, τα ανταλλακτικά και τα εξειδικευμένα για τον εκάστοτε τύπο αεροσκάφους εργαλεία, αλλά και γενικής χρήσης εξοπλισμό όπως γερανοί, περονοφόρα οχήματα, σειρές εργαλείων κλπ.
Επίσης πολύ σημαντικός παράγοντας είναι ο στεγασμένος χώρος που μπορεί να διατεθεί για ένα ή ακόμα και πολλαπλά σχέδια εργασίας, ώστε να μπορούμε να έχουμε ένα ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα αξιοποίησης ως εκθέματα των υπό συντήρηση αεροσκαφών.
Η εξασφάλιση των παραπάνω βασικών παραγόντων για την εύρυθμη λειτουργία του Μουσείου ΠΑ εξαρτάται μεν από τη Διοίκησή του, αλλά κατά κύριο λόγο έχει να κάνει με τις προτεραιότητες και τις προκλήσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίζει η Πολεμική Αεροπορία στην προσπάθεια να ανταπεξέλθει στο κύριο έργο της, την αντιμετώπιση των απειλών που δέχεται η εθνική μας κυριαρχία.
Είναι λοιπόν ευθύνη του Ανώτατου Αεροπορικού Συμβουλίου να λάβει υπόψη του το πολύ σημαντικό ιστορικό και εθνικό έργο που επιτελείται στο Μουσείο Πολεμικής Αεροπορίας και να του παρέχει σε επάρκεια όλα τα εφόδια που κρίνονται απαραίτητα για τη λειτουργία του.
Ακόμη όμως και με δεδομένο ότι ξεκινούν οι προσπάθειες να καλυφθούν όλες οι προαναφερθείσες προϋποθέσεις για την ανεμπόδιστη λειτουργία του ΜΠΑ, θα πρέπει να γίνει από τώρα επιλογή των αεροσκαφών που θα αποτελέσουν μελλοντικά εκθέματά του, ώστε να υπάρξει πρόνοια προστασίας τους τουλάχιστον από τα στοιχεία της φύσης σε κάποιο υπόστεγο ή αποθήκη ή με όποιο άλλο μέσο προφύλαξης κρίνουν προσφορότερο οι αρμόδιοι του Μουσείου ΠΑ.
ΘΕΜΗΣ ΒΡΑΝΑΣ
